STAR NEIH ZET ZAWNG

 

Dave Chawhte

Dt 20th November 2020

Mak tak maiin mi tin hian phu loh deuh kan nei ṭhin a ni mahna, cho loh ena kan en tute emaw kan hringnunah hian an lo bet ve leh nawlh zel a. Ṭhenkhat chu kan ngaihzawng an ni a, ṭhenkhat erawh a chhaia kan chhai ngam hauh lohte an ni bawk. Kan nupui/pasal ni ta an awm laiin, di hlui chang ta maite an awm bawk ang a. A ruka ‘kan hmangaih em em’ ni kumkhua tur an awm bawk. Eng pawh ni se, kan hringnunah sulhnu leh hlimthla (memories) tam tak an hnutchhiah a, chung chuan hlimna kawng eng emaw talin min la pe ṭhin tho mai.

Kan ṭhianpa Chhuantea Chhakchhuak chuan heti hian ‘Star’-te chungchang hi a sawi a – 

“In Mizo terminology,

We call our crush, ‘star’,

Cause they are high above us,

Visible to the eye,

Romanticise us with their

charms,

Make our world beautiful,

And just as they are our star,

We cannot reach them”

Mizo ṭawng hmanga han lehchhuah leh chiam dan phei chu ka hre lo va; mahse, he poetry tawi te hian Mizo-te’na kan lo duh ruk em emte, kan nuna kan dah sanzia leh an pawimawhzia a chiang mai awm e. Ni, Mizo-te hian thangvansanga siar leng ang mai khian a ruka kan ngaihzawn em emte hi kan hmu a. Ralkhat aṭanga an mawina chuan min lemin an zun chuan min zem a, na deuh ṭhin mah ila kan bansan phal tak tak lo a nih ber hi. Huizz…star neih zet zawng.

Mak ve leh deuh mai chu star neih hi a nuamin a hrehawm a. Rilru chhungrilah hian eng emaw lawm veng vengna tur thil a lo thleng leh ṭhin. Mahse, hun tam zawkah chuan kan nain, hrehawm kan lo va tuar hnem si em! C. Ṭhuamluia’n ‘Sialton Official’-a a Dorothy hnenah, “D, if you could see my heart it is bleeding now – D,” a tih ang deuh khan, kan thinlung hi han hmu thei teh se la, a nat ngunzia hi an hmu ve ngei ang maw le. Mahse, an hmu thei thlawt lo a nih ber hi. 

Kan star neih kha mi zawng zawngin an hre ta emaw tih tur khawpin a lar a. Ṭhiante leh min ngam deuhte chuan min fiamin min chhaih min chhaih hlawm ṭhin a ni. Naupan deuh laia kan inchhaih ni ṭhin ang khan ṭhiante inchhaih tir vaka, inngaihzawn daih dante kha han awm se la. Thil tam tak kha a fel ni mai tur a nia; mahse, chutiang ngawt a ni si lo.

Mi zawng zawngin an hre tawh emaw tih laiin, lo hre ru ve tura kan duh ber khan a hre ve thei miah lo va. A mak ka va’n ti ṭhin tak em! Nge a lo hre ru reng zawk ang a, min lo fiam kual mai mai zawk aw? Awi karei…a hre ru vek zawk tak ang a! A hre lo der mai mai ṭhin a nih zawk dawn hi. A…ngawi teh, a ni leh lo ang. Khati em em khan ka duh a ni tih hre ngat se la chuan hmangaih biahthudi, kam hnih khat tal pawh min hlan ve ngei ngei ang. Ka hmangaih thu kha ka hrilh ngam miau loh avangin a hre lo tawp ang. Huizz…star neih zet zawng.

Engtia awm tur nge hriat thiam a harsa a, chu ai maha la harsa zawk chu engtianga awm loh tur nge tih kha a ni. A mit lak (impress) kan tum luatah kan um bo lek lek te pawh a ni ta ve ang. An bula kan awm chuan kan nungchang leh inthunun theihna kan hloh ta vek emaw tih tur hi a ni ṭhin a. Sawifiah hleihtheih loh thil mak an tih zingah a tel ve ngei ka ring. 

Ṭumkhat chu ka star deuh maiin min rawn ‘Hi’ pek a nih kha! Khami ṭuma awm dan ka thiam loh zia kha. Ka mur chhuai chuai ni ber hian ka hria a, ka lawm bawk si, lai deuh bawk si chuan ka ‘Hi’ let ve thei ṭawk a. Awi…a va han nuam dangdai bik tak em! Duhthusam a puitling ni berin ka hria. Phone hmanga inbiak mai mai pawhin kan lai chhe viau zel a, mahniin kan nui ru kan nui ru mai. Tih fuh deuh chang phei chuan rizai hnuaia inlukhupin kan lei kan chhuah zawk zawk lo chauh a ni. A va nuam ṭhin cher cher em!

Mahse, sawi tawh ang khan star han neih chu a nawmna tam tak awm mah se, khawharna leh rilru natnain a tawp lo thei lo va. Hmangaih biahthudi hlan ngam lo kan nih phei chuan mahniin kan na tlawk tlawk zel mai zawng a ni e. A huai zual deuh, an duh thu hrilh ngamho lah hnawl an nih loh pawhin ṭhian ṭha taka chhuah an lo ni a. Hlawhtling an awm pawhin an tam lo ve ngawt ang. 

‘Ṭhian anga inen’ han tih pawh hi a ruka natna chauh a ni. Kan hmangaih em emte’n ngaihzawng ang ni lova min nel em em hian a na ngawih ngawih mai a ni. Sawia fiah chi a ni lo va, tawna fiah chi a ni ber. Ṭhian nihna na ber chi a ni mai awm mang e. Mahse, hei pawh hi dinhmun sang tak tho alawm a nih. A ruka kan hmangaih em em, kan ‘star’ em emte hian min lo tibuai ber a nih dawn hi. Theihnghilh theih loh an nih ngat phei chuan anmahni tawn hlauvin kan biru zak zak mai a nih hi. Hei ha… ‘Star’ neih zet zawng.