LEHKHABU

- Samuel Lushai

Dungtlang

Lehkhabu han tih tawp mai chu a bûl ang reng hle mai. Eng pawh nise.. Lehkhabu hi thu inziak inchilhkhawm satliah a ni ngawt lova, a hlutna leh ropuina man thiamtu tan chuan nunna em chu tluk lo mahse....."mihringte thazâm pakhat a ni"ti ta ila kan sawi sual tam lovang.

Lehkhabu hlutna hrechiang em em mai pakhat John Miltona chuan"Lehkhabu ṭha chu mihring nunna thazâm a ni a, thlân piah ram thleng a chhawm tlak" ni hialin a sawi a. Marcus Tullius Cicero pawh hian  BC 130 vel daih tawhah khan Lehkhabu hlutna hi a lo hmu chiang hle mai a heti hian a sawi hial mai "Lehkhabu awm lohna Pindan chu Thlarau nei lo taksa ang chauh a ni" tiin a sawi ve bawk a. An sawi dik hle mai.

Lehkhabu awm lohna In chu a ruak huai a, In hi a zahawm tur angin a zahawm thei lo ni tlat a hriatna hi ka nei  ṭhin. I chîk ve ngai  emaw chu, Lehkhabu inrem tlar ṭhutna In chu a zahawm bik hliah hliah a, a dahna ṭha tak nena uluk taka an enkawl phei chuan a mawi ngawih ngawih a, thlir nin a har ṭhin.

Tunlai hian Social Media a larin kan hmang nasa hle mai. Social Media hian mi ṭhekhatte nunah chuan Lehkhabu hlutna a dah hniam ta khawp mai. A lo awlsam lah tak a, an demawm hran lo. Mut hmunah kan han thai zeuh zeuh a, thil ropui leh thil ṭha lo ber thlengin a rawn lang tuar tuar a, a hmang thiamtu tan erawh hlawkna hlir a ni a, a hmang thiam lo te erawh chânna leh engkim hloh theihna hmanraw ṭha ber mi a ni hial awm e.

Mi ṭhenkhatte ṭawngkam ka helh em em ṭhin chu, "Lehkhabu hi lei a lo ngai tawh reng reng hleinem, mu chung pawhin thuziak ṭha tak tak kan hmuin kan chhiar thei a, sum sen a ngai si lo, hlawkna hlir hlawkna hlir" tia inuang deuh reuha an sawi ṭhin hi a ni. Pa ropui Stanley Jones khan a hria ang tih a hlauhawm ngawt mai, Stanley Jones chuan"Lehkhabu chhiar tur i neih loh chuan, i kawr hak lai kha hralh la, Lehkhabu lei zawk rawh!" a ti hmiah mai a sin.

Mizo pa chhuanawm, thu leh hla lama kan Arsi lian Pu Mafaa Hauhnar(fam) ṭawngkam/titi pakhat ka hriatreng ṭhin leh

ka nun min kaihruai ṭhin tu chu" Mu chunga Lehkhabu ka chhiar hian ka inconcentrate thei a, Thu tam tak ka hriatbelh a, mut a chhuak hma bik a, tui takin kan muhil thei ṭhin a ni" tiin a sawi ṭhin, a dik hlein ka hria. Kei ngei pawh hi a taka tawng tu ka ni. A hming ka hre thei mai tawh lo, India ram President ropui tak pakhat pawhin"ka mut dawna Lehkhabu emaw Chanchinbu-a thu inziak ka chhiar loh chuan ka muhil thei lo, Lehkhabu chhiar hi ngaiah ka neih a, a hlawkna leh ṭhatna ka man bawk a ni" tiin a sawi hial.

Mi ropui leh mi ril kan tih te hi an chanchin leh nungchang kan zirchiana han chîk tak tak chuan, Lehkhabu chhiar zau leh Lehkhabu chhiar nasa an lo ni tlangpui ṭhin. Thusawi thiam leh thuziak thiam kan tih te pawh hi Lehkhabu chhiar nasa an lo ni fo mai. An va entawntlak tehlul em! Social Media-in a tibuai ve lova, an mamawh lakkhawm na'n erawh an hmang ve chauh ṭhin.

Lehkhabu kan tih hian a chhunga thu inziak chhiar tur awm si lo chu Lehkhabu puitling takah a ngaih theih lova, thu nawi tak leh zir tur awm si lo phei chu kei phei chuan Lehkhabu tak takah ka ngai thei lo. Lehkhabu kan tihah hian thu zir tur hi khat nuk mai se, a chang leh hlim ila, a chang leh ngui leh nguâi fâwm bawk ila, kan ṭhan chhoh zel na'n pawh hian a ṭangkai khawp ang le.

Duhtawk mai lovin,

Lehkhabu chhunga thu inziak hian thu mâwi leh nalh hi pâi ṭeuh mai se.....a chhan nia lang thei chu, thuziak mawi leh nalh hi chu mihringte tana thil mawi ber leh mihring kut chhuak hlu ber, hringnun châwma âwi tleitu ber  a ni hial mai. Lehkhabu Chhiartute leh a ngainatute pawh hian Lehkhabu kan chhiar hian chhiar liam mai lo ila, a bu chhung hriat tumnain leh a bu chhunga thu ngaihnawmna hlimpui thei ngei turin chhiar ila, kan va hlawkpui dawn tak em!

Lehkhabu hlutna leh ropuina hi kan hre lo deuh ṭhin nge maw ni, Tunhnai chho hian Lehkhabu hlutna leh ropuina hi a tlahniam hle... Lehkhabu ziaktute pawh hi an khawngaihthlak riau mai. "Mi pakhat tal pawhin an lo hlawkpui chuan a ṭha dawn em mai" tiin an hun leh thâ zawng zawng sêngin leh an sum leh pâi neih ang angin an thuziak chu Lehkhabu-a chhiar theih turin an siam a, keini lah chuan engteh ualah kan lo ngai leh ṭhin si lo. Inenfiah kan va ngai tehlul em! Mihring thazâm pakhat hi kan hlamchhiah a thiang lo.

 

Hei erawh kan hria e,"Rimawi ngainatuin ngainat loh ri a nei fova, ri nazawng mawi an ti vek kher lo, zai ngaina em em tu hi zai tura beisei ngawt chi lah a ni hek lo".

Mahse......khua kan tlai hma hian Lehkhabuah kir leh ila, a hlutna leh ropuina hriat tumin ṭang ila, Social Media-a pâwt mai mai lo leh Social Media lama hun khawhral ringawt lo deuh hian hun hmang ila, kan hringnun thazâm pakhat hi tuaitharin Lehkhabu chhiar nasat lamah i kir leh teh ang u. Kan Ram leh kan Hnam tan pawh hian a va ṭha dawn tehlul em!.