Mihring leh Sai inkara pawi inkhawihtawnna thleng a awm tawhlohna turin Sorkarin ruahmanna tha tak a siam dawn: Union Environment Minister

• India rama Mihring leh Saite'n pawi an inkhawihtawnna (Human-Elephant Conflict) chinfelna atana hmalakna tha hrang hrangte kimchang tak a lakkhawm chu World Elephant Day lo thleng tur denchhenin tlangzarh a ni.

August 10, 2020: "Mihring leh ramsate'n pawi an inkhawihtawnna pung mek zel titawp tura ramngaw chhunga ramsate hnena eitur leh tui tlan tur pe a hmalakna chu ngawrh taka kalpui a ni" Union Environment Minister, Pu Prakash Javadekar chuan a ti a. He thu hi vawiin a World Elephant Day urlawkna hun New Delhi a buatsaihah a sawi a ni.

Environment Minister chuan India ram chuan Sai leh ramsa dangte humhalh hi a ngai pawimawh hle tih thusawiin Mihring leh ramsa inkara pawi inkhawihtawnna thleng thin titawp turin hmalakna hautak silo, awmze nei leh rintlak duan mek a ni a ti a. Pu Javadekar chuan Forest staff-te puala capacity building (theihna tichak tura hmalakna) leh training buatsaih a tul thu a sawi a ni.

He hunah hian Minister chuan "Best practicea of Human-Elephant Conflict Management in India" tih booklet tlangzarhin "Pawi inkhawihtawnna tireh tur leh mihringte leh sai nunna hlu tak chan anihlohna turin mihring leh saite innghirngho lova, inhnaih a an khawsak tlan theihna tura ruahmanna siam a ngai a ni" a ti.

He booklet-ah hian Sai awmna state-te'n management invention hrang hrang hlawhtling taka an lo hman tawhte a lem nen dah a ni a. Mihringte leh Sai inkara pawi inkhawihsak tawnna titlem tur a reference manual anga a remchan ang a hman tura siam a ni. 

He hunah hian thusawiin Environment Minister of State Pu Babul Supriyo chuan ram chhung a Sai an pung chu lawmawm a tih thusawiin Saite hi humhalh an ngaih bakah Sai leh Mihring inkara pawi inkhawih tawnna thleng thin tireh tur hian khauh taka hmalak a ngai a ni a ti a. Sorkar chuan pawisawilo ramsate tihhlum hi a enliam mai mai dawn lo tih thusawiin Sorkar laipui chuan mihring leh ramsate pawi inkhawihtawnna thleng thin chingfel tur hian hmalakna tha ber a kalpui chho mek a ni a ti.

He hunah hian Pu Javadekar leh Pu Supriyo bakah Environment Ministry a official-te chuan Human-Elephant Conflict portal beta version an tlangzarh bawk a.  Human elephant conflict puala rampum huap Portal "Surakhsya" hi real time a thil thlendan information dahkhawmna leh real time a harsatna chinfelna atana hman a ni a. Hemi hmang hian policymaker-te'n HEC data hmanga policy siam a, harsatna tireh tura Action Plan-te an duan theihna turin data collection hi tih a, data transmission pipeline-te leh data visualization tool-te hman tangkai a ni a. Tundinhmunah hian he portal beta version hi data test na atan tlangzarh phawt a ni a. State hrang hrang te'n an lo hman ve theih turin semchhuah a la ni dawn a, hei hi kumin ral hmaa tih hman beisei a ni.

World Elephant Day hi kum tinin August ni 12 hian khawvel pumah hman thin a ni a, he ni pual hian Sai humhalh leh venhim lam hawi a hun hman thin a ni a. World Elephant Day in a tum ber chu Sai humhalh tulna inhrilh hriat; leh ram hnuai a khawsa sai leh khuahkhirhna hnuai a awm saite enkawlna leh venhimna tha zawk pek dan tur chungchang a hmalakna thazawk leh hriatna in pek tawnte a ni.

Asia rama Saite hi IUCN-in threatened species Red list a siam zing a dinhmun derthawng "Endangered" zingah telh an ni a. India ram tihloh range state dang zawngah chuan saite hi an tlem zel a, kah thin annih avang leh chhan dang vang a kiam an ni. Tundinhmunah hian khawvelah Asian elephant hi 50,000 - 60,000 vel awm ang a chhut an ni a. Chung zing a 60% chuang chu India ram a awm an ni.

Kumin February thla a Gandhi Nagar, Gujarat a neih zawh tak Conference of Parties of CMS 13 chuan India rama Saite pawh hi Convention of the Migratory species Appendix I ah a dah a.  Sai hi India ram tan a ramsa rohlu a ni a,  India ram hian he ni hi Sai humhalh pawimawhna inzirtirna atan a hmang thin a ni.

He hunah hian Dr.Sanjay Kumar, DG(Forest) & Special Secretary, Ministry of Environment Forest & Climate Change (MoEFCC); Pu Soumitra Dasgupta, ADG (Wildlife), Pu Noyal Thomas, IGF & Director Project Elephant, MoEF&CC leh MoEF&CC a senior officer dangte pawh an tel a. State Forest Department-te leh stakeholder organization dangte pawhin virtual mode in he hun hi an chhim a ni.
- PIB Aizawl

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post