Separation of Power: A case study on the difference between Executive & Judiciary in the context of Mizoram

- K Remruatfela
Columnist, EXPLORE MIZORAM

Montesquieu Political philosophy thuk em em mai chu he *Separation of power* thuthlung hi a ni a. Ani chuan Ram inrelbawlna hi thuang thum – Executive, Legislature leh Judiciary tiin a then a. Heng pathumte hi sawifiah dawn chuan sawi tur tam tak a awm dawn a. Chuvangin, tun tumah chuan tlêm kaltaa Zoram hmun pakhata thil thleng kaihhnawiha mipuiten Social media-a ngaihdân hrang hrang an vawrh behchhanin Mizoram State chhunga Executive leh Judiciary danglamna chungchang tlemte ka rawn thai lang dâwn a ni.

Part IV of the Indian Constitution an tih mai, India Danpui-a Art. 50 (Directive Principles of State Policy) chhungah hian he *Separtion of power* thuthlung hi zam a ni a. Legislature kan tih chuan Dân siamtute hi an ni a, Executive kan tih chuan Dân a taka hmangtute hi an ni a. Judiciary kan tih erawh chuan ‘Dân’ chu a nihna tur dik taka hman a ni em tih lo thlithlaitu hi a ni leh a. India ramah erawh chuan _‘Parliamentary form of government’_ kan kalpui avangin a nihna takah chuan Legislature leh Executive hi kan hmanpawlh deuh nuai a ni. Tun hma kha chuan Executive leh Judiciary pawh hi hman pawlh nawk a ni thin a. Tunah erawh ‘Separation of Judiciary’  (Independence of judiciary) kalpui a ni tawh a.

Mi tam takin he Executive leh Judiciary danglamna hi hre hrang lovin, _Engatinge Sawrkar building leh Police Station te pawh beih a ni fo a, Sawrkar a chet lawk ngai si lova, Court building leh Court Quarter beih a nih chuan Chief Justice hial a chet vat vat a, Sawrkar pawhin a rang thei ang bera Court building thuamthat hna leh a tul anga action a lâk nghal chiam chiam bîk_, kan ti cham chi hlawm pawh a ni thei a. Sawrkar hian Judicial lamte hi duhsak bîk ang hrimin kan sawi phawng phawng thin bawk ni te hian a hriat a. Hei hi thil awmzia kan hriatchian tâwk loh vang niin a lang.

A nihna takah chuan Judiciary ho hi Mizoram Sawrkar hnuaia thawk an ni ve lo va. High Court hnuaia awm liau liau an ni. Chuvangin, an hnuaia thawkte thlavâng hauha High Court in a Staff-te a sahimna ngaihtuah tura Chief Justice hialte pawhin Mizoram Chief Minister lehkha a thawn a nih pawhin thil diklo leh kalphung ni lo a awm lêm hran lo. An tih tur dik tak an ti tihna pawh a ni thei zâwk ang. Court building ni lo, Sawrkar hmun dang beih a nih tuma Sawrkar a che chaklo kan ti a nih chuan Sawrkar (Executive) ho thiam loh liau liau a ni a, Law & order kenkawh kawnga an hlawhchhamzia tilangtu pakhat a ni kan ti thei ang. A venhim leh thuam that engkim chu High Court (Judiciary) lam chan ni lovin Sawrkar (Executive) lam chang a ni thung si a.

A chunga ka han sawi tak, thil ho te te ni-a kan lang khi kan hriat chian tawk loh thin vangin mi tam takin huaisen tak takin, dik mang si lovin Whatsapp group leh Facebook page ah te kan ang leh chiam chiam thin a. Chuvangin, thu kan post dâwn emaw kan ngaihdân kan vawrhchhuah hma emaw hian kan thil pho chhuah tum hi a dik rêng em tih ngun lehzualin i chîk hmasa leh phawt thin teh ang u. Thufing pakhat chuan _*Hriat lohna hian mihring hi min lo timâwl thei khawp mai*_ a lo ti dîmdiam tawh si a...

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post