SAWRKAR KUTAH MITTHI LEH THANMUAL A AWM TUR A NI

- Ruatfela Nu

Tunlai titi tui ber chu Dt. 10/01/2021 a vanduaithlak taka chhungte dawmhlum hlawh loa daitama thihna kut vawtin a man, in luaha a chenna veng, Zuangtui branch YMA thuchhuah chungchang a ni. Zuangtui BYMA secretary hminga thuchhuaha thufun khan mipui rilru a ti na tak zet a. YMA hrim hrim ar chuk tui loah kan chhuah phah lo chauh a. Kan dan pangngaiin ni thum a liam leh chuan kha thil thleng kan khel luih luih kha kan khel laih laih a, kar khat a liam leh chuan kan theihnghilh leh tawh a. Mizoramah hian thil thleng (issue) kar khat daih hi a vang khawp a. YMA pawh telin a tha lo lama thil thleng thlentir palhtute an vannei phah thin ngawt mai.

Samlukhai Thlanmual


Chuvangin BYMA pakhat thuchhuah avanga mipui lunghnurna puak chhuak leh, YMA an beihzui dan chu sawi ve tawh lo mai ila. Mipui thinur so bulh bulh, so liam ka lo thlauh hliau hliaua ka thlauh chhuah tak chu- ‘Mitthi leh Thlanmual hi YMA kutah ni loin, sawrkar kutah awm tawh rawh se,’ tih a ni. He mi chungchang hi ka lehkhabu ziak, Mitthi Privatise-ah khan a ruhlang rawtin ka ziak ngam chiah lo a. Tunah chuan a thlingbaw-hawkin ka’n ziak ang e.

Mitthi sawngbawl dan mumal lo:
Mizo khawtlangin mitthi kan sawngbawl dan mumal lo lutuk hi ka vei pherh erh a. Mi nung chungchang vei tur dang a tam tehlul nen, mi nung rama chanvo nei tawh lote chungchang vei chu hahthlak tak a ni. Kohhran thenkhat mitthi vui mumal lo, in lama vanram vui kai a, thlanmual lamah nikin ni nghah tir leh daih ang thoin, kan khawtlang nunin mitthi kan sawngbawl dan hi a mumal lo tho a. Mitthi thawhlehna chungchanga kohhran confi vak loh chhan leh, mitthi kan sawngbawl luih luih mumal chuang si lo hi, kum tam tak chhung mutmawh hnarmawha neihin ka phak tawk tawkin ka chhut thin a. Mitthi Privatise tih lehkhabu ka ziak phah hial a. Thawhlehna chungchang erawh ka thawh leh hma chuan ka chiang dawn chuang lo a, ka vei tawh lo. Mak ka tih tawp theih loh chu ‘mitthi leh a phumna thlanmual hi engati nge sawrkar kuta awm loa YMA kuta a awm’ tih hi a ni. Mitthi vui leh phum hi kohhran leh YMA-in an insem a, engati nge sawrkar ber a kel-e-awl der?
Mizo khawtlanga mitthi kan sawngbawl dan mak sarang tak hi, a lan danah chuan tha awm fuin a lang a. Mahse thil hi a nih tur ang ni lo a, a nih loh tur baksaka a kal chuan that loh hun a awm ngei ngei thin. Tuna mitthi chunga thuneitu, YMA chuan vui duh leh duh lohte an neih thin avangin, mitthi chhung ten thlabar mangang loa an hmangaih leh an lungduhte an thlah liam theih nan, mitthite– nunna nei tawh lo ni mah se, an taksa a la awm lai ngeia an puala mihringte hun hman hnuhnung, kan rin danah phei chuan thih hnu khawvela chatuan hun hmang tura thlahnaah hian, zahawm taka thlah an nih theih nan hleih nei thiang pawl kuta innghat loin, hleihnei thiang reng reng lo, sawrkar kutah mawhphurhna tak tak a awm a, kan innghah theih a ngai a ni. Chu mi atan chuan mitthi leh thlanmual enkawl hi sawrkar kuta a awm hi tihmakmawh a ni.

Kohhran leh sawrkar zawk:
Kohhran hian kohhran member zawng zawng hi biak inah min vui vek tawh se la, a chhan chu kohhran upa hian vanramah an changsang bik dawn azeng lah a ni si lo. Kohhran hall lah mipui thawhlawma sak, YMA aiin an nei thain an nei changtlung daih zawk a. Tichuan, mahni kohhran/sakhaw pawl dana invui zawh veleh sawrkar kutah thlan vur thlengin a awm tur a ni a. Tichuan thih nak alaia thihna tawk chhungkuate rilru na takin an awm tawh lo ang. Kan damlai hun leh kan hun tawp thlenga hlau loh leh ngaihngam taka thlana kan luh thlenga min enkawl hi sawrkarin khua leh tuite laka a bat, a koa innghat tlat a ni.

Mihring thiin ramsa thi a tluk loh chang a awm:
Kum 2018 March khan Zote khua, Champhai district-ah an khaw chhuak dik tak a thi a. YMA ten an phum duh lo a, a chhana an sawi chu “chhiatni that ni fund a pe lo” tih a ni a. Chhiatni that ni fund chu a chhung ten an lo pe ngei si a. Thi kha Kohhran thianghlim mi a nih vanga vui tui lo ni berin a lang a. YMA bungrua, thingpui lumna leh thutthleng hman pawh an phal lo a. Mitthi chhungte’n mangan thlabar, hlau leh khur chunga YMA hnena phumsak hram tura an ngennain awmzia a neih loh avangin, mitthi chhungte lawina kohhran IKK member ten thlan laiin an phum ta a ni.
Zote khuain an khaw bul khama ramsa, Sathar an humhalh a, an ramsa humhalh chu a thi a. YMA ten thlan laiin zahawm takin an lo vui/phum tawh a. Mihring thi chuan ramsa /Sathar thi pawh a tluk lo a ni. Hman kuma Dulte rama Hauhuk humhalh thi, pawnduma tuama pastor-in a vui pawh a tluk lo bawk.
Hetiang hi a tam mai. Coronavirus pandemic lai pawh hian Aizawl khawpui laili takah a thleng a, mitthi chhungte manganzia kha sawiin a siak lo a, sawi loh pawhin a siak chuang lo. Ruang pawh kil hlei thei loa an hmangaih leh duh tak phum sak hram hram tura YMA an ngen ngai kha a rapthlak lai ber a ni. Kumkhuain an thinlung na a dam tawh lo ang.
YMA hi huapzo pawl tih a ni a, mitthi phum duh leh duh loh a neih thin avang hian huapzo pawl tih hi a phu lo. YMA hian ensante an nei thin a. Mi ensan laia an thih phei chuan an chanin maian chan pawh a tluk lo a, mitthi chhungte tan vanpui a chim a, manganthlak vawrtawp a ni thin. Khawtlang nu leh pa tan pawh a hreawm tho ka ring. Kohhran pawl vang emaw, chhiatni that ni fund pek loh vang emaw, eng vang pawha YMA ten mitthi leh zel thleihranna an neih thin avang hian, mitthi leh mitthi phumna thlanmual enkawl hi an kuta awmzui zel chi a ni lo a. Sawkarin a enkawl hi a tih tur dik tak a nih anga a tih thuai loh chuan society-ah rilru helna, inhuatna, intentawnna, inhmelmakna leh inmihranna a tipung zel ang a, chu chuan sakhaw rinna thlengin hnuhma tha lo a hnutchhiah ang.

Mitthi phum thuai thuaina dan a rapthlak:
Ka mimal hi chuan ka hmangaih leh duh tak thite ruang tlaivar pui hi ka duh lo hul hual a. Ruang dahna in chu nei ila, khualkhua leh hmun hlaa an mahni hmangaihtu ten, a hmel an hmuh hnuhnun ber rawn hmu thei tura dah that rih chu ka duh tehlul mai e. Ina an ruang kan kil lai meka an lei taksa, vaivuta chang tur tawih rimchhe zel hmuh ai chuan, him piala thlana indah thuai thuai ka duh. Hei hi ka mimal duhdan leh ngaihdan a ni.
Ka ngaihdan letling chiaha ngaihdan nei an tam tih ka hria. Mi an thi a, thenkhat chu an chhungte hmun hla takah an awm a, an nu leh pa, an fanu fapa, an u leh nau thisen zawmpuite hmel an hmuh hnuhnun ber tur hmuh ngei tumin, tap hnapin an rawn tlan haw chawn chawn a, chutah mitthi phum thuai thuaina danin a lo ‘bar’ si a. Chu dan sakei avanga mahni hringtu pa ngei, mahni hringtu nu ngei, mahni unau pianpui ngei hmu hman loa an lo phumsak avanga kumkhua thinlung dam tawh lo tur an tam! |henkhat chu vairam hla takah an thi a, mahni ram ngeiah inphum an duh vangin, tap chungin an ruang an rawn hawn pui a, tlai thimahte an rawn thleng a, a zan a zana khawvar nena phum sak an tam bawk a. An hmangaih ngawih ngawih, darkar hnih khat leka an tah hman a, YMA danin tlaivarpui a phal si lo a, phum tura an zawn chhuah sak nghal vanga rilru na tawp thei lo an tam hle bawk.
Chuvangin sawrkar hian mitthi leh mitthi chhung ten an mamawh, ruang dah thatna leh thlanmual hi, ramchhunga hnamte mamawh bulpui (basic needs) zinga mi a ni tih hriaa hma a lak thuai a tul. Hospital behchhanin emaw, sawrkar suma sak, veng leh khaw tina community hall behchhanin emaw mitthi dah thatna in a siam ang a, London, Chhawng U, Jerusalem, Shillong, Rangoon, Karimganj leh hmun dang danga chhungte nghah ngai chuan ni hnih thum pawh kan dah ang. Mitthi chhung ten, “Le tunah chuan a phum theih tawh e”kan tih hunah sawrkarin thlanmualah a phum mai tur a ni.
Hetiang a nih chuan inmelh rum chunga mitthite tlaivarpui an ngai tawh lo ang. Mitthi lumen hi a hahthlak asin aw! YMA thutthleng ruha thut tlaivar hi tu kawng mahin a ngeih lo. Kei chu ka pum hnuai deuh, ka tai hian a ngeih lo zual a, zanlai dar 12 a rik tawh dek huan ka kua a puar a, ka vawih ul ul a, a tihchi lo lutuk! Mitthi lumena tlaivar tura inphut lah hi a na thei ropui si. Kan vengah hian mitthi lumen ngai an awmin, YMA section tlaivar zat hi YMA section WhatsApp group-ah an rawn tarlang thin a, kan section hi tlaivar kan tlem thei riau leh nghal a, ka lo inthlahrung thei viau. Ruang dahna ina kan dah chuan, kan chhungte lo thleng tur kan lo nghah chhungin kan duh leh kan inbual ang a, kan duh loh leh kan inbual lo ang a, kan duh leh chawte kan lo eikhawm ang a, kan duh leh kan lo titi suam suam ang a, kan duh leh kan lo tap keuh keuh ang a, ruang rimchhe chak lutuk bula thut reng ai chuan a tha hrim hrim. Chutiang chuan ti ila, ngaiah kan neih thuai dawn a. Mizo chuan thil reng reng hi ngaiah kan neih zung zung a, a huphurhawm lo.
Khawvel hun leh kan nun hi a inher danglam zel a, chutiang chuan thihna kan hmachhawn dan pawh kan her danglam zel a tul a. Coronavirus pandemic vangin mitthi kan privatise a, chhungkua chauha mahni nu leh pa, mahni fanu fapa, mahni unau leh lainate ruang kil pawh kan hmuha kan hriat kha. Hripui leng vanga mitthi sawngbawl luih luih khuahkhirhte pawh ti ila a dik tho awm e. Ei leh bar zawn dan danglam chho zelah hian hripui reh hunah pawh mitthi sawngbawl hautak luluk hi khuahkhirh chhunzawm zel ila, privitise deuh deuh ila. Chhungkuain chhiat that kan tawk a, that lama tel tura kan duhte chu kan sawm ang hian, chhiat/thihna kan tawh pawhin min tawrhpuitu tak tak chauh, zualkoa kan hrilh ngeite chauh hi lo kal se, zualko hi min sunpui tura sawmnaah ngai ila, sawm loh chu tel lo ngam ila, hmasawnna lawmawm tak a ni ang.

Mitthi Privatise:
Ka mi ngainat leh milar tak, Pu PL Liandinga u (a farnu) thih tumin kan tlaivar a, zingkarah chhungkaw thu an sawi laiin ka awm ve a. A tuten, “Ka pute, hei YMA-in TV zualko chungchang min zawt a…” an ti a. Pu PL-a chuan, “A ngai em ni, hre tura kan duh chin chu kan hrilh kim tawhin ka hria,” a ti a. Ka ngaisang viau a ni ang e. Thihna lusun kan tawk a, tualchhung TV-a zualko ka duh loh phah. Thihna kan tawk tih tlangzarh chiam kha ka zak tlat. Hetiang hian mitthi hi privitise chhoh zel ka duh em em a. Pathian zarah damtein ka awm ang a, ka la thi ve dawn a, ka thih hunah pawh ka chhungten min lo privitise hram se, TV thu bawkvaka zualkoa tar leh social media lama ka thih thu tlangzarh ka remti lo tih hi, ka unaute leh Zoram khawvela ka nuta leh laizawnte lo hriat atan thuro ka chhiah nghal a ni. Thihna lusun ka tawnhriat tawh a, mi tam avang khan ka hrehawmna a nasa ting mai a. Sap ka ngaihsanna chhan tlemte zinga mi chu-mi an thihin Kristian an nih chuan biak ina an vui leh, in lam leh thanmuala mi tlemte an kal hi a ni. Mitthi vuitu tam hi ropuina a ni si lo. Hetah ordinary, khitah chuan kan zain not ordinary kan ni dawn tho a.





(Feedback at: admin@exploremizoram.com )

[Website ah hian sumdawng leh mi tin tan tlawmtein fakna kan dahsak thei e. WhatsApp +919402125273 ]




(Website leh a hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.)

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post