Chief Minister-in Tualte Tomato Festival Khar

Aizawl | Nov 2, 2022: Tualte Tomato Growers' Co-operative Society Ltd. leh Horticulture Department tangkawpin a buatsaih Tualte Tomato Festival chu nimin  khan khar a ni a. October ni 25, 2022 a Tualte khua ah he festival hawnna hi neih a ni a. Nimin khan Aijal Club-ah khuallian Chief Minister Pu Zoramthanga hovin a kharna inkhawm hi hman a ni. He hunah hian Dy. Chief Minister Pu Tawnluia chu khualzahawm niin Horticulture Development Board Vice-Chairman Prof. F. Lalnunmawia chu Special guest a ni.




Chief Minister Pu Zoramthanga chuan thu sawiin Tualte Tomato Growers Co-operative Society Ltd. in hlawhtling taka tomato an tharchhuak chu lawmawm a ti a. Cooperative Society a indin a, an tumruhna rah tha hmuh tur a awm chu fakawm tiin, cooperative society pawimawhna an pholang tha hle nia a hriat thu a sawi a. Kuthnathawktute atanga bultan in, society ah insiam a hmalakna hi hmasawnna atan a pawimawh thu leh a ngelnghat zawk thu a sawi a. A tul apiangah sawrkar chuan ruahmanna siam sakin a puih zel tur thu a sawi a. Mizoram hmun dang dangah pawh hetianga hmalakna hi hmuh belh zel theih ni se, a ti.


Chief Minister chuan leilung nghenga eizawnna hmanga state economy hausakna tur tham potential Mizoramin a neih thu a sawi a. Chumi atan chuan tam tham tak a tharchhuah te, a remchanna apiang khawl han te a nih thu a sawi a. Thlasik thlai thar theih nan a ruahtui khawl pawimawh thu te an sawi bawk. Tualte khua in an tomato tharchhuah atanga hlawkna an hmu chu lawmpuiawm tiin, a let tam taka hlawkna an hmuh zel a duhsak thu a sawi.


Khualzahawm Dy. Chief Minister chuan kuthnathawktute intodelh kawnga hmalakpui hi sorkar in a tum pawimawh ber zing a mi a nih thu a sawi a. Tualte Tomato Festival hman theih a ni chu lawmawm a tih thu sawiin, a aia tam zawk tharchhuak tura a duhsak thu a sawi a. Tualte khua chu midang enthlak an nih thu leh midang tan entawntlak ni ngei turin a chah a. Thei leh thlai a eizawnna a hlawhtling tur chuan hlawk tham a tam tharchhuah a pawimawh thu a sawi a. Buaipui tham tharchhuah chuan a hralhna tur chu kawng a inhawn zel tur thu a sawi a. Mahni intodelh a, ramdang tharchhuah ai chuan mipuiin keimahni tharchhuah ngei kan lei zawk zel chuan economy hmasawnna kawng khat a nih thu a sawi bawk.

Horticulture Development Board Vice-Chairman Prof. F. Lalnunmawia chuan cooperative society hruaitute hmalakna leh member-te taimakna chu fakawm a tih thu a sawi bawk a. State pawn a hralhchhuah tham tomato tam tak an tharchhuah mai bakah "ketchup" an siam chhuak thei chu Mizoramin bung thar a kaina pakhat a ni, a ti. Vice-Chairman chuan lockdown laia Mizo thar tomato tangkaipui tlan dan te, tuna Assam thlenga tharchhuah a ni te chu lawmawm a tih thu a sawi.

Tualte Tomato Festival kharna inkhawm hi Horticulture Secretary Pu K. Lalthawmmawia chua kaihruaiin, Horticulture Department in Tualte a hlawhtling taka tomato thar a nih theih nan a hma a lakpui dante a sawi a. Pu R. Lalchhanchhuaha, Tualte Tomato Growers Co-op Society Ltd. Chairman chuan an khuaa Tomato chin dan report a pe bawk a. Horticulture Department Director Dr. Elizabeth Saipari chuan lawmthu sawiin hun a titawp a ni.

Kum 2018 khan Tualte khuaah KVK, Khawzawl-in a chin hun pangngai kher lovah pawh (off-season) tomato variety thlan bikte hmangin tomato a chin theih a ni tih enchhina (trial) hlawhtling tak an neih hnu kum 2019 atangin Horticulture Department chuan mi tam zawkin an chin theih nan hma a la chho ta a. Kum 2022 a her chhuah meuh chuan tomato chingtu chhungkua 223 an lo awm ta a ni. Tualte Tomato Growers Co-operative Society Ltd. tih hming puin Society ngelnghet tak an ni chho mek a ni. Kum 2019 atanga vawiin thlenga tomato hralhna atanga Tualte khua sum lakluh tawh zawng zawng hi cheng nuai 600 chuang a ni a, Mizoram hmun hrang hrang bakah Silchar leh Tripura-ah te tomato thar lam tha tak tak an thawn thin a. Mizoram atanga State pawn lama tomato thawn chhuak hmasa ber khua an ni. Bialtu MLA Pu Tawnluia hmalak puinain Tomato sauce/ketchup te siam tel zelin, mipuite lei theih turin tunhnai mai khan chhawp chhuah a ni.

Tomato-a Tualte khuain hlawhltinna hmel a hmuh theihna tur hian Horticulture Department chuan a bul atanga buaipuiin, farmers training, thlai chi pek, thlai enkawlna damdawi leh hmanrua te, tuikhuah te siam sakin, Drip leh Sprinkler tui pekna tur te pawh a buaipui sak mai bakah post-harvest management thlengin a buaipui a. Seng tawh hnuah tomato sawngbawl dan leh tomato sauce/ketchup siam dan te training turin CFTRI, Mysore ah Tualte khaw mi pali a lo tir tawh. An ni bakah hian Leng leh Hualtu khua atang te pawhin mi pahnih ve ve CFTRI, Mysore-ah hian training-in tirh an lo ni tawh bawk.

Tualte khuaah hian Horticulture Department chuan Tomato variety chi hnih, hmun zo leh sang deuh lama kumtluan deuh thaw a chin theih Arka Samrat leh Akra Abhed te a chintir a. Arka Samrat tomato variety hian tomato natna langsar leh chimawm tak pathum (Tomato Leaf Curl Virus, Bacterial Wilt leh Early Blight) do theihna a nei a. Akra Abhed hian heng natna pathum bakah te hian late blight natna a do tel thei bawk a; heng variety te hian natna an do chak bik avangin thlasik thlai ang chauh lo pawhin kumtluan deuh thawin hmun zo lamah chuan an chin theih a ni.

Horticulture Department chuan heng tomato variety tha bik te hi a siam chhuaktu - Indian Institute of Horticulture (IIHR), Bangalore atangin a la chhuak thin a. Kum 2016/2017 atanga Horticulture Department- in thupuia a lo neih tawh - Thalaite tan Horticulture (Horticulture for Youth) tih thupui a taka Tualte khaw thalai ten an hlawhtlinpui thei a nih thu vawiin hian sawi niin, an chungah Horticulture department chuan lawmthu a sawi a ni.

Kum nga liam ta atang khan Horticulture Department chuan a chin hun loh lai pawha thlai thar thei (Off-season vegetable cultivation) programme hi a lo kalpui tawh a. He hmalakna pawimawh tak avang hian Tomato leh Zikhlum-ah te state chu a intodelh chho mek zel a, phai lam atanga lak luh nasa takin a tlak hniam phah tawh a ni.



(He website kal zel theih nan hian fakna lo langte hi i lo hmet ve thin dawn nia.)
 
[News update awlsam taka i dawn theih nan telegram channel hi lo join ve ta che https://t.me/exploremizoramchannel ]


(Feedback at: admin@exploremizoram.com )

[Website ah hian sumdawng leh mi tin tan tlawmtein fakna kan dahsak thei e. WhatsApp +919402125273 ]



(Website leh a hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.)

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post