Isua Krista hi i Khêngbet Nawn leh Dâwn Em?

(A legal  perspective)

- K Remruatfela

Kum 2000 chuang kalta khan Pathian fapa mal neih chhun Isua Krista chu thi tura thiamloh chan tir a lo ni tawh a. Chutihlai erawh chuan he thihna hi runthlak hle mah se, keini mihring suala boral turten nunna kan la neih lehna hnâr a nih miau avangin a tlante tan chuan Chanchin Tha a ni lo thei lova. Chuvangin, a thih cham hriatreng nan *‘Good Friday’* tiin a hnungzuitute chuan urshun takin hun kan hmang thin a ni. 

 Isua Krista thiam loh chang tura thurem a nihna hi kan sawi tawh angin khawvela Law & Order bawhchhiatna lian ber anga ngaih a ni a. Roman Jurisprudence leh Principles of Natural Justice kalh tlat a ni. Amaherawhchu, Isua Krista thuremnaa dân kalh a nih dan chipchiar chu post hmasa lama târlan a nih tawh avangin sawi nawn a ngai tawh lo turah ngai ila.

Kan hriat theuh angin chutiang chuan Lalpa Isua Krista chu dik lo taka hêk leh hrem a ni a. He a thihnaah hian a hunlaia Rom Sawrkar leh Juda mipuite chauh kha an inhnamhnawih lova. Kan sual vang liau liau thi a nih avangin keini mihringte pawh hi a thihnaah hian nasa takin kan inhnamhnawih a ni tih kan inpawm ngam a ngai. Tunlai khawvelah a hring a hrânin Isua Krista hi kan khengbet thei tawh lo pawh a ni thei, amaherawhchu, a lung kan tih awi lova, amah aia ngaihsak leh hlauh zawk kan neih chang apiang hian Isua Krista chu kan lo khengbet nawn leh thin a lo ni a. Heng a hnuaia ka sawi mi pawimawh tak takte tihsual ang hian keini ringtute pawh hian Isua Krista hi kan lo khengbet nawn leh thin em tih i mahni theuh i inzâwt thin ang u:

*(i) Juda Iskariota:* Tangka 30 hmanga Isua Krista hralhtu kha a ni a. A zirtir zinga a rin berte zinga mi ni thin khan engvangin nge a Zirtirtu chu a hralh leh si kan tih chuan chhan dang dang awm mah se, a chhan bulpui tak chu tangka sum ngaihnatna avang a ni. Keini, a tlansate hian khawvel nawmsak thlâkhlehna vang leh tangka sum ngainatna avangte hian Isua Krista hi kan khengbet nawn ve fo thin ang em le?

*(ii) Rom Sipaite:* A Khengbettute an ni a. Isua Krista kha amahah danglamna tak leh ropuina tak a awm a ni tih chu an hai lo, amaherawhchu, engatinge a khengbettu berah an tan si kan tih chuan amah an ngaihsak lohna avang a ni. Inngaihsak lohna hi sual langsar zinga kan chhiar si lovah chuan sual pawi tak a ni. Keini, a tlansate pawh hian amah kan ngaihsak lova, a thupekte leh a zirtirte ngaihthaha, amah nena inpawlna hun thawl kan neih theih loh fo avangte hian Isua Krista hi kan khengbet nawn ve fo thin ang em le?

*(iii) Heroda:* Lal Heroda khan Isua Krista tihhlum vat vat a duhna chhan ber chu a hurna vang a ni.  A unaupa Phillipa nupui Herodi a awmpui a. A thiltih thalo sawiseltu Baptistu Johana chu a tihlum a. Isua Krista kha a aiawhtu ni-a a ngaih vang leh a thil lo hur sual tawhnate puangchhuak theitu tur ni-a a ngaih a ni. Keini, a tlansate pawh hian kan hur sualna vang leh kan bawlhhlawhna avangte hian Isua Krista hi kan lo khengbet nawn fo leh thin lo maw?

*(iv) Kaiapha:* Puithiam lalber Kaiapha hi Rom Sawrkar awpna hnuaia Judate laka thuneihna  sang tak chelh a ni a. Isua Krista hi mi thiltihthei tak a ni tih chu a hai lova. A dam reng chuan Sawrkara an hamthatna dawn te leh an ropuina te kha a lâk hêk sak a hlau a ni. Keini, a tlansate pawh hian lalna leh thuneihna kan thlâkhleh luat avang hian Isua Krista hi kan lo khengbet nawn fo ang em le?

(v) Pilat-a:  Pilata hi Palestina Governor a nih avang hian Dân thlirna tarmit atang chuan Isua Krista thihna chungchanga mawhphurtu ber a ni. A hmaa Isua a lo inlan khan sualna nei lo leh itsikna vang mai maia phiar a ni tih a hrechiang em em a, chuti chung si-a engvangin nge Isua Krista thihnaa mawhphurtu ber a nih si kan tih chuan a dawihzepna vang a ni. Keini, a tlansate pawh hian mite hmaa Isua kan tan ngam lova, a thupek zawm ngam lo khawpa kan dawihzepna avangte hian Isua Krista hi kan lo khengbet nawn ve fo thin ang em? 

Hawh u, i inngaihtuah chiang teh ang u…