TUN HUN HI INHMANGAIH HUN CHU A NI

 

𝐂𝐞𝐧𝐭𝐞𝐧𝐚𝐫𝐲 𝐂. 𝐋𝐚𝐥𝐳𝐚𝐡𝐚𝐰𝐦𝐚

𝙲𝚘𝚕𝚞𝚖𝚗𝚒𝚜𝚝, 𝙴𝚡𝚙𝚕𝚘𝚛𝚎 𝙼𝚒𝚣𝚘𝚛𝚊𝚖

          Dinhmun ṭhaa kan din laiin lawmpuina min hlân tûrin hmangaihtu der an lo lang a; harsat manganna kan tawh laiin ṭanpuina min pe tûrin hmangaihtu dik an lo lang ṭhîn. 

          Kan pi pute hun lai khân, “Dam leh tlâng khatah, thih leh ruam khatah,” tiin sa leh râl hmaah pawh huaisen takin an inṭanpui tawn ṭhîn. Ṭhian chhan thih ngamna nun kha an nunpui tlat a, hlauhna an hlauh loh miau avâng leh midangte ṭanpuina avânga an nunna an chân a ngaih pawn thihna chu hlauh enah an en ngai lo. Ṭhiante chhan nân an nun hlan a ngaih chuan huaisen takin an hlân ṭhîn. Rei tak dama midang tâna ṭangkaina nei si lo mi dawihzep nih ai chuan, rei lo tê dama, midangte tâna mi ṭangkai leh malsâwmna thlentu nih an thlang zâwk ṭhîn a ni.

          Hla siamtuin, 'Hmana pi pu lênna vângkhuaah, suihlung rual ten lal leh ariangfa; an lêng dial dial zonun ti mawian, an inhlan ṭhîn e chanai ṭha' tiin hla thu hmangin a lo puang chhuak a. Kan tun lai boruak ngaihtuah chuan ṭhangtharte rilruah leh Zoram mipuite rilruah thu tam tak a sawi àwm e. Covid-19 avângin mimal, chhûngkua, kohhran, khawtlâng leh ram pum a buai mêk a. Tih tûr leh tih loh tûr takngial pawh hriat hran a har ta! Ni tinin natna vei kan pun belh zêl a, nunna chân lah a tâwp thei lo. 

          Mi hausa tam tak ten leh mi thilphal (generous) ten mi harsate hmun tin leh ram tinah an ṭanpui mêk a. An mahni kaltlangin Siamtu'n ṭanpuina a pe zêl a ni. Chutih rual erawh chuan luang chhuak ve ngai lo dil tui anga mahni neih sem chhuah nachâng hre lo mi tam tak an awm. 'Sem darh chu pun lehzualna a ni' tih i hre thar leh ang u. TUN HUN HI INHMANGAIH HUN CHU A NI. Kan hmangaihte thih hnua an thlân lung leh thlân pàwn rangkachak leh lunghlua chei mawi ai chuan, an dam laia an ni khat eikhawp lek ei tûr pêk pawh a hlu zâwk. Kan hmangaihte tân chuan thil ṭha kan ti ṭhîn a ni lâwm ni? Siamtu'n ṭanpui ngai ni lo va; ṭanpui theitu zâwka min siam chuan lâwm tûr kan lo ni. A thei fa chuan a thei ve lo fate lakah ṭhat chhuah zêl hi kan mawhphurhna a ni.

          Mizo thufingin, “Lungpui pawh lung tê-in a kamki loh chuan a awm thei lo,” a tih kha tun hunah hian a thleng dik zual ti ila kan sawi sual àwm love. Thingtlâng khaw hrang hrang aṭângin chawhmeh ei tûr tam tak Covid-19 hrilêng avânga ei tûr duh khawp nei lote ei atân Zawlkhawpui lamah an thawn chur chur a! Phut lêt nei lo va midang ṭanpui ṭhînte hi a ni hmangaihtu dik chu. Zawlkhawpui lama mi hausa, mi fel tak tak an awm rualin Vaiho ai pawha sual zâwk an tam. Thingtlâng mi hmusit chîng leh awmpuite chhiahhlawh ang maia chhawr ṭhînte pawh. Thla khatah nuai tam an lâk luh laiin, hêng thingtlâng mite hian kum khatah nuai khat kut hnathawk aṭânga hlawh ṭhînte hi chu chhiar tham lek an ni tih kan hriatsak a ṭha àwm e. Sual pawh suala thungrulh loh tûr a nih si chuan, ṭhatna phei chu ṭhatna vêka thungrulh chi a ni dâwn lo em ni khua reiah? Mamawh laia Maian hnah têl khat chu, mamawh loh laia Vawksa kg 10 ai pawn a hlu zâwk ngei dâwn si a!

          Mihring kan nih chhûng chuan lâk luh a awm loh pawn hman ral a awm a ngai a. Tu mihring mah ei lo va dam khaw chhhuak thei kan awm lo. Mi taima tân hna thawh theih a ni lo va, mi thatchhe tân lah a danglam chuang lo. Thu awih chu 'damna damdawi' a ni a, thu kan awih rei lutuk chuan 'damna damdawi' ngei chu 'thihna tûr'-ah a chang thei bawk! Loh theih lovin Covid-19 hri vei aiin chaw eitur neih loh hi kan hlau lo thei lo. Hri vei hnua sum sên tûr nei chuang si lo hian ât chhuah a ṭûl hun a thleng ngei ang! Hmun ṭhenkhatah chuan a thleng tawh zâwk pawh a ni maithei e.

          Lui tui anga hnâr nei lo, ni tin eichawp zawng, mi inhnuai luah, nupui fanau tam tak nei, naute Sikul kal awmpui, adt., kan buai mêk. Kan pawisa neih chhun ang ang kan hmang fai răt tawh hlawm tih chu sawi ngai lo va hriat a ni. Mi tam takin ṭanpuina an dawn rualin mi tam takin an dawng lo. Rualkhai takin dân pakhat hnuaiah kan awm tho si! Mizo tlâwmngaihna hre rengin, ei tûr nei lote pawn 'ei tûr kan nei lo' an ti duh bîk dér dâwn si lo. In tina kal kual a, an harsatna zâwt kual diat diata, ṭanpui ngai ṭanpuitu erawh an awm a rinawm loh. A tâwp khâwk a thlen hma loh chuan! Mi ṭhenkhat ten an in luah man an âwl (free) a, in neitu zawng zawngin an âwl thei bîk si lo. In luah man pêk a ngai, tui bill leh current bill pêk a ngai. Social media lamah in neitute aṭângin inhnawhchhuah thâwm a rîk thu ka hmuh khân ngaihtuahna a tithui hle mai. Hnawt chhuak (expel) ta se tun ang laiah khawiah nge a kal ang? Mi zawng zawng kan hlau a, mi zawng zawngin min hlauh lêt lai hian? In neituin 'chhuak rawh u' a tih rî nge hlauhawm zâwk ang? Covid-19 positive tih thu hriat. A hmasa zâwk khi tlêm chuan a ziaawm deuh mahna. Tin, lockdown avângin eng thil man mah a hniam phah lo. 'Buhfai leh chawhmeh lah lockdown hma aiin mipuiten pawisa an ngah tawh zâwk' tih ang maiin thil man zawng zawng a to deuh vek tawh mai a. Hei hi tu mawhphurhna nge ni ang? Tin, faten ei tûr an neih loh chuan pa ber mawhphurhna a ni. A nih, ram pum a buai a, Zoram mipuiin harsat manganna a tawh chuan tu mawhphurhna nge ni ang?

          Mathaia 25:40 thuah chuan, “Tih tak meuhvin ka hrilh a che u, Hêng ka unau tê berte zinga mi pakhat chunga in tih chu ka chunga ti in ni,” tih thu kan hmu a. Tin, châng 45-naah, “Tih tak meuhvin ka hrilh a che u. Hêng mi tê berte zinga mi pakhat chunga in ti lo chu ka chunga ti lo in ni,” tih thu kan hmu bawk. Siamtu [Pathian] hmaah sawi tûr kan vâi ruai loh nân kan tun hun hi i hmang ṭha ang u. “Sem sem dam dam, ei bil thi thi,” (One who hoards for one alone will die and those who share with others will survive) tih kha hre rengin, he hripui, boruak anga hmuh theih loh, a awm ngei a ni tih kan hriat si, ni tin râlkhèl dâr vaw ri-a hriamhrei tel lo va beih ngai si hi thu awih a, rorêltute thu zâwm bawk siin kan hma chhawn zêl a ngai a ni.          

          Mi ṭhenkhat tâna malsâwm ruah sur kha, mi ṭhenkhat tân erawh thihna thlentu a ni thei. Chuvângin, kan thil tihna kawng tinrêngah, a ṭha lamah pawh kan fimkhur a ṭûl tak zet tawh a ni. Engkim hian bul ṭan hun te, tâwp hun te a neih ṭhin ang hian, he hrilêng pawh hian tâwp hun a la nei ngei dâwn tih kan hriat thar fo a pawimawh a. Amah [Pathian] ring chung zêlin hun kan hman a pawimawh hle.

          He hrilêng hi Zofate kan inhmangaihzia lan chhuahtîrtu ni zêl se. Chanhai, riang vâi, thlachham, pachhia te, ṭanpui ngai ṭanpuitu ni zêlin, hmun râlṭî leh harsat manganna ruamah ram nuam i siam ang u.