PRINT MEDIA HLUT THIAM

(Khawla chhut ngei aw...) 

-  Vidpuia Hrahsel
Contributing Editor, Explore Mizoram

Tun hnaiah Lehkhabu chhiar ah, kan tlahniam ta em em hi eng dang vang nilovin, awlsamna nun in min chiah hneh tawh vang a ni ber mai. Tu pawh mahni tawk ah kan tlei vek tawh a, tun hmaa ṭhian ho inkawm khawm a lenkhawm a titi ho kha WhatsApp Group in a luahlan zo ta a, han leng khawm ve pawh ni ila, phone kan bih a,  a khat tawkin kan titi a, kan tunhma nun a, kan inkawm dan nen kha chuan in perhsan tawh tak a ni. Ni e, he Electronic Media hian min chiah hneh a, tupawh hian kan kut ah kan hum fer fur a nih ber mai hi maw. Ṭhalai tam tak te chauh pawh nilo, nu leh pa, pi leh pu thlengin he Changkanna leh nunphung ti awlsamna hian min luah hneh a, a ṭangkai hle bawk. Heivang hian Print Media lamah erawh kan hnu fual ta deuh, mahni ngaihnat zawng emaw chin ṭhan leh nuam tih zawng (hobby) a nih loh phei chuan, tumah hian Lehkhabu chhiar hi kan peih ta meuh lo .Social Media a kan hmuh leh kan hriat ah kan lungawi a, lehkhabu chhiar lamah kan tlahniam ta.



Lehkhabu a chuang nge nge chhiar hi chu hriatna hi a nghet in  a tlo bik em em a, khawih sawn theih, leh paih (delete) theih thil ai hi chuan khawl a chhut nem kai hi a ngelnghet bik em em a, dahṭhat theih bawk, lehkha pawimawh pawh kan duh anga kan dah ṭhat theih a nih avangin Social media aṭanga lehkha pawimawh emaw chanchinbu chhiar theih hi khawvel changkanna in a ken tel nimahse, a print chhuah nge nge hi ngaihhlut i zir ang u.Mitin in Phone ah Chanchinbu emaw Lehkhabu kan chhiar thei ta, Pdf (Portable Document Format) kan uar chho zel a, hmasawnna ṭha tak a ni, amaherawhchu he Pdf hi  ngaiah kan nei palh ang tih erawh a hlauhawm hle. Khawvel changkanna hian a hmaa thil awmsa kan chin ṭhan te awlsam zawkin min la her rem sak zel dawn a, amaherawhchu kan chin ṭhan, lehkhabu chhiar tam te hi kan uar thar deuh deuh lehzual ava ngai em. He changkanna  hian min ti danglam lo se, hnam dang te changkanna tak chu, an nun ze mawi leh, an chin ṭhan te emaw thil ṭha an tih ṭhan an kalsan ve mai mai lo hi a ni. Hnampui kan tih Sap te hian an vahvelna remchang apiangah lehkhabu emaw chanchinbu  chhiar an uar khawp mai.

Keini Mizo ṭhalai ṭhenkhat chu Chanchinbu hi inkhelh en na leh Infiamna neih nikhua ah chiah Chanchinbu kan hrechhuak thin, chutah pawh ṭhut na atan kan hmang a, chutah lah kan la paih peihlo zui erawh hi chu inzir kan va ngai em. Chanchinbu kan han chhiar ve a, a headline chhiar lem lo in, a hnungber Infiamna emaw Ṭhalai huang chiah titi vawrh nan chauh kan la hmang ṭhin zui a, vengchhung chanchinbu thla khat a, cheng 10/- man pawh pe theilo,  social media khawih nan a, internet pack cheng 399/- man thun leh ṭhin si, vengchhung chanchinbu pawh, inkhawm programme enna chauh emaw ti tawk lah kan banglo, a bâk zawng chhiar kan a, chanchin thar hre thei reng, chhiar peihloh vanga hre lo ṭhin zawk si hi kan kat nuk ang. Lehkhabu ah han lut ila, kan  hriatna ti zau tu leh kan ṭangkai pui tur lam ai chuan, a tlangpuiin Hmangaihna lam bawk a ni hralh kai ṭhin. Hei erawh, lehkhabu lei nachang hrelo ai chuan ka dah sang fan mai, thil lang chiang em em chu, kan ngaihven loh zawng leh kan vei loh zawng tak lehkhabu hlutna kan hriat loh vang te pawh a ni ang.

Khawla chhut ngei lehkhabu hi kumkhaw daih a ni a, mobile phone erawh chu signal awm lohna ah chuan awmzia a nei lo. Lehkhabu erawh khawi hmunah pawh kan chhiar thei thung. Kut a kan ken kual theih mai pahnih Phone leh Lehkhabu hi finna leh hriatzauna atana kan hmanrua pawimawh leh awlsam tak a ni. 'Google' chu signal a awm loh chuan awmzia a awm lo, lehkhabu erawh kan hriatna ti zautu atan khawiah pawh kan keng kual thei. Kan ken kual theih ve ve aṭang hian kumkhaw daih thil awmsa, ken kual ve theih tho si hi hman ṭangkai zawk zel i tum ang u.Lehkhabu ziak tu te hian ngun tak leh uluk takin thu an ziak ṭhin a, social media ah pawh thuziah chi hrang hrang chhiar tur chu a awm meuh mai, amaherawhchu journalist emaw in ti, thubelh chian dawl lo, mi tihder tum ran a thu post ṭhin emaw lar khel mihring kan kat nuk ṭhin, heivang hian Lehkhabu ziak ngei, a ziaktu ten uluk taka an chhut chhuah hi rintlak taka chhiar leh hlut zual deuh deuh kan va ngai em.

Khawvel changkanna leh ṭhan zelna rah avangin mahni phone ah ṭheuh, PDF (Portable Document Format) en theihna kan nei ṭheuh ta, chanchinbu la lo pawhin, internet aṭangin nitin chanchinbu Pdf in kan chhiar theih a, he internet hmanga chanchinbu chhiar theihna hi hman ṭangkai zir ila, a hun leh hmun azira kan inher rem ve zel angaih fo chang a awm ṭhin a, amaherawhchu khawla chhut lehkhabu leh chanchinbu hi a hlutna ti hniam lo turin, kan theih chin chin ah kan chin ṭhan pangngai chanchinbu chhiar hi ngaihhlut i zir zel ang u.
Social Media hian kan nunphung min chenchilh nasa tawh a, eng inkhawm emaw thil huaihawt turah sawmna emaw committee kohna te Whatsapp emaw Facebook hmanga kan koh ṭhin hi, dan pangngai ve reng (formal) ah kan ngai palh ang tih a hlauhawm hle. Heng sawmna te, meeting kohna te hi khawla chhut ngei lehkha ah sem ngei hi dan pangngai ve reng a ni a, a nih tur ang a ni bawk. Internet hmanga kan sawmna thawn hi chu in hriattir nawn nan a, kan hman zel a pawimawh hle.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post