ENG NGE I ZIR ZÊL DAWN?

(Career Guidance)
- Rev. Lalbiakhlira

Pâwl 10 leh Pâwl 12 result a chhuak fel ta a. Pass a tâwk lo; hlawhtlin a pawimawh zâwk! Fail a pawi lo; hlawhchham a pawi zâwk! I kawng zawh mêkah "a kâkpui" i thleng ta a. I kawng thlang uluk hle ang che. Hêng thilte hi hlamchhiah suh.

1. Mize Mil:
Hlawhtling tur chuan "mahni zia" hre chunga kal a pawimawh ang. Mi pakhat hian ze hrang hrang nei mah ila, ze ken nat deuh bîk kan nei țhin. I ze mil hnâ tinzâwn la, i zirna nên hmehbel teh. Mi thiamten mize chi 6 awmin an hria: (1) Ngaihtuahna hmang lêm loa chêt chhuah mai duh chi, thawk mawp mawp chi; (2) Ngaihtuah neuh neuh chi, thil chîk, a chîn chhuaka hriat duh chi, mi dîlchhût; (3) Thil thar tuipui leh ngaihtuah chhuak thiam riau; (4) Țhian siam zung zung thei, rualpâwl thiam mi; (5) Nêk lam nêk ná riau, harsatna pawh mahni inringtâwk chunga su kiang thiam; leh (6) Dân zûla che chi, mi chîmlîm, inpawtfân hleithei lo te. I ze mil thlang la, hlawhtlin a awl bîk.

2. Tuipui Bîk:
Mi tinin tuipui bîk kan nei țhin. Nang pawhin subject leh hna thawh châk zâwng i nei ngei ang. Chûng i tuipui mil chuan i kalna lam tur thlang ang che. I țhiante thlan ang i thlan khân i țhatpui lo thei. I chhûngte duhzâwng aiin i tuipui ngêi mai thlang la, i "hlawhtlin chance" a sâng bîk tih hre reng ang che. Pathian thu lam tuipui i nih chuan C.Th/BCS/B.Th/B.Miss/B.D adt., han zir mah teh; i hlim khawp ang.

3. Thiamna leh Theihna:
"Thiamna" tih hian tûna i kawl theihna a kâwk a. "theihna" hian i kawl lâwk ni lo, nakina i la neih theih mai tur lam a kâwk. He thil pahnih hian kan tuipui theih tur zirna leh hna a keng tel tlat. I thlan fuh chuan nuam tihna a keng tel a, hlawhtlin a sam bîk. Nl. Lalremsiami hian Hockey khelh lama thiamna leh theihna a neih chu a luhchilh fuh a, a hlawhtling ta êm êm mai a nih hi.

4. Ngaihhlut Thil:
Kan ngaihhlut thilte hian min hruai nasa thei hle a.  Kan hlawhtlinpui an ni fo. Pawisa leh hausakna i ngaihhlut chuan i ngaihtuah berah a țang ang a, i hun leh tha, i theihna i hmang ral țhak hreh lo ang a, i hlawhtlinpui nge nge thei. Nihna zahawm leh sâng i ngaihhlut tlat chuan "i neihna chance" a sâng nge nge. Midang țanpui lam i ngaihhlut tlat chuan i hlawhtling nge nge ang. Thil thar eng emaw tihchhuah lam i ngaihhlut tlat chuan i hlawhtlin hun a la awm ang. Hun puma Pathian rawngbawl ngaihlu mi i nih chuan i ni nge nge ang. Eng pawh zirin thawk la, Pathian rawngbawl nâna hman țangkâi tum tlat mi i nih chuan i ni nge nge ang. I ngaihhlut thil i zui leh zui lohin i hlawhtlinna a hril thui hle ang.

5. Thil Tum:
"Thil tum" neih chuan taihmâk a awl bîk. Tum nei lo an tâlbuai châwk; an kawng hre fiah hek lo le! Nang chuan "i tum" tichiang ngêi ang che. Harsatna a awm pawhin, "Ar talh dân chi khat chauh a awm lo", "Rom khawpui panna kawng khat chauh a awm lo" ti tlat la, i thlen hmâ loh chuan bânsan mai mai suh. I la hlawhtling ngei ang.

6. Hmêlma Hneh:
I nih tum leh thlen i tum hlawhchhamtîr theitu thil apiang chu i hmêlma a ni a, hneh ngei ang che. (1) Ngaihzâwng la run lutuk suh; i tum thleng phawt la, i ngâihzâwng ngêi pawh a la hlim ang. (2) I thluak tichak lo thei, zu leh damdâwi hnîmhnâi suh; i tâlbuai ang. (3) Rualpâwl loh hlauin hawi zâu lutuk duh rih suh; i buai hle thei.

7. Pathian Hriat:
Mihring hi derthawng ru deuh mai kan ni a. Kan duhthua piang kan ni lo ang bawkin mitkhap kâr leka thi mai thei kan ni! Damna, hrisêlna, chakna, finna, thiamna, theihna, hlawhtlinna te hi Pathian ațanga kan dawn an ni vek mai. Mak deuh si; mak hauh si lo a awm: Pathian bêl tlat, a duhzâwnga nung tlat, a tâna lehkha zira hna thawh tum tlat mî an hlawhchham ngâi hauh lo hi a ni. Pathian duh zâwng a nih phawt chuan, Jona angin tui lo viau mah la, i hlawhtling dâwn! Tirhkoh Paula angin châk hle mah la, harsatna tam takin bawhbuai che mah se, 'engkima lungawina' i nei thung ang.

Bible min hrilh, hlawhtlinna thurûk chu,  "I awm dan tûr chu LALPA chungah nghat la; Amah chu ring la, ama'n a ti vek ang" (Sam 37:5) tih hi a ni. Mi chak Pathian bêl tlat chu an hlawhchham ngâi lo. Eng nge i zir zêl dâwn?