ECONOMIC BLOCKADE

- Dr C Lalrampana

A KAMKEUNA:
Kan thupui hi ngun taka ngaihtuah a ngai. Economic blockade tih hi latin, grik, arabik tawng ni lovin saptawng  lãr tak kan zavaia hriat tlan vek a ni. Mizo tawng chuan Ei leh bara inhrêkna ti ila a dik zaw ber mai awm  e. He tawngkam hi kan hre zing ta hle mai! Cachar (Assam) nen intihthiam lohna kan neih apiangin sawi rik a ni ngei ngei thin.

Manipur Economic Blockade

ENGNGE A TANGKAINA:
A tangkaina tam tak a awm rualin a thatlohna tam tak a awm bawk.  Assam lam tan chuan min hrek riltam nan leh anmahni hlau dep depa kan awma hnehsawh taka min thuhnuai theih nan a thain a tangkai hle. Ei leh barah kan intodelh si loh avang leh khawdang hawina kawng, leh kawng dang innghahna kan neih miau si loh avangin mizo mipuite huaisen viau mah ila a tawpah min tudawl leh nge nge thin a ni.
Kan tawn hriat tawh thin ang bawk angin Nov. 1, 2016 – March 19, 2017 ni 139 chhung zet  United Naga Council (UNC) hmalaknain Manipur state chuan Economic blockade an lo hmachhawn tawh a. Tin, All Assam Students' Union (AASU) leh Asom Jatiyatabadi Yuva Chattra Parishad (AJYCP)-te hmalaknain Nagaland chuan kum 2007 khan Economic Blockade a lo hmachhawn tawh bawk a. Hman lawkah Truck drivers Associations pangate leh sumdawng pawlte (Dimapur based) inthurual chuan truck driver thah a nih avangin indefinite economic blockade an lo nei tawh bawk.

A bikin North East India-ah hian hetianga inhrêkna hi kan hmachhawn ta fo mai! Kum 1979-a Silchar nen kan intihbuai tum pawh khan economic blockade avangin buhfai lei tur awm hek lo, atta hlui tãwk, tui lo zet, chu pawh a chhuma chhumin  chaw atan kan ring a; tun thlengin ka kua a la puar hialin ka hria.
Tunah pawh Oct, 9; 17; 2020-a ramri buai avanga inepna avangin economic blockade kan hmachhawn leh ta mek a nih hi! Buhfai lah kumin daih kan nei tih ni lem lo, thla 3 daih lek kan nei ve chang chang a, Thildang mamawh erawh kan sawi tel ngam lo. A  lungchhiat thlak thin hle mai!

A PUMPELH DAN
Social media-a kan ram hruaitute thusawi an rawn pholan hi ngun takin thlir hmasa teh ang:
Er. Lalrinawma, Dy. Speaker chuan, Assam-in economic blockade an neih chhung chuan sorkarin inbiakna lam hawi neih a tum loh thu a sawi a. An block a nih chuan mipui an ṭam ai chuan Manipur emaw Tripura emaw kal tlanga ei lakluh tum a nih thu leh, chu pawh a theih ngang lo a nih chuan Myanmar, Bangladesh atang pawha a lakluh mai tur thu a sawi a ni.

Hei bakah hian nimin lam 19/10/2020-a  Union Home Minister Pu Amit Shah leh kan CM zahawm tak Pu Zoramthangate inbiakna AIR; DDK leh media hrang hranga a lan danin Manipur, Tripura leh Bangladesh & myanma atangtea ei leh bar lakluh mai a ngaih tur thu kan ngaithlain kan hria a, a thlamuanthlak hle. Mahse, boruak muanawm a awmleh hma leh kan hotute hian an thusawi hi an theihnghilh leh hma mai ang em tih pawh hi zawhna awm thei a ni.

Pu Thena hunlai 1979-a economic blockade kan hmachhawn tum pawh khan khatih laia sorkarna chelhtute khan kawngdang dap a ngai tawh a ni an ti chūl a, mahse, kum 41 a ral leh tawh hnuah pawh hian Silchar lam bãk kawngdang zawh tur la awm thei chuang hek lo, kan hmachhawn ngai economic blockade bawk kan hmachhawnleh a ngai thin a nih hi!!! Tunah pawh kan hotute hian an tawng hi a tak takin umpha hram se, Silchar kawngpui ni lo, Myanma, Bangladesh, Manipur leh Tripura lamahte bungraw chawkluhna kawngpui tha ngaituah zui vat vat se. Ramri chinfel a ni emaw, ni lo emaw, kawng khat chauh hi duh tawk lovin kawng dang a tam thei ang ber rek se, Silchar kawngpui dan pin sãwt loh hunah Zoram  hi huai takin kan humhim thei chauh ang. Mipui chu kan huai a, kan Force lamte pawh an huai, tunah pawh mipui hmahruainain sorkarin loh theih lohvin a bawhzui ve chauh zawk niin a ngaih theih. Sorkar a  huaisen loh chuan kan vaiin kan dawihzep tihna tluk a ni.

      Tin, Zoram mipuite hian state dang leh ramdang atanga intodelh tum lovin he hripui lêng leh economic blockade kan hmachhawn thin atang hian buh leh balah intodelh turin tan la thar ila, thlipui, ruahpui, leimin leh ramri buaina avanga hun harsa tawh chang pawha buai miah lo turin tan la theuh ila huai takin kan ram leh hnam hi kan humhim thei dawn a ni.

SILCHAR KAWNG HNUCHHAWN  DAN
Guwahati leh phairam hmundang pan nan a kawng a hnai tiin Silchar kawng hi kan zawh tam ber a, mahse, Bairabi rel, Thlawhna service-te kan nei tawh a, heng hmanga kal ve thei lote leh sumdawngte pawh hian hnam rilru puin hmun dang hla zawk pawh ni se, dawr tang tang ila, chawhmeh thlai ilo leh dawr bungruate thlengin Silchar atangin la lut lo ngam ila, keini aiin an mangang zawk daih ang tih hi thil chiang sa a ni.

Tin, a chunga tarlan tak ang khian kan zoram sorkar hian a thu mai nilovin a takin thenawm state dangte leh thenawm foreign ramte thlunzawm tha se Silchar kawng chu kan hnuchhawn thei dawn a, Tin, nakum maiah Sairangah rel a luh a, Lawngtlai atanga myanma pawhna kawngpuite a tlang that hunah phei chuan silchar kawng lam hi a thing tial tial anga kan ram ei leh bara kan intodelh phei chuan an hawi dawha ve tawh ngei amg. Chutih hunah chuan min rawn tlawn ve tawh  ngeiin a rinawm.

A TLANGKAWMNA
Ramri buai emaw, hnam thil emaw, buaina leh harsatna kan tawh changin Sorkar hi a che hmasa ber tur a ni a, a dawtah CYMA, tin, zirlai, NGO leh mipuite'n zuiin thlawp se a nihdan tur niawm tak a nih laiin Zirlai pawl kum naupang zawkte an che rang zawk zel niin a hriat theih a, tun tumah pawh khan CYMA khan a kumpuan thin RAM LEH HNAM HUMHALH chu a takin a hlen lo a ang hle. Mipui hruaitu, a hmaa kal tur zawkte hi mipui hnungah an kal ta fo mai hi kan inenchian a ngaihna lai ber niin a lang. Tin, ramri buai chungchang chingfeltu tura ruatte pawh hian kum 3 ral dawn tawhah pawh an la hrualmum thei lo tih a nihleh zel avang hian  ramri buai hi kan pumpelh mai dawn lo tih a tilang chiang hle thei bawk. Chuvangin, tuna kan harsatna tawn hi kan inzirchian nan leh insiamthat nan hmang theuh ila alawmawm ngawt ang.

NB: He ka thu ziah hi Sorkar,  NGO leh, mimal emaw tihhmingchhiat tumna ni lovin Zoram hmasawn nan leh kan zavaia that tlanna tura  ka ngaihdan Constitution Article 19 (1) (a)-in right to freedom of speech min pek tanchhana ka ziah a ni e.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post