Farmer's Bill: PARLIAMENT IN A PAWM, AGRICULTURE BILL TE HI ENG VANGA DUH LOH NGE AN NIH?

Sept 21, 2020: Tun Parliament session kal lai meka Bill sawi hlawh tak, agriculture bill pathum lai a lut a. Heng bill te hi eng vanga duh loh nge a nih, India rama buh leh thlai dang thar tam state ten nasa takin an dodal a,  Punjab leh Haryana state ah te dodalna a nasa lehzual a ni. Eng vangin nge  heng Bill te hi do leh duh lo an nih tih hi zawhna pawimawh tak a ni. Agriculture kaihhnawih Bill 3 zinga 2 te chu Rajya Sabha ah boruak sosang tak hnuaiah September 20 hian an pawm tawh avangin dan a ni tawh dawn a ni.

 

Bills pathum te chu –
1. The Farmers’ Produce Trade and Commerce (Promotion and Facilitation) Bill, 2020
2. The Farmers (Empowerment and Protection) Agreement of Price Assurance and Farm Services Bill, 2020
3. The Essential Commodities (Amendment) Bill, 2020.

Heng  Bill pathum te hi dan hmanhmawh (Ordinance) hmang pawm tawh thlakna tur a ni.

Ram chhunga lo neitu leh lo neitu intelkhawm pawl te chuan dan hmanhmawh anih lai ațang tawh khan an duh loh thu nasa taka au chhuahpuiin an dodal hle tawh a ni.  Punjab Assembly chuan Central in agriculture chungchanga dan hmanhmawh a siam duh lohna thu (resolution) hi August 28, 2020 khan an pawm(passed) nghe nghe a ni. Nimin Sunday khan heng Bill te Rajya Sabha a sawiho anih lai hian rorelna pawh a kal tluang hlei thei lo a, eptu MP 8 lai chu rorel inkhawmnaa an chet dan mawi loh avangin Parliament session awm lai mek a rorelnaa tel thei lo tura phuar an nih phah hial reng a ni.

Agriculture marketing reform Bills  pahnih chungchang  rorelna chu "lo neitute dona"  a ni, tih thu  Shiromani Akali Dal MP leh  Food Processing Minister Harsimrat Kaur Badal chuan sawiin Union Cabinet a nihna ațangin a ban phah hial a ni.

Lo leh huan chungchang, thlai thar chhuah hralhna (agriculture and markets) hi State Sorkar thu neihna (Stater subjects) a ni a, chuvangin heng Bill te hi state Sorkar thu neihna India Constitution in a pek sawi nghinna leh nek chepna anih bakah Central leh state Sorkar lungrual taka thu neihna insem zaina dai a sawi nghing a ni tih chu heng Bill duh lohna chhan lian tak a ni.

Bill pathum te dodal a nihna chhan chu hetiang hi a ni.
Farmers' Produce Trade and Commerce (Promotion and Facilitation) Bill, 2020
He Bill hian a fun chu, buh leh thlai thar chhuah State pawn lama hralh chhuahnaah Agricultural Produce Market Committee (APMC) lo neitute aiawha thu neihna a pe a . State leh state inkara indawr tawn theihna dan awm țhin chu a nuai bo bakah hemi thlakna atan hian thlai thar chhuah hralhna kawnga hman tur thiamna thar hmanga  inkaihhruaina (framework for electronic trading of agricultural produce) a duang chhuak a ni.

State Sorkar chu chhiah chi hrang hrang an lo lak țhin tawhna ang chi te a khapsak bawk a ni. (market fee, cess or levy for trade outside the APMC markets).
He dan sawiseltu lam chuan APMC te thu neihna hlih țhen sak a nih hi  buh leh bal thar chhuah te bo a bang awm lo a, a man bithliah chiang sa țanpuina (minimum support price or MSP) tih tawpna ni ngei turah an ngai a ni.

Hei baka sawiselna dang chu, loneitu tam tak ten an thar chhuah te, man bithliah chiang sa țanpuina (MSP) tuna an mamawh tak state Sorkar hnen ațanga dawng lo a, AMPC  kal tlang a tih a nih tak dawn avang hian harsatna awm thei turah an ngai a ni.

Farmers (Empowerment and Protection) Agreement of Price Assurance and Farm Services Bill, 2020
He  Bill hian a hawi chu thlai chingtute leh thlai thar chhuah leitute inkara inremna siam lawkna  (contract farming) lam a ni a, thlai thartute a leitu tur te inkara inkaihhruaina dan leh inremna chungchang a ni.

Price Assurance Bill  hian buh leh thlai thartute chu an thil thar chhuah man bithliah chungchangah a leitu sumdawng ten an nawm maka an thlai thar chhuah man tlawm leh hniam taka an bithliah sak țhin laka ven leh hum a tum chu a tum ngei a,
mahse hei hian thlai thar hralhna man bithliah dan tur ruahman dan a sawi chiang lo thung a ni.

Hetiang anih avang hian thlai thar man bithliah dan chu mimal sumdawng lian te leh sum dawng lianho ( corporate houses) ten an duh thala thlai thar man an bithliah theihna a awm tel nia hriain chu chuan loneitute tan hlauhawm tak leh dik lo taka hnuai chhiah leh hrek behna a thlen thei a ni.

Essential Commodities (Amendment) Ordinance
He Bill hi COVID-19 lockdown lai June thla tawha dan hmanhmawh siam tawh thlakna tur a ni.

Thlai thar man 50% laia a pung a nih loh chuan thlai thar  chhuah chhek khawl bithliah siam tur a ni lo. A bikin thlai dah rei theih ang chi-ah 50% a ni ang, thlai dah țhat reng theih loh chi angah chuan 100% a ni thung ang.
"Essential commodities" tih ațangin heng _cereals, pulses, oilseeds, edible oil, onion, potatoes_  te hi tih tawp an ni ang. Chumi avang chuan a thar chhuah, vawn țhat leh sem chhuah dan chung changa khuahkhirhna dan awm te pawh hlih a ni ang.

He thil sawiseltute chuan he Bill hian heng thlai tharte hi mi tute emawin an  chhehrelh vak vak theihna dan kawng a hawn sak dawn a, heng thlai bik a hlawm liana zawrh phalna ngai țhin chu a ngaih dawn tak loh avangin mipui tan harsatna thlentu a ni thei a ni, tiin a țhat zawk loh tur thu an sawi.

SAWI BELHNA
Mizoram leh state engemaw zat thlai thar chhuah nei mumal lo leh India market ațanga teh a, a hlawm lian thama eng thlai mah thar chhuak lo tan chuan heng Bill te hian a nghawng lo a, dan hmanhmawh anih lai pawhin ngaihven a  hlawh lo a, Dan ( Act) a nih hnu-ah pawh a țha lam emaw a țha lo lam zawng emaw pawhin nghawng awm dawn pawh lo ni ta se, nghawng  a nei phak kher lo ang.

Source :
The Hindu
September 21, 2020
@ 16:42 IST

Money Control
September 21, 2020
@ 11:34 AM IST
====21==09==20==
Huna Kawlvawm

1 Comments

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

  1. A tha lutuk... Hetiang national issue hi lo ziak thin la a tha khawp ang... A tangkai lutuk tlat 👍👍👍

    ReplyDelete

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post