SIALSUK-AH I ZOFEST ANG AW!

- CVL Fakhlamawia

Zofate, Zohnahthlak khawvel hmun hrang hranga awmte insuihkhawma, inpumkhata, lungrual tak a kan ram leh hnam a pawimawh zia hria a. Insuihkhawn leh inpumkhatna khawmpui lian (ZOFEST), MZP General Headquarters in a bustsaih thin hi a ropui a, a hluin a zawngchhang thlak hle a ni. Chhunzawm zel pawh a pawimawh hle awm e. Tun tum kum 2022 Zofest chu Sialsukah nghah a ni lo dawn ta a, Sialsuk khua leh a chanchin tlem ka han ziak lang ve hrim hrim ang e. Ziah kim sen a ni lo va, tawi kimchang deuhin ziah ka han tum ang e.


SIALSUK KHAW AWMNA LEH TUNHMA:
MZP hruaitu te leh Sialsuk khawtlang hruaitu hrang hrang (NGO's) te hma lakna leh thahnem ngaihna a zarah Sialsuk-ah Zofest nghah a ti turhi Sialsuk mipui leh Sialsuk khaw zirlaite chuan an hlutin kan ngai pawimawh a, an phur hle a ni.

Sislsuk hi Mizoram hmun laili lai tak vel a awm a ni a, Mizoram khawpui Aizawl chhim lam, Kulikawn kawtchhuah Ngaizel lam atanga kal niin, Aizawl atanga Km 64 vel a hla a awm a ni. Zo tlangsang hmun nuam leh thengthaw nuam tak niin, sea level a tehin ft. 5400 vel a sang a awm a ni.

Sialsuk hi mizo lal hmingthang tak,  Sailam lal, Bengkhuaia ( Mary Winchester man tu) thlah zing a mi, Rolura khua thin a ni. Tun a Sialsuk khua tak an luah hma deuh hian an pi leh pute kha, Sialsuk khua atanga chhim lam km.2 vela hla, Sailam nena an khaw inkar Diarkhia-ah ( Sialsuk ram chhung tho) an lo awm tawh thin a, chu hmunah chuan Damdawiin pawh a lo awm tawh thin a ni. Chu Damdawi in chu an lal Thawngliana hming chawii  "Thawngliana Hospital" tih a ni nghe nghe. Mizoram a damdawi in awm hmasa pawl tak a ni nghe nghe.

Tin, kum 1944 daih tawh khan sialsukah hian Middle Anglo Vernecular (MVA) school din a lo ni tawh a, chuta Sikul hotu hmasa chu Pu Ch. Pasena ( Hla phush thiam, PS Chawngthu pa) kha a ni nghe nghe. PS Chawngthu ngei pawhin Sialsuk khaw lui (Sialsuk hming put chhan. Sialsuk lui), leh Sialsuk tlang leh a chheh vel ram ngaw ( Zongaw) te chu ti hian hla in a lo chawi nghe nghe a.

"Chei chuan ngai lo khuanu leng siam,
Tuk ram partin bawm hi;
Van hnuai mi hrilh sial tlang sar lur,
Leng zawng par ang vulna."

a chang tawpah a pa sikul chu chham tel in;

"A tlang khan thuam mual lian zawlah,
Hnah nem katchat karah;
Thiam zir naufa hlimte'n,
Thaikawi run lian ngir e.
tiin.

Tin, kum 1954 khan Sialsuk ah hian High School din a lo ni tawh a,  he High School atang hian India ram leh Mizoram a mi pawimawh tak tak; Politician, Professor, Academician, IAS, Doctor, MCS leh Army Officer's mai bakah Officer's tam tak an lo in zir chhuak tawh bawk a ni.

SIALSUK TLANG.
Sialsuk khaw chung/chhip ah hian tlang nuam tak mai, "Hmunchung tlang" a toh lurh mai bawk a, he tlanghi Sialsuk khaw ti lartu leh ti hming thangtu ber pakhat chu a ni. He tlang hian vawiin thleng hian tlawhtu a ngahin, hmu chak leh tlawn chak pawh an tam hle a ni. Khualzin vei vak leh tourist te'n hun thawl leh in tih harh nan an hmang nasa hle thin a, a boruak a thiang a, ngaw nuam takin a hual vel bawk a a tlawh tawh inchhir an awm ngai lo a tih theih ang.


He Hmunchung tlanghi a nuam a ni ngei ang, hla phuah thiam leh zai thiam pawh an ngah hle mai a, Sialsuk tlangah hian sialsuk khaw chhuak Hla phuah thiam leh zai thiam; boral tawh leh la dam te hriat rengna lungphun pawh an phun hial reng a ni.

Tum khat chu Sialsuk lal in a fapa, Lallunghnema nupui atan Sesawm lal fanu, hmeltha hmingthang leh hleitling, Darinpuii ( Sialsuk lalnu ni ta) rim turin a mi chhuan vawr, hla phuah thiam leh lam thiam bawk, Zataia leh a thiante a tir a. Chutih lai chuan Sesawm lal nula chuan chhim lam lal fapa Taikhuma tan inleng a lo nei ve mek bawk a, changtu zawk nih tumin tan an la tlang hle a ni awm e.

Sesawm lal fing leh hawihhawm tak chuan a inlengte kawp hnih chu zu te a han zuk pui a, an zai a, an hlim tlang hle a ni awm e. Chutia an tih vel ( In el) lai chu Zataia ( Sialsuk) chu ruagthanloh hla han chham pah chuan a rawn ding chhuak ta:

"Kawlngo lo lengin mi phei hrut e, 
Rolura chawi Lallunghnema chan tlangpui;
Van rin nam rum rum khi kan lenna."

a han ti ta dep dep mai a, chutah zet chuan Sesawm lalpa pawh a insum zo ta lo. "Aw le, Darinpuii chu van rimnam tlangag chuab han leng mai rawh se, a tan a nuan ber ang e." Tiin, hlawhtling takin Sialsuk lal nu chu an rim thlu ta hial a ni.

TUIKHUAH/DIL
Sialsuk khaw chhung chhim lam depah hian Dil nuam tak mai a awm a, chu chu Sialsuk YMA ( Branch pahnih) ten an enkawl a ni. Sangha te dahin YMA sum tuak nan a hun (Season) takah an man thin a, kumin 2022, November ni 8-9 hian Sialsuk tuikhuah ah hian " Nghakuai chiah runpui" an nei dawn nghe nghe a, Zoram mipui in an hlut hle a, sangha man tur a Sialsuk kal tum pawh an thahnem hle a ni.

He Dil mawng lam meter 100 chauh a hlaah hian lungpher nuam tak, lung dungah a awm a chu lungpher chu Sialsuk khaw hmingput chhan,  Sialsuk lui hming phuah chhan bawk chu a ni a. He lui leh lungpger hi High school, Middle school I leh Higher school ten an kar cheh bawk a ni.

SIALSUK KHAW HMING PUT CHHAN:
Tunhmain Sialsuk khaw hmunah (Tuna Sialsuk khaw hmun) hian Paite ho an lo awm tawh thin a, chutih lai chuan Sialsuk khaw lal thuthmun chu kan sawi tak Sialsuk tlang (Hmunchung tlang) chhip hi a ni.

Chung Paite ho chuan Sial an vulh thin a, sial an talh chang hian, kan sawi tak Sialsuk khaw hming put chhan lungpher ah chuan sial pumpui an su thin a ni. Chu ta tang chuan Sialsuk tihhi a lo pu hlen ta a ni.

Tin, Sialsuk khuahi tunhma lam atang tawhin mikhual reng rengin khaw nuam ti a an sawi fo thin a ni. Nula leh tlangvalte'n mikhual an be chhe ngai lo va, tlangvalte'n mikhual pawisawi lo kut an thlak ngai bawk lo. Mikhual an zalen a, nuam an ti hle thin a ni.

THU LEH HLA LAM-AH.
Sialsuk fa hrin, Sialsuk tui liak, Sialsuk a piang zingah hian thu leh hla lam a Zoram deng chhuak pha an awm nual tawh a, an la awm zel bawk a ni. An za vai chuan sawi vek sen an nihloh bakah hmunin min daih dawn lo bawk a, tlem chauh han tar lang ila. An thu leh hla pawh kan sawi zau hman lo ang. Chuvangin an hming chauh han tarlang ta mai ila.
1. Vankhama
2.Romani
3. Thanghmawnga
4. Padma Shree, Dr. James Dokhuma
5. C. Laltanpuia
6. Zirsangzela Hnamte
7. Lalthansanga Ralte

te bakah mi dang tam tak an la awm bawk a ni.

Tin, vawiin tleng a Zoram deng chhuak thu leh hla lama mi hming tha:
Lalremruata Pachuau, Darrokima, R. Lalzarmawia (Zara) leh Zoherliani te bakah mi dang pawh an awm nual bawk a ni.

Kan ram leh hnamin hma a sawn a, kan tawng kan humhim a, Zofa/ Zo hnahthlak khawvel hmun hrang  hrang a awmte kan insuhkhawm a, unau kan nihna hum him a a awm zel theih theih nan tan ila zel i la. In thurual a, rilru hmun khat pu chung zel in, kumin 2022 chu Sialsukah i ZOFEST ang aw.

MZP chanchinbu November 2022 Issue atanga lak a ni.)


(He website kal zel theih nan hian fakna lo langte hi i lo hmet ve thin dawn nia.)
 
[News update awlsam taka i dawn theih nan telegram channel hi lo join ve ta che https://t.me/exploremizoramchannel ]


(Feedback at: admin@exploremizoram.com )

[Website ah hian sumdawng leh mi tin tan tlawmtein fakna kan dahsak thei e. WhatsApp +919402125273 ]



(Website leh a hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.)




Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post