KA NU THIAM THEIH LOH THIL PATHUM

- V Kungtea
Awmhar Cabin, West Saizawh

Ti ve khanglâng ila, kan naupan laiin ka nu khân ‘ka dam chhûnga thiam theih loh tûr thil pathum ka nei’ a ti ṭhîn a; chûng a thil thiam theih loh a sawite chu:

1. Thosilên zâr: A ni lah tak a, ka nu thosilên zâr hi a sâwi deuh emaw, a kil inchen lo emaw, a dul deuh emaw te hi a ni ziah mai ṭhîn a, eng ang pawhin zâr dik tum sateh mah se, a zâr fuh hlei thei ngai lo. Mahse, kan han sawisêlsak lêm hlei lo va, a zâr ang ang chuan a thosilên zâr hnuaiah chuan kan mu mai ṭhîn. A thosilên zâr dik loh avângin nunphung a khaihlak phah lo va, mumang a tihchhiat phah lêm lo bawk. Ram leh hnam pawi phei chu a sawi lo lehzual. A pawi teuh ber erawh chu, khatia thosilên zâr dik thei lo nafam chu kan taksa hi a tawk lo thei ṭhîn si lo va, mangchhia nên; ka kutah emaw, ka kêah emaw lo inzial deuh titih te hian a lo awm ṭhîn a; kan kê khân kan han tlawh nawk nawk a, cheka chekah thosilên chu kan tiṭet lo chauh zêl.

2. Guitar perh: A hla sak nêna perh mîl a thiam ve thlâwt lo nge nia, key dang hriat a neih loh vâng? Ama tâwkah ka nu hi zaithiam ve êm êm mai a ni a, a zai reng ṭhîn a, ukulele te hi a perh ri ve tleng tleng ṭhîn. Mahse, a perh risk ve mai mai ṭhîn nge (?) tih zawng ka hre lo va, chuti taka thiam si lo; guitar perh chunga tui taka a zai thei tho si chu mak ka tiin ka hre thiam thei lo.

3. Duhlian ṭawng: Naupang bengah chuan a thiam a; tûn hnu hian a lo thiam lo hle tak mai tih ka hria. Hei hi zet zawng matheilovin ka nu fapa ka nihna zêp theih rual a ni lo. Mizo ṭawng thiam lohvah kher kher chuan kei hian a chhûn hian ka chhûn takmeuh meuh. Mizo ṭawng hi kan va han thiam lo nufa tak êm! Mahni hnam ṭawng bâka inbe ngai lo ṭhîn kha, (tûn hnu) kan han awm hran tâkah chuan ṭawng zahawm– Duhlian ṭawng ngeiin kan han inbe ve ṭhîn teh rêng a nih kha. Pu Editor, kan nuihzatthlâk dûn ṭhîn teh asin. Ka rawn hrilh ru che a nih chu. Ha ha! Kan leilî hianin Duhlian ṭawng hi a pâwl lo hrim hrim a, a âwn duai zêl a, kan pai dûn ṭhîn khawp mai le! Sawi zui zêl pawh a châkawm fahran loh ve.

• A mak rêng rêng ka ti. Mizorama piang leh seilian ka ni a, nikhua ka han hre zêl a, Duhlian (Lusei) ṭawng mâwizia hre chiangtu pawh ka ni. Mahse, Duhlian ṭawng thiam lo tûr rêng rênga dam chhûng hun hmang tûr ka ngaihtuah châng hi chuan rethei ka intiin ka thin a rim ngawih ngawih a, ka hnuk hi a ulh ṭeuh zêl. A châng leh ka nu leh pate ka dem. Engah nge Duhlian ṭawng hmangteho khuaah min la pêmpui ve mai loh (?) ka ti rilru vawng vawng ṭhîn.

• Lehkha zawng ka thiam lo, mi mâwl mai ka ni. Mahse, Duhlian ṭawng thiam tal hi chu ka châk ve asin le. Vânduai tâk rau rauvah pawh Duhlian ṭawng thiam lohva ka piang bîk hi chu Siamtu lakah pawh hian ka vui lek lek ṭhîn. Ka vui e, pawh ti ta ila a dik zâwk zamah hial âwm e. Duhlian ṭawng ka thiam ve theih nân vawi eng zah fakau nge ka ṭawngṭai tawh? Mahni tukkhum sam hmuh nî leh ka Duhlian ṭawng thiam nî hi he thu ka ziah lai thleng hian keimahah chuan chhânna a la lang rih lo chu a nih hi. English thiam tak nih hi ka thil châk ber pawh a ni lo. Chu ai chuan dik mangkhênga Duhlian ṭawng thiam hi ka châk daih zâwk.

• Zêp nâk emaw, tûn thlenga phone hman ka ngampat loh(na) chhan pawh hi Duhlian ṭawng ka thiam loh vâng a ni a, sawi tûr chu ngah ve viau ṭhîn mah ila, duh thâlin ka ṭawng thei si lo; a va hrehawm ṭhîn êm! Duh tâwk tak maia Duhlian ṭawng hi ṭawng ve thei ni ilang chuan hausa ka inti ngawt ang.

• Ni e, Duhlian ṭawng hi a lo har nangiang rêng a, mahni pianpui ṭawng ni lo ta chu thiam hi a lo har ngang mai. A bîk takin ka lam fuh hleih theih loh ṭhin chu double adverb-te hi a ni (‘an ni’ tih loh tûr). Entîr nân– fawk fawk, sawk sawk, zawk zawk, ruah ruah, ûl ûl, bâwih bâwih, zeuh zeuh, ngâwng ngâwng, hawr hawr, vûk vûk tih leh a dangte hi lam fuh har ka ti ṭhîn.

• Tin, har leh ta êm êm chu, liam, alâwm, thiam tih leh (a dangte) hi thumal pakhat ni siin lang lo lamah hian thlûk hnih nei a ni reuh va, lam fuh har tak a ni. Kan lam fuh loh zeuh khân a hriat ta ngawih ngawih a, ‘Duhlian ṭawng hmang lo’ kan nihna hi a lo lang leh nge nge ṭhîn.

• Engtin nge ka tih tâk ang? Kei aia thiam lo zâwkte pawh an awm tho alâwm, tiin lungâwi lo tak chungin mahni ka inhnêm chawp vêl ta mai mai dâwn nge, mi pawhina an thiam chu ka thiam loh bîkna chhan tûr ka hre lo, tiin thu tlûkna ka siam dâwn?

• Eng anga thiam lo pawh ni ila, tûn dinhmunah Duhlian ṭawng hi ka la tuipui chho zêl rih chu a ni a; khawvêl, ni lo, ka nun kawng a tâwp hma talin ka thiam ve hman ang em le?

• Mite’n Duhlian ṭawng thiam hmuha mi an hmuh châng te hian ka zakin ka kimki châwih châwih ṭhîn a, ka lam fuh loh châng te hian ka zak lutuk hi tukkhum sam a tho ṭha duh sang sang ṭhîn hle. Mi fate’n English, Greek, Hebrai ṭawng an thiam êm êm laiin kei zawng, Duhlian ṭawng pawh ka thiam ve si lo. Dik tak chuan a nâ a ni.

• Duhlian ṭawng thiam loh chuan ngaihzâwng neih pawh a phûrawm loh va, Duhlian ṭawng kan thiam hma chu ngaihzâwng pawh nei lo ila, mualphona zakhua a sei lo deuh ang. Duhlian ṭawng kan thiam ve tak tak tikah chuan duh leh ngaihzâwng te pawh chu kan la nei ve mahna!

(LAWHLENG: Sunday bulletin; Haulawng, 07.06.2020 issue: Ziakmite huang)

NB:  Editor zahawm takin ‘Ziakmite huang’ column-a ka thuziak tlâwm tak a rawn dah ve hi ka lâemin ka phû lo takzet a ni. ‘LAWHLENG’ Sunday bulletin vul zêl rawh se. - V Kungtea

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post