CHHUNGKUA


                                    ~ Centenary C. Lalzahawma
                   
       
     

          "Chhungkua hi khawvêla zirna School hmasa ber a ni a, Principal hmasa ber chu chhungkaw pa a ni. Miss (madam) hmasa ber chu chhungkaw nu a ni a, School naupang hmasa ber chu unau zinga upa ber hi a ni."
          Eng pawh nise, chhungkua hi a pawimawh tih kan hria a, a pawimawh dân pawh kan hria a ni. Mahse, engtia bul ṭan tur nge? Engtia hmasâwn zêl tur nge kan nih tuna kan dinhmun nih mêkna aṭâng hian? tih hi chhungkaw ṭhenkhatten kan hre lo lui/der fo ṭhin. Chuvângin, a hre lote hriat atân leh a hre tawhte'n an hriat thar leh atân Chhungkaw pawimawh dân hi a tawi thei ang berin thai lan kan tum dawn a ni.
          A pawimawh hmasa ber chu chhungkaw pain a fate a enkawl dân ai mahin chhungkaw nu in a fate a enkawl dânah a ni zâwk. George Herbert-a chuan, "Nu ṭha pakhat chu zirtirtu za tluk a ni," a ti a. Roy B. Zuck-a chuan, "Pathian ṭihtu nu pakhat leh puithiam za a intluk," a ti bawk. Rangkachak leh Lunghlu aia ṭha zâwk chu Nu ṭha hi an ni si a. Loh theih lovin naupang nakin nun hman zêl dân tur chu nu zirtirna a dawn ṭhat leh ṭhat lo-ah a innghat tlat a ni. Thu chauh ni lo thiltiha zirtirin bulṭan hmasak a ngai fo ṭhin.
          Prof. Garner Murphy-a chuan, "Khawvêl hi engtianga awm tur nge a nih? Tunah leh nakina a awm dân tur enna khawl ṭha ber chu chhungkua hi a ni," tiin a sawi a. Chhungkaw pawimawh dân leh chhungkaw inzirtirna ṭha neih a ngaihzia a lang chiang hle a ni! H.C. Anderson-a chuan, "Tualthattu zaa sawmriatte hi an chhungkaw inenkawlna ṭha lo aṭânga tualthah duhna thinlung pu an ni," tiin a sawi bawk. A nih chuan heng 'tualthattuten tualthah duhna thinlung an put chhan leh chhungkaw inenkawlna ṭha lo' a tih lai tak hi 'nu in a mawhphurhna a thlen loh vânga thlengte an ni' kan ti thei mai lo maw?
          A dawt leh ah chuan, "Hmangaih lo pui lakah rosum rinchhana khuareia in hmangaih chawp ringa nupui pasala in siam kan tam avângin chhungkua a keh chhe fo thin." Nupa inṭhen an tam phah a, nuthlawi, pathlawi an pung a, enkawltu mumal nei lo fa an pung bawk a, chhungkaw inzirtirna neih hun a awm lo bawk a, chhungkaw din sual avângin chhungkaw lo piang leha chu a chhe belhchhah a, a tâwp a tâwp-ah kohhran leh khawtlang mai ni lo ram tân harsatna thlentu an ni ṭhin.
          Hei hi theihnghilh ngai lo ila, George Herbert-a'n, "Hausakna uma nupui pasal nei chuan a zalenna a hralh a ni," tia a sawi hi. Tunlai khawvêla hnathawk peih lo hausa duh siten he method hi an hmang fo mai! Taksa retheih aiin rilru retheih hi a pawi zâwk si a. Nu leh pate'n an hriat atâna ka sawi duh pakhat chu, "An hmangaih lo pui hnenah hausakna avâng ngawtlin kan fanu leh fapate hi nupui pasal i nei luih tir lo ang u," tih hi! Tuman an fa duatlaite meidilah an nawr liam ngai love!
          Mi thiam hmasa Dr. Kenneth Chaffin-a chuan, "Chhungkua hi khawvêla mite inhlawmkhâwmna pawl hlun ber leh tlo ber a ni a. Chhungkua a hlawhchham chuan khawvêla pawl zawng zawng pawh hi a hlawhchham vek ang. Chuvângin chhungkaw ṭha din hi khawvêla hna pawimawh ber a ni," a ti. Chuvângin, chhungtin te'n tun aia nasaa kan ni tin hun hman leh khawsakna-ah harsatna kan tawh reng loh nan Chhungkua aṭânga insiam ṭhain hmasawn zel i tum ang u.
          Atâwp ber atân chuan hei hi i hre reng ang u, "Kan seilenna chhungkua aiin kan din tur chhungkua a pawimawh zâwk," tih hi!

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post