FRENCH M/S ZIRTIRTU RAWNG TAKA LU TANIN NGHAWNG A NEI LIAN

October 16,2020  khan  France ram khawpui ațanga hla lo te, khaw pakhatah Islamist terrorism kut hnu ngei ni a ngaih chuan Conflans - Saint Honorine Middle School zirtirtu Samuel Paty chu thah a ni a, tualthattu hian rawng takin a lu a tan sak a. Tualthattu nun rawng leh chimawm tak hi kum 18 chauha upa Abdoulakh Abouyedovich Anzorov a ni. Anzorov hi Russia rama piang, Chechen thisen kai a ni a, kum 6 mi chauh anih laia Russia ram ațanga France ah hian raltlanpui a ni.



FRENCH PRESIDENT IN MUSLIM A DEM
French President Emmanuel Macron chuan he tualthahna thleng hi na taka demin "Islamist terrorist te beihna" a ni a, kan mi duh tak chu zirlaite freedom of speech a zirtir vangin rawng taka thah a ni," a ti. He tualthatna hi tun kum hnai vaia France ramin Islamist te beih a tawhna tam tak zinga pakhat a ni. He thil thlen hlim ațang hian France ram chhungah sawi a hlawh in boruak a nei lian nghal hle a, an ram chhung politics thlengin a nghawng nat nghal hle bakah, French ramin he thil thleng chungchang an chhan let dan chuan Muslim ram tam tak te thin a khei nghal hle a, chung zinga pawngpawrh zual zingah Arab ram țhenkhat bakah Pakistan leh Turkey ram te chu a langsar zual an ni.
SAMUEL PATI
Samuel Paty hi kum 1973 ah a piang a, Paris khawpui ațanga 30 km vela hla Conflans - Sainte Honorine Middle School ah zirtirtu niin, history, geography, civics te a zirtir țhin. ( France ramah hian naupang kum 11-15 inkar te Middle School zir tura ngaih an ni). Party hi a thawhna school ațanga car-a 10 mins vel kal ngaihna Éragny, Val-d, Oise khawpui te deuhah chengin a nupui leh fapa kum 5 mi a nei a ni.
BUAINA BUL CHU
October 6, 2020 khan ni dang ang thoin Paty hian moral and civics education course chhunga "freedom of expression" French National curriculum chhunga mi a zirtir a. Class room chhungah hian freedom of speech a zirtir dawn hian French ram magazine pakhat *Charlie Hebdo*  (a hnu lamah Charlie Hebdo hi kan thlur leh zawk ang) fiamthu, indeusawhna lam chu, zirlai tleirawl te hnenah chuan a lek chhuak a. Zawlnei Muhammad lem mawi lo leh nuihzatthlak cartoon lemziak chu zirlaite chu a hmuh a, hemi hma hian Paty chuan Muslim zirlaite an awm chuan, an duh chuan class an chhuahsan thei ang tiin a hrilh a. A zirlai  pakhat lo ni tawh sawi dan chuan, Kum 2015 kuma Islamist terrorist ten Charlie Hebdo Magazine office an beih chiama mi tam tak an thah hnu ațang khan kumtin naupangte nena sawiho turin he Magazine hi a keng țhin, niin a sawi. Muslim ho hian Zawlnei Muhammad lem hi engti zawng pawha ziak leh entir hi an sakhaw thil serh tihbawrbanna, Pathian sawi chhiatna (blasphemy) ah an ngai a, an haw hle a ni.
Țhenkhat sawidan chuan Muhammad cartoon hi Paty hian pahnih a entir a, pakhat zawk chu saruaka awm lai, a zahmawh lanna pawh tel nia sawi a ni. Muslim hmeichhe zirlai pakhat a hming Brahim Chnina pa chuan Paty chu zirlaite hnena zahmawh lem entir nia puhin police hnenah a laka thu buai a theh lut a, He thu buai chhanna atan hian Paty chuan defamation case a ziak lut ve bawk a ni. He zirlai Chnina-i pa hi Muslim ruh leh puithu tak niin he thil thleng chungchang chungchang leh Muhammad saruak cartoon lem chu YouTube leh Facebook lamah a tar chhuak a, hemi rual hian zirtirtu Paty hming leh school address te a tar lang tel bawk a. Zirlai nu leh pa dangte chu Paty hrem anih ngei theihna tura lo pen chhuak tura sawmin, Paty chu anchhia lawhin "Suamhmang" (thug) a ti zui hrep bawk a ni.
Paty chungchang hi thah anih hma kar khatah khan Paris khawpuia Muslim Grande Mosque de Pantin chuan Facebook page ah Paty thaha vauna thu a ti chhuak a, a boruak a lian sawt hle a, Abdelhakim Sefiroui - Muslim puithiam (imam of Mosque) leh France rama Muslim imam inzawmkhawm pawl _Counseil des imams de France_ member ni bawk chu Paty thawhna school ah hian kalin school principal hmuh a dil bakah Paty hi a hna ațanga ban turin a phut a. Grande Mosque de Pantin, he Muslim puithiam hotu nihna ten Facebook page a Paty thaha vauna kha, Paty thah anih darkar la laah an dah bo nghal a ni.
Thu buai a kal zel a, Paty hian thah anih hmaa a sawi dan chuan he thil thleng darh chhuahna atana mawhphurtu ber anga lang Brahim Chnina-i hi kha class cartoon entir lai khan class ah a awm lo a ti.
TUALTHATTU
Tualthattu Abdkulakh Abouyedovich Anzorov hi kum 18 mi Chechen mi Moscow a piang a ni a, kum 6 chauh a la nih laiin Russia ațang hian France ramah refugee angin an lut a, Normandy ram bial Madeleine district Évreux khuaah an awm a, tual a thahna ațangin 100 km vela hla a ni. Anzorov hi he school leh zirtirtu Paty nen hian inzawmna pakhat mah an nei lo.
Anzorov te chhungkua hi Shalazi khua, Chechnya chhuak an ni. A unaunu (step sister) pawh kum 2014 khan Syria ramah ISIS a lo zawm tawh bawk a ni. Kumin March thla mai khan France ram hian "refugee status" leh France rama kum 10 chhung awm theihna residency card an pe a ni. Anzorov hi dan anga kum tling a la nih loh avangin police lam hian hmhriatna an la nei lo.
Anzorov hian tual a thah hma hian Syria rama jihadist mi pahnih a bia  tih hriat a ni a, pakhat zawk hi Russian țawng hmang a ni a, phone IP ațanga hriat danin Idleb address a ni a, he lai vel hi Syria rama jihadi group Hay'at Tahrir al-Sham ho thununna lai bial a ni. A phone ah hian Russian țawngin audio message alo dahah chuan, he tualthattu a nih thu a sawi bakah 'zawlnei Muhammad phuba la tur leh martar tura a inpek thu' a sawi a, Samuel Paty hian Muhammad chu hmusit takin a chhuah a ni a ti. Instagram lama video clip ah chuan ISIS a sawi lang tel bawk a ni.
LU TAN CHU
Samuel Paty-an freedom of speech a zirtir hnu ni sawm, October 16, 2020 khan Anzorov chuan Paty chu School gate pawnah a lo chang a, School naupang te hnenah Paty kawhhmuh turin a ti a. Paty chu tunge a nih a hriat hnu chuan Paty chu zuiin, Anzorov chuan French sanain tlai dar 5:00 vel a kawk tihah chuan, school bul hnai takah chuan chemte 1 feet vela sei chuan a bei ta a, a awm leh dul velah vawi tam tak a vit a, a nghawng a tan ta a ni. Mita hmutute sawi dan chuan Paty that tura a beih lai hian "Allahu Akbar" tiin ring takin a au tih police an hrilh a ni.
A HNU LAM
Tualthahna a thlen hnu rei lo teah  _the pseudonym@Tchechena_270 chu tunge a nih tih chu anti-terrorism prosecutor, Jean Francois Recard chuan a hre nghal a, Twitter lama Paty hliam nasa tak pho langtu chu Abdoulakh Anzorov a ni tih a sawi thei nghal a. He thlalakah hian hetiang thu hi a ziak tel bawk :
_In the name of Allah, the most gracious, the most merciful -- to Macron, the leader of Infidels, I executed one of your hellhounds who dare to belittle, Muhammad, calm fellow human being before a punishment is inflicted on you_, tiin.
POLICE NEN INHMACHHAWN
Tual a thah ațanga hun rei lo te hnuah Conflans - Sainte - Honorine School Éragny ațanga 600 metre vel leka hlaah chuan chu Muslim tleirawl tualthattu chu Police ten an nangching nghal a, police te hian man an tum a, tualthattu hian air rifle hmangin police te chu a kap a, a chemte ken chuan police te chu beih a tum bawk a, chutiang anih avang chuan police te dawh theihnain a tlin ta bik lo a, a taksaah ngen mu pakua lai mai chu an thun lut ve nghal a, a nunna hrui chu chhahin a lo awm ve ta nghal a ni. Tualthattu anih ngei thu a phone ah a lo dah bawk a ni. 
HNU CHHUINA ATAN MI MAN TE
Mi 16 lai he tualthahna hnu chhui zuina atan leh eng ang taka phiarrukna leh Islamist terror nen  he tualthahna hi a inzawm tih zawh fiah turin man nghal an ni. An zingah hian Anzorov pi leh pu, a nu leh pa, a nau mipa kum 17 mi, Abdulhakim Sefrioui - Islamist militant, French anti-terrorism hming lem invuah bawk te, School naupang Brahim Chnina pa, Paty laka fatwa puang ni ngeia hriat te bakah zirlai naupang pali tualthattu hnena Paty kawhhmuhna mana pawisa dawngtu nia hriat te man an ni. 
ZIRTIRTU HRILH MAN
School naupang pahnih an hming tar lan loh te chuan tualthattupa Anzorov hian an zirtirtu Samuel Paty hrilh man atan € 300 (Rs 26,000) a pe nia hriat a ni. Heng zirlaite hnenah hian Anzorov chuan, "an zirtirtupa chu Prophet Muhammad cartoon avang khan thupha chawina film tawi te chan leh sawipui ka duh" tiin a hrilh tih thu, anti terrorism prosecutor Jean Francois Recard chuan a sawi. Heng zirlai kum 14,15 te hian gate pawn lamah Anzorov nen hian darkar hnih aia rei mah Samuel Paty lo chhuah nghak hian an awm tih Recard hian a sawi 
FRENCH IN A SUN
French ram President Emmanuel Macron chuan Paty thawhna school hi tlawhin, he tualthahna rawng tak hi "Islamist terrorist attacks" a ni, kan mi duh tak chu zirlaite freedom of speech a zirtiivangin a thi ta, " a ti.
French Education minister Jean Michel Banquer chuan he inthahna hi "French hnam pumpui beihna a ni," a ti.
Charlie Hebdo Magazine pawhin thu chhuah siamin "rapthlak leh hel thil tih" a ni a ti. France ram chhunga Muslim leh sakhaw hruaitu tam takin he thil thleng an demna thu an sawi bawk.
French police te chuan social media lamah he tualthahna hi mi 80 aia tamin an thlawp thu leh tualthahtu ngei pawh an thlawp thu an sawi tih an puang bawk tih an sawi. 
Gerald Darmian, Minister of Interior chuan Paris khawpui hmar lama Grande Mosque de Partin chu thla 6 chhung khar turin thu pek a chhuah nghal a, hei hi Paty thah hma khan, Paty thil tih do leh duh lo zawnga video an lo tih chhuah vang a ni. Hetah hian member 1,500 vel inkhawm țhin an awm. An puithiam (imam) hi Abdulhakim Sefrioui -- a hma lama kan sawi tawh kha niin, he tualthahna thua chhui mek leh man tawh a ni. He Mosque hian an video post chu tualthah anih hnu hian an an dahbo zui nghal a, video an tih chhuah chu "pawi an tih thu" tar langin, zirtirtu thah dem a thu an tar lang bawk a ni. 
ENGTIN ZEL NGE? 
Defence Council chuan he tualthah hnu ni hnihnaah France ram chhunga ram dang mi awm mek mi 231 te chu an lokalna ram lama thawn kir tur tih thu pek a chhuah nghal a, heng zinga 180 te chu lungina tang mek an ni a, a bak te chu man chawp tur an ni. 
MUSLIM NGO ȚHIAT? 
France Interior Minister Gerald Damien chuan Islamic NGO pahnih CCIF ( Collective against Islamophobia in France) leh Baraka City te chu țhiah nghal a duh a, "ram hmelma" an ni a ti. Heng NGO te hi Samuel Paty do zawnga zirlai pakhat puiin an thu leh hla vawrhdarhtu leh thlawp tlattu an ni. 
RAM PAWN LAM THUNG
United Nations Alliance of Civilization, high representative Miguel Moratinos  chuan he tualthahna hi na taka a dem thu a sawi. Egyptian foreign ministry pawhin tualthahna demna thu leh Paty chhungte tuarpuina thu an thawn bawk. 
Muslim World League, Secretary General Muhammad bin Abdul Karim Issa he thil thleng hi demin, "tharum thawhna leh firfiaka chetna hi eng sakhaw betu tih pawh ni se, sual lailet der a ni," a ti. Ramzan Kadyrov, Head of Chechen Republic pawhin he thihna hi demin "he tharum thawhna hi ka dem hle a, thi chhungte kan tuarpui hle a ni," a ti a, mahse Muslim hmusit zawnga chetna a ngaih theih loh thu a sawi bawk.
INFIAMNA LAM
Russian mixed martial artists Zelin Imadaev, Chechnya chhuak chuan Instagram lamah Anzorov thil tih chu" hero of Muslim" tia a sawizui avangin Ultimate Fighting Championship ah a tel an phalak lo a, hemi hnu hian UFC thuneitu lam pawhin Imadaev hi a kaisan tawhna ațangin an hnuk hniam a ni.
Media report țhenkhatah Paul Pogba chuan France President Macron thu sawi a duh loh vangin France ram tan inkhelh chawlhsan a puang tih thu thang awm mahse, hei hi dawt thu (fake news) a ni tih Pogba chuan sawiin, hetiang thu dik lo thehdarhtute chungah a thinrim hle thu a sawi, ( Wion 26/10/20).
FRENCH THILSIAM  HNAWL
Emmanuel Macron, French President in kha cartoon ziak țan zawnga thu a sawi avangin Muslim tam tak te chuan France ram thilsiam an ramah an hnawl (boycott) a, European hruaitute erawhchu Macron lamah an țang thung a ni. Kuwait leh Qatar ram supermarkets ah chuan French thil siam an hnawl vek a ni. 
PUBLIC PROTEST 
France ram chhung Paris khawpui leh khawpui lian tam takah chuan Sorkarin Muslim kulmukho thil tih dan leh awmdan a ngaihven țha tawk lo nia hriain Sorkar laka lungawi lohna leh demna kawng zawh leh punkhawm an buatsaih a, " freedom of expression, freedom to teach" ti tein an au rual a, National Anthem "La Marseillaisa" an sa rual dual bawk. He kawng zawh leh punkhawm hi politician, academician ten an zawm nasa hle a ni. Hri pui leng karah Lyon 12,000, Toulouse 5,000 chuang te chu Paris pawn lama kawng zawh tamna a ni. 
CHARLIE HEBDO 
Charlie Hebdo hi France rama weekly magazine pakhat a ni a, elsenna leh fiamthu ( satirical magazine) a ni. Hman lai ațang tawhin French literature ah satirical hi a bet tlat a ni. 
He Magazine ah hian -- cartoon, report, thu inchuh neia sawihona (polemics), fiamthu te, mi chanchin a nuihzatthlak zawnga  a lem cartoon nena entirna (caricature) lam chi ( tu lem emaw mau a pu lai ang chi) te he magazine ah hian an chhuah țhin. Charlie Hebdo --satirical weekly news hi anti-racist nia hriat hlawh tak a ni. Sakhua lam : Cathlolism, Islam, Judaism chungchang te bakah politics, culture lam te pawh an chhuah țhin. He magazine hi kum 1970 ațanga chhuah a ni a, 1981 ah a tawp a, 1992 ațangin chhuah thar leh a ni..
Charlie Hebdo magazine hian kum 2011, 2015, 2020 ah te Islamist terrorist beihna a tawk a. Heng beihna a tawh nachhan hi Muhammad lem cartoon a tih chhuah vang a ni. Kum 2015 kuma beih an tawh vawihnihna an tawh țum khan mi 12 thah an ni a, thah zingah hian publishing director leh cartoonist engemaw zat an tel. 
February 9, 2006 chhuakah khan Muhammad lem "Muhamet deborde par les integristes" (Muhammad overwhelmed by fundamentalist) tih thupui hmangin phek hma cartoon ah Muhammad mittui tla lai thu sawi - It's hard being loud by Jerks ( C'est dur détre aimé par des cons) tih a awm a, hei tak hi Muslim ho thin tirimtu chu a ni. 
He magazine hi a pangngaia an copy tih chhuah zat chu 100,000 chauh a ni a, Muhammad cartoon controversy tih chhuah ni hian vawi hnih 160,000 leh 150,000 copy chhut nawntir a ni. 
FRENCH SORKAR A KHAUH
Samuel Paty thahna kal zelah French Sorkar chu Muslim kukmukho (radical muslim) te chungah a khauh thar hle a, France hi Europe ram zingah Muslim tam berna ram a ni reng a. Heng mite hian an nawmmaka duh thala an ram chhunga phiarrukna leh tharum thawhna a ruka rala an kalpui țhin hi hmehmih hna leh an chunga khawng taka thununna lekkawh turin țan an la thar nasa hle. Tunah hian Sorkarin mi zawn lai 120 a nei a, hengho hian Islamist thu rolum an vawrh darh bakah terrorist țanpuina tur sum an  khawn țhin a, khawn zel an tum nia hriat a ni.
CARTOON LEH A BEHBAWM
Charlie Hebdo magazine in prophet Muhammad lem cartoon February 9, 2006 an tih chhuah chu engtik lai pawha Muslim te thin tirim kumkhua a ni reng dawn a. French President Macron chuan he cartoon hi demna thu leh țha lo a tihna thu a sawi duh loh mai bakah a țan tlat zawk avangin Islamic ram tam takin chumi dona atan chuan French ram thil siam chhuah an ram chhungah an hnawl (boycott) phah a ni. Macron erawh a khauh tlat a, Muslim kulmukho beihna hi a "bansan mai dawn lo" tih thu chu a dinna a ni.
TURKEY PRESIDENT BAWK
Buaina engemaw hlek a awm apianga țawng cheh tak khawvela Islamic chungnunna duh leh nih tir tumtu Turkish President Recap Tayyip Erdoğan chuan tunkar Thawhțanni khan, French ram thil siamte tumahin a hnaih pawh hnaih lo ula, lei hek suh u, tiin a ram mite hnenah a chah a. Hei mai hi duh tawk loin, European hruaitute chuan Macron-an huatna thu a sawi hi an titawp tur a ni, a la ti cheu bawk.
ARAB RAM AH PAWH
Kuwait ramah chuan hypermarket dawr lian 50 nei chuan French ram thil siam an hralh tawh loh tur thu an sawi. Jordan pawh French thil siam boycott campaign a ni a, dawr țhenkhatah "French ram thil siam kan zuar lo" tih intarna pawh a awm.
Qatar ram supermarket Al Meera, Arab ram hrang hranga dawr lian 50 chuang hawng pawhin French ram thil siam an boycott a ni. Qatar University in French Cultural Week hman an tum pawh tiam chin awm loa țhulh a ni.
FRANCE RAM AN LUNGAWI THEI LO
Paty thahna kal zelah Muslim ram tam tak chhan let dan chuan France ram a ti lawm lo hle a, tun Pathianni October 25, khan foreign ministry chuan an ram thil siam boycott chu "thil dik lo" anih thu leh "bansan nghal" turin thu chhuah a siam a ni.
PAKISTAN LAMAH PAWH
Pakistan Prime Minister Imram khan pawhin French Sorkar demna thu hi a sawi chhuak a, Egypt Muslim puithiam hotu ber the Grand imam of Al Azhar, Iran foreign ministry France ram an dem thu an sawi a, Bangladesh ah pawh  October 27 khan France ram demna kawng zawh Dhaka khawpuiah an huaihawt bawk. 
EUROPE RAM LAM
Europe ram hruaitu zingah German Chancellor Angela Merkel chu France ram țan tlat zawngin a țawng chhuak a, Turkish President Erdoğan chu țawng thei lutuk leh thil sawi țul lo sawi nasa luaah ngaiin a khak bawk. Austria, Greece ram te pawhin Macron an thlawp thu an sawi tawh bawk. 
NOTE 
Hei hi mahni ziak anga cheibawla  YouTube a chhiar loh tur a ni e. 
Source :
BBC 
CNN 
WION
ALJAZEERA
===28==10==20== 
Huna Kawlvawm

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post