DUHAISAM

Ziaktu: C. Lalthazuala

Mizo thawnthu lar ber pawl “Zawlpala leh Tualvungi” te pawhin laitual len nana an lo hman ve tawh thin “Zawlpala thlantlang” mawi em em mai leh tlangdung lian vak lo, mawi tak ni bawk si, “Zawlpala thlantlang” bulthut chiaha zolhaw nuam leh lung tileng tak mai “Phulpui khuaa nupa inhmangaih thiam tak mai T.Lalhmangaiha leh Lalthianghlimi te chuan an fatir, an fa hmasa ber tur hmel chu an nghakhlel dun hle mai a.

T. Lalhmangaiha hi sipai a nih avangin Mizoram chhung leh pawn lamah hmun hang hrangah an awm kual reng reng a, a nupui hmangaih em em Lalthianghlimi’n an fa hmasa ber tur a pai lai tak hian Shillong-a an awm lai a ni a. A nupui hmangaih tak Lalthianghlimi’n an fa hmasa ber chu Mizoram ah hring ngei se a tih avangin a nupui chuan nau hring turin Mizoram chu a rawn chuang chhuak ta nghe nghe a ni. Tichuan Lalthianghlimi chuan Presbyterian Hospital Durtlangah fanu duhawm tak a rawn hring chhuak ta a, nau chhartu Nurse te lah chuan chu nausen duhawm tak in Zorimawi khawvel a la nghawr nghin nasat turzia te lah chu an hre si lo.

Pipute thawnthu lungtileng leh lungtirun tak mai “Zawlpala leh Tualvungi” te laitual lo lenna hlui Zawlpala thlan tlang bul thut hmun rem nuam lai taka, zokhaw mawi tak “Phulpui” khua atanga rawn zi chhuak T.Lalhmangaiha fanu hmingkoh chu “Lalngengpuii Tochhawng” tiin a hming an sa ta a. Chu naupang chu a rawn leikang zel a, hmeichhe naupang dangdai tak rawn ni chhovin pawl thumte a rawn zir thlen meuh chuan hlaphuah te a rawn ching chho tan ta a, rimawi a ngaina em em bawk nen. All India Radio Aizawl atanga zaithiam lar, Lalsangzuali Sailo te, Sailothangi Sailo te leh Helen Zaithankungi zai te chuan a rilru a hneh thei hle mai a. Heng zaithiam ho hla larte hi a sa chhuak thei mai ni lovin, zaithiam ho aw hman dan leh an aw thlehvel dan te pawh a man nghal zung zung zel mai bawk a, an hla sak lar lo zawm ve mai mai lo in an aw ang taka lo sak ve kher kher a tum thin a ni.

Lalngengpuii Tochhawng hi pawl thum a zirlai atangin mipui hmaah a zai tan a. Naupang sunday school khawmpuinaah leh nitin sikul farewell function-ah te an zirtir thin a. Naupan lai atang renga rimawi ngaina a nih avangin a nu leh a pa pawh a tihlim thei hle a ni.


Lalngengpuii Tochhawng pa, T. Lalhmangaiha hi tleirawl chhuah phat atanga kohhran bel mi, zai pawl conductor a ni a. Solfa a thiam em avangin DAW-Hmangaiha tiin a hming an phuah fiam hial thin a ni. Kum 1979-ah T.Lalhmangaiha chu sipai atangin a pension ta a. Kum 1980 ah Pathian kohna chhangin Synod Ramthar Board hnuaiah Evangelist Teacher (Hindi) hna a dil leh ta a. Synod Ramthar Board hnuaia Hindi Teacher turin lak nghal a ni a, he rawngbawl hna hi pension thlengin a thawk ta a ni.

Lalngengpuii Tochhawng pa hi Evangelist Teacher atana Synod hnuaia lak a nih hnuah Salem Boarding School-ah thawhtir nghal a ni. Salem Baording School hi W.Phaileng khaw hnuai Teirei lui phai kuam, phai chuan chung deuh, hmun rem nuam tak maia awm a ni a. Synod ram thar Field zingah rau rau pawh Bru mipuite tana hmalakna lian ber a ni bawk.


Lalngengpuii Tochhawng pawh hian a pa hnathawhna hmun Salem Baording ah hian a naupan lai hun chu a hmang tluan zak a. Salem Boarding School-ah hian Middle School thlengin a zo thak a ni. Salem Boarding School awmna hi Teirei luiphai chuan chung deuh a awm, hmun rem nuam leh thengthaw nuam tak ni lawi si, thlanglamah chhawrpial tlangdung leh Dampa Sanctuary ngawpui, chhura rual ngawpui inpharh dur mai te, hmar lama Teirei luiphai kuam inpharh phei duai maite leh, chhaklama W.Phaileng khaw chung tlangchhip “Thangzawra Lunglen tlang” lo lang toh lur maite chuan, lung a tileng em em a, zing nichhuah laiin, salem boarding leh a chhehvel hi a mawi em em a, chhun ni sensat lai takin a mawi telh telh a, tlaini tlak dawnah a mawi ber emaw tih mai tur hi a ni a. Chuti nitin chuan Synod ramthar hmunpui Salem Boarding hi a mawi thin a, hunbi pawh awm chuang lovin, thawktu zawng zawngte tihahdam turin Teirei lui khawhthla mawi tak mai atanga a rawn chhuak nia an sawi ‘thlifim’ a thaw heuh heuh mai thin bawk a ni.

Lalngengpuii Tochhawng hian chutianga salem boarding school hmun mawi tak hual veltu zolentu hring nghulh maite chu a thlir thin a, khawvel mawina te chuan a rilru leh ngaihtuahna a luah khat thei hle a. Pawl thum a zirlai atang tawhin hla a lo phuah tan daih tawh zu nia mawle!!

Salem Boarding School a Middle School a zawh hnuin Synod High School Mission Vengthlangah pawl sawm a zo leh a, PUC erawh Pachhuang University College a zovin, Govt. Aizawl College atangin BA a zo leh a, BA a zawh hnu in zirna lamtluang chu a bansan ta rih a ni.


Pachhunga University College a kal laiin College week singing competition ah English leh Mizo ah pakhatna lawmman a la ve ve a, Govt. Aizawl College a kal laiin zai lamah hriat a hlawh chho tan ta a. Solo Competition ah lawmman la chho zelin Zorimawi khawvel liluh tak tak tura a inbuatsaih na pawh Govt. Aizawl College hi a ni deuh ber awm e.


Lalngengpuii Tochhawng hian Album hlawhtling tak tak pali (4)  siam tawhin heng a Audio Album te hi a hunlai chuan an lar em em vek mai a, a bik takin a audio-album siam hmasak ber “Min hrilh rawh” tih Album phei chu chu a hlawhtlinpuiin a hun lai na na na chuan mizoram dung leh vang hi a chiah hneh takzet a ni. Ngengpuii hian hla 20 bawr vel a phuah a, a hlaphuahte hi a man a kiu pui deuh vek nghe nghe a ni. AIR Aizawl Station ah hla 30 vel a khung tawh bakah Doordharsan Kendra Aizawlah hla 15 vel a thun bawk a ni. Music video hi 9 vel a siam ve tawh bawk. Kum 2001-ah Best New Artist (Lelte Award) a dawn bakah, Best Female Artist (Rimawi Khawvel award) a dawng bawk a, a aw dangdai tak mai leh mi neihve hauh loh pianpui aw dangdai bik leh mawi tak mai a neih bik kher na hian amah ngei pawh hi a ti vannei ngawih ngawih a ni ber awm e.


Mizoram kohhran lian ber Presbyterian Kohhran ten pa ang maia kan neih leh kan ngaih Pastor Liangkhaia fanu Rothiangi fapa Lalhmangaihzuala (Valtea) hlaphuah “Duhaisam” tih hla kher kher hi chu Ngengpui hla lar tak tak zingah pawh a fuh zual bik a mawn chu le ti ta ila, thu uar lutuk kan nibik kher lo mai thei a ni. Pastor Liangkhaia tupa Lalhmangaihzuala (Valtea) hian, “Duhaisam” tih hla leh fakna hla pathum vel bak chu a phuah lem lova, a fakna hlaphuahte pawh hi hriat hlawh tak an ni lem lo, a lengzem hla phuah chhun “Duhaisam” tih hla kher kher hi chu a phuah chhan “tuna a runlum nuthai atan athlan fel tak nula R.Lalhnehpuii hian an inhel vel lai atang tawhin Valtea duhthu hi a sam ngang ni tur a ni. Lalhmangaihzuala’n tuna a nupui lo nita R. Lalhnehpuii a chhailaia “a duhaisam” hla a lo phuah chhuah hialte chu a tak takah lo chang chhovin, tunah hian Mission Venga, Pastor Liangkhaia inpui ber nghaktu, inpui nghaktu a lo ni chhota a. Lalhmangaihzuala leh R. Lalhnehpuii hian Mission Veng Liangkhaia Building, PC Girls School bulah run hmunah hlim taka leng dunin, fanau maltluan an lo chawi dun ta a ni. “Duhaisam”  tih hla mawi dangdai tak hi a takin a lo thlengta a nih chu, a makin a ngaihnawm dangdai hle a ni.


“Duhaisam” tih hla hi Lalngengpuii Tochhawng sak tur renga a thluk siam leh phuah chhuah ni awm tak a ni a. A dik tak chuan he hla hi a thluk a mawi mai bakah a hlathu hmante hi a mawi em em mai a, thumal hrang hrang intuahrem dan a fuh bawk si a. Heti taka a “Rhyme scheme” a fuh avang hian a sak pawh a nawm phah em em bawk a. Fuh chikimin a fuh a ni ber mai. Pastor Liangkhaia fanu Rothiangi fapa Lalhmangaihzuala pa hi Rinhmingthanga a ni a, Mission Veng mi hlun tak tak thlah zinga mi ve tho a ni a ni nghe nghe.



Lalhmangaihzuala unaupa Lalchhawrkima leh zaithiam H.Lalthakimate chu PHE Deptt. ah an thawk ho thin a. Lalhmangaihzuala hlaphuah mawizia leh Lalngengpuii Tochhawng aw nena a inhmeh dan turzia chu Lalchhawrkima hian a lo hre ru kiau mai a, a thawhpuipa zaithiam H.Lalthakima hnenah chuan a DEMO chu Chhawra hian a pe ta a. Lalngenpuii kut a rawn thlen chuan a ni pawh chuan hla tha ani tih hrethiam nghal vatin a Audio-Album pahnihna Zoberbie  tihah chuan lo telh ve nghalin, he audio-album tlangzarh anih atanga tun hun thlengin Zoram dung leh vanga rimawi ngaina tute hian he hla “Duhaisam” hi an la ngaithla kham thei lo a ni.



“Duhaisam” tih hla thluk mawina ti belhchhah leh zual tura Music mawi dangdai taka lo cheitu hi Monalisa rocording studio neitu Pu Johna a ni a, Pu Johna music track siam leh guiter solo tawite ngaihno bei tak mai a han rawlh zeuhte hi hle hla thluk kalphung nen hian a inhmeh hliah hliah mai a. He music track hian mizo musician te nep tawh bik loh zia a pholang chian hle a ni. sawi tawh ang khan he hla thluk kalphung hrim hrim hi Ngengpuii pianpui aw nen a inhmeh em em mai a. Recording Studio lama Musican ten he hla thluk mil tak maia music phuah khawm dan an lo thiam vel eh zel mai bawk nen, a nih dan tur ang taka “Duhaisam” hla puitlin a lo ni ta hi chu zaimi lungleng zofate tan a vanneih thlak takzet a ni.


Lahmangaihzuala’n kum 2002, June 13 zan dar 11:30 a a phuah, ni 1.7.2002 zan dar 11:30 veka a phuah pum chauh, a phuah pum nana thlakhat vel zet a hman “Duhaisam” tih hla, a nupui hmangaih em em, R.Lalhnehpuii a phuah chhan, hla mawi dangdai leh lungtileng tak mai, hlathu mawi dangdai tak ngei hian a tawp i han khar leh teh ang le.




DUHAISAM
Phuahtu : Lalhmangaihzuala (Valtea)
Satu : Lalngengpuii Tochhawng

Music Arrangement : Monalisa Recordimg Studio,Dawrpui,Aizawl.


1. Ka thlir siar leh chhawrthlapui;
An mawi ngei e kei ka tan,
Khuanun a ruat ang rengin;
Tudang ngailoten an leng.


Duhthu ka sam chang hian,
Thinlai ruk a hlim ngei e;
Kan tiam biahthu di zawng kha,
Nghilh bik suh aw ngaihzual.



2. Aw i tuanna vangkhua ngei an,
Len ve zawng ka nuam ngei;
I rauthla tal rawn tir la,
Nem ten aw lo chawi nang e.



3. Engtikah nang tawn ni awm maw,
Tawn ni reng awm thei lo;
Suihlung zawng a leng ngei e,
Tawn loh kar a sei lua e.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post