“Kraws thu chu boral mekte tan chuan atna a ni si a; keini chhandam mekte tan erawh chuan Pathian thiltihtheihna a ni zawk e.”
1 Korinth 1:18
Kraws-ah khenbeh i ni ang
Rom sawrkar roreltute’n kraws-a thi tura thubuai an rem chuan, ‘Ibis
ad crucem’ (You will go to the cross) an ti thin a ni. Hetiang ang hi Isua pawh
khan a paltlang ve ngei a rinawm hle. Isua an khenbehna ‘kraws’ sawi nan Greek
tawng ‘stauros’ hman a ni a; kraws hi Latin tawng ‘crux’ atanga lak niin, old
english-ah ‘cros’ an ti a. Old norse(Norwegian tawng) ah chuan ‘cross’ tiin ‘s’
pahnih a awm. Chuta tang chuan English-a ‘cross’
tih hi a lo chhuak a, keini pawn ‘kraws’ kan lo ti ve ta zel a ni. Krista
Isua khan A tawrh tur thu te, A thihtur thu te, mantir a nih tur thu te, Amah
mantirtu tur thleng khan a hrelawk vek a ni. Chung zawng zawng hrelawk chung
chuan Gethsemani huanah mantira a awm dawn zan khan A zirtirte nen an tawngtai
a. A zirtirte hnenah chuan “Ka rilru a lungngai em em a, thihna khawp hial a
ni; hetah hian awm ula, mi venpui rawh u,” a ti a tichuan heti hian a
tawngtaia, “Aw ka Pa, a theih chuan he no hian mi pel lul rawh se; nimahsela
keima thu ni lovin, nangma thu thu ni zawk rawh se" tiin. A tuartur a
hriatlawk miau avangin a lungngai em em a, a vawi hnih nan heti hian a tawngtai
leh a, “Aw ka Pa, ka in lohva hei hian mi pelh theih lul loh chuan nangma thu
thu ni rawhse” tiin. Lungngai a rum Isua chu A thuchham ngai bawk chhamin
mangang takin a vawithum nan a tawngtai leh a ni. (Matthaia 26:38-44). Tichuan
Isua chu suamhmang ang maiin an man ta a, Isua tana tang Petera’n Puithiam
lalber bawih beng a sah thlak hnua Lal Isua tawngkam hi a va ropui em! “Tunah
pawh hian vantirhkoh sangruk hmun sawm leh hmun hnih aia tam zawk mi rawn tirhsak
turin ka Pa hnenah ngen thei lovin mi ring em ni le? Nimahsela ngen ang ila,
engtin nge Pathian Lehkha Thu - hetianga lo awm tur thu hi a - a thlen theih
ang le" (Matthaia 26:53-54). “Pain no kei mi pek hi ka in lo vang em ni?”
(Johana 18:11) a ti a ni.
Kraws Pathian
thiltihtheihlohna
Isua Krista-ah leh Kraws-ah khan
Pathian chiang taka a in puanchhuah avangin sawi nawn angai fo țhin.
Mihring-Isua kha Krawsah khan Pathianin a kalsan a ni tih kan hria. Matthaia
27:46 “Eloi, Eloi, lama sabakthani? (Ka Pathian, ka Pathian, engah nge mi
kalsan?)." Hetah hian Isua Pathianna kha kan hmu lova, Fapa-mihring a
nihna angin Pa-Pathian a au a ni. Pathian chhanna kan hmulo. Pathian chuan pui
thei reng mahse Isuan a tawrh a țul tlat, mihring
fate min hmangaih em avangin Kraws-ah khan Pathianin a thiltheihna a hmang thei
lova, thil tithei lovin a awm a ni nang leh kei vangin. Philippi 2:6-8 ah hian
chiang takin kan hmu a ni, “Ani zawngin Pathian anga awma Pathian tluka awm chu
thil thlakhlelh hleih theihah a ruat lo va, mihringte anga lo piangin, bawih
angah a insiam a, amah leh amah a intitlawm ta zawk a. Tin, mihring anga lo
awmin, a inngaitlawm a, thi khawp hiala thu zawmin a lo awm ta a, kraws-a
thihna ngei chu.”
Kraws Pathian
thiltihtheihna
Theologian Peter Abelard-a chuan “Kraws-a Isua thihna kha Pathian
hmangaihna puanchhuahna a ni" a ti a, chutiang chiah chuan Indian
Theologian Appasamy chuan, “Kraws hi Pathian hmangaihna inpuanchhuahna
tawpkhawk a ni e” a ti bawk ani; Kraws kan thlir hian Pathian hmangaihna
luangliam chu kan hmu thei awm e. Mahni inphatsana, misualte tana Krista thihna Kraws chuan misual-mihringfate chu sim
tur leh Krista chu ring turin min sawm let ve thung a ni. Pathian thil ruahman
chu tupawh a ring apiang chhandam a ni a; Pathian chu mihring finna, remhriatna
leh ropuina hmanga zawn hmuh chi a ni lova. Atthlak leh Pathian chaklohna a kan
ngaih Kraws-ah khan a inpuangchhuak zawk a lo ni. Martin Luther-a chuan
“Kristan Krawsa-a tuarna atang hian Pathian inpuanna chu a chiang ber a,
Mihring finna atangte hian Pathian hi zawn hmuh theih a ni lo. Pathian hriatna
tak chu khenbeh-Krista-ah chauh hian a awm. Hei tak hi Kraws thu atthlak leh
mihring finna inkalh dan chu a ni – mihring chuan finna in Pathian a zawng a; a
zawn Pathian erawh chuan Kraws thu atthlakin a puang chhuak thung si” a ti a
ni. “Mi fing finna chu ka tiboral ang a, Remhre remhriatna chu ka paih thla
ang” tih ziak a ni si a. Mi fing chu khawiah nge? Lehkhaziaktu chu khawiah nge?
He khawvela hnialtu chu khawiah nge? Pathianin khawvel finna hi atthlak a ni
tih a hriattir lo vem ni? Pathian finnaah chuan khawvelin finna hmanga Pathian
an hriat theih loh hnuin, thu hril atthlak hmanga a ringtute chhandam chu
Pathianin tha a ti hle si a. Judate chuan chhinchhiahnate an phut thin a,
Grikte chuan finna an zawng bawk thin a; keini erawh chuan Krista khenbeh thu
kan hril thin a nih hi; chu chu Judate tan chuan tlukna, Jentailte tan thu
atthlak a ni a; nimahsela Judate pawh ni sela, Grikte pawh ni sela, kohte tan
zawng Krista, Pathian thiltihtheihna leh Pathian finna chu a ni. Pathian atna
chu mihring aiin a fing zawk a, Pathian chak lohna pawh chu mihring aiin a chak
zawk bawk si a.” 1 Korinth 1:19-25.
Post a Comment
He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh: