India khua leh tuite hnena India President thuhchah

Khua leh tui duh takte u,

 Chibai ule!

India ram zalenna ni vawi 74 na lo thleng tur pualin khua leh tui, ram chhunga cheng zawng zawngte leh ram pawna cheng zawng zawngte chibai ka buk a che u. August ni 15 hian phurna nasa takin min luahkhat a, hnam puanzar rawng chi 3 pawtpharh a, zalenna lawmna a tel a, ram hmangaih hla nen he ni hi hmang turin ka sawm che u a ni. He ni ah hian thalaiten he ram khua leh tui an nihna an chhuang lehzual tur a ni a, ram zalen kan nih theih nana nun hlantute kan zahin kan hre reng tur a ni.



Vawiin nia India hi zalenna sualnain a hrin chhuah a ni a, kan hruaitu, suangtuahna thui tak neite avangin, India rama mi chi hrang hrang inang lo tak takte thlunzawm kan lo ni a, rilru hmun khat pu kan lo nih theih phah a, pawn lam mite awpbehna dodal a, thangthar lo awm zel turte tan an lo beihna avangin, India hian tuna a nihna hi a neih theih phah a ni


Kan vanneihna pakhat chu kan zalenna atana hruaitu arsi, Mahatma Gandhi kan nei kha a ni a, ram hruaitu leh mi thianghlim, mi danglam bik  India chauhin a neih a ni. Khawvel buaina chi hrang hrang thleng mek karah, khawvel chuan Gandhiji zirtirnate rawn berah a nei mek a, mitin intluk tlanna leh dikna a duhna te chu mahni ro inrel kan nihna tura kan tawngtaina ber a ni a, thangtharten Gandhiji zirtirna an zirchhuak thar leh hian min tilawm hle a ni.


Khua leh tui duhtak te u,

Kumin ram zalenna ni chu khuahkhirhna hnuaiah kan hman alo ngai ta a, a chhan pawh kan hre vek awm e. Hri leng rapthlak tak kan hmachhawn avangin khawvel pum a buai mek a, kan khawsak phung a tihbuai tak vek avangin hnathawh leh tih tur tam tak pawh he hri hian a ti khaihlak vek a ni.

Hetih lai hian zam mai tur kan nilo a, sorkar laipuiin kan harstana tiziaawm turin tha tak leh a hun tak zelah hma ala thin a ni. Keini ang ram zau leh mi chitin chenna anga hetiang harsatna do hneh tur chuan mirhing chungnung bik nih a ngai a, state zawng zawng sorkar pawhin theihtawpin hma an la a, mipuiten an thinlung zawng zawngin sorkar an thlawp bawk a,  kan inpekna thuk tak avangin he hri leng, darh nasa lutuk tur pawh kan veng mek zel a, nunna tam tak kan chhanhim mek a, hei hi khawvel huap pawha chhuanawm a ni.


Hri dona a hmatawnga thawktu, doctor, nurse leh damdawi lam thiamte chungah ram hian lawmthu sawi a ba nasa hle a,  vanduai thlak taka he natna hri avanga thawktu nunna chante  chu kan ram pasaltha an ni a, zah an phu hle a ni. Damdawi lam thiamte bakah, thawktu dang, Disaster Management Team, police, bawlhhlawh paihtu, lirthei khalhtute, railway leh thlawhna lama thawktute, tlawmngai pawl, sorkar hnathawk, leh mimal tlawmngaia inpe zawng zawng, mahni pawh inngaihtuah chang loa thawktute hian chanchin ngaihnawm tak tak min hrilh a, an chhuanawm hle a ni. Khawpui hrang hrang a reh thuap lai leh kawngpui ah pawh lirthei engmah a tlan loh laia chawl lova thawktu, damdawi lam thiam leh chhanchhuah hna thawktute, tui semtute, electric current lam buaipuitute, bungraw mamawh phur kualtute, kan eitur mamawh leh damdawi lam buaipuitute pawh nun thapa che chhuak vek an ni tih I hre bawk ang u.

Hri leng vanga chhiatna a thlen mek laiin, West Bengal leh Odisha state te chuan thlipui na tak, Cyclone Amphan an tuar bawk a, chhanchhuahna hnathawktuten theih tawpa hma lain, chhiatna nasa zawk thleng tur an veng a, hmarchhak lamah tui lian hriat tur alo awm ve mek bawk a, hetiang kara Sorkar laipui leh state sorkar te bakah tualchhung miten midang tanpui tura ke an pen chhuak hi a ropui tak zet a ni.


Khua leh tui duhtak te u,

He hri leng tuar na berte chu mi rethei, nitin inhlawhfate hi an ni a, anni tanpui tur hian sorkar chuan ‘Pradhan Mantri Garib Kalyan Yojana’ a siam chhuak a, tanpui ngai vbc tam tak ten hemi hmang hian chhawmdawlna an dawng a, sorkar chuan tanpui hna thawk chhunzawm zelin, sumdawng liante leh tlawmngai pawl tam tak puihna nen a kalpui zel dawn a ni.

 Tumah chhuanchhama an awm lohnan a mamawhte hnenah a thlawnin eitur pek an ni a, khawvel huap pawha a thlawna eitur sem hmalakna lian ber, mi vbc 80 hnena thla tina eitur sem chu kumin November thla thleng kalpui a ni dawn a ni. Hemi ti hlawhtling tur hian India ram khawi hmun ah pawh ration card ngai hman theihna tur scheme, ‘One Nation - One Ration Card’ pawh duan a ni.

Hri leng avanga India khua leh tui ram pawna tangkhangte hruai haw runpui, ‘Vande Bharat Mission’ hnuaiah mi nuai 10 aia tam chu hruai haw an ni tawh a, Indian Railways kaltlangin ramchhungah khualzin leh bungrua pawh a tul angin phurh an ni bawk. 

Hei bakah hian kan ram theihna sang tak avangin ram dang tanpui theiin kan awm bawk a, a mamawhtu ramte auhna chhangin, ram dang hnenah damdawi kan sem chhuak a, ram dangte harsat laia tanpuitu kan ni thei a, United Nations Security Council ah non-permanent member atana thlan kan nihna hian kan thil tih that rah a lantir a ni.

Mahni tan chauh nilo khawvel pum that tlanna tura kan thawhna hi India chin than a ni a, ram dang enhrang chuang silo a mahni ke a din theih hi kan tum ber a ni. Kan nihna dik tak hlauh lo a khawvel ram ei leh bar dinhmun siam tha turin kan thawk zel ang.

Khua leh tui duhtak te u,

Kan thufingin alo sawi, khawvel pumpui hi chhungkaw khat a ni; ‘Vasudhaiv Kutumbakam’ tih chu khawvel pawhin alo hrethiam ve ta a, hetih lai hian kan thenawm ram chuan an ram zauh tumin min bei mek a, kan ram vengtu kan sipai huaisen ten nunna an hlan phah hial a ni. India ram hian Galwan Valley a ram tana nun hlantu martar te zahna chibai kan buk a, thlamuang taka ram chhunga kan awm lai a, kan him theih nana min venghimtu sipai zawng zawngte kan chhuangin kan zah takzet a ni.

COVID-19 kan do mek lai hian nung dama awm turin kan nitin mamawh a pawimawh tel tih ka hria a, tuna kan harsatna hi ham thatna ah chantirin, ram ei leh bar siam that kawngah nasa zawka tan lain, a bikin loneitute leh sumdawngten tan an lak a ngai a ni. Tunah chuan loneituten dip daltu awm loin ramchhung khawi hmunah pawh an thar chhuahte man man zawkin an hralh thei a, Essential Commodities Act pawh loneitute rilrem zawnga siam that a ni a, hei hian loneitute sum lakluh a tihpun pawh a rinawm.

Khua leh tui duhtak te u,

Kumin 2020 hian, zirlai harsa tak kan zir a, hmuh theih loh nata hri chuan thil siam zawng zawng chunga thuneitua inngai, mihringte ngaihdan a ti danglam ta. Thil siam dang te nen kan nun ho kawnga mihring tih dik loh siam that nan hun ala tlai loin ka ring a, heng chhiatna hrang hrang, sik leh sa danglam ta te hian khawvel hi a kaiharh ngei ang.

Zirlai dang kan zir leh chu thil siam zawng zawngte hi, siamtu hma ah chuan kan thu hmun vek a, dam chhuak turin kan inmamawh tawn vek a ni tih hi a ni. Coronavirus hian mirhingin kan dinhmun inchen lo tak tak avanga kan lo thliarhran chawp ve hi a hre velo a,  hei hian kan inthliarhranna siamchawp hi kan thiat tur a ni tih min zirtir. Inngaihsak tawn leh intanpui tawn hi he ram mipuite ngaihtuhna bulthut a ni a, hun lo kal zel tur atan inti chak tawnin, kan hmalam hunt ha zawk siam theitu a ni ngei ang.

Zirlai 3 na chu damdawi in changtlung zawk siam belh duhna min pe hi a ni. Hripui dona kawng ah damdawi in leh laboratory te tangkai zia kan hmu a, hei hian hriselna lama kan hmanrua te tun aia changtlung zawka siam belh chakna min pe a ni.

Zirlai 4 na chu science leh thiamna thar zawk kaihhnawih a ni a, hri leng avanga kan inkharkhip chhung leh inkharkhip hlih a nih chhungin science leh thiamna sang zawk tangkaizia kan hria a, sorkar inrelbawlna atan te, lehkhaizr nan te, sumdawn nan te, pisa hnathawh nan leh midang nena inbiakpawhnan a tangkai zia atang hian kan nun alo awlsam theih tawhzia leh hun a heh lohzia kan zir chhuak bawk a ni.

Sorkar Pisa hrang hrang ten thiamna sang zawk hmanga hna an thawh dan te, court a thubuai ngaihtuah pawh hetiang veka kalpui anih dan te, Rashtrapati Bhavan ah pawh biak hmuhna kaltlanga thutkhawm kan neih tak dan te pawh a tel awm e. hei hian thiamna hmanga kan nun awlsam theih dan te, thil nung dang tana harsatna thlen lo zawnga kal theih anih zia pawh ati lang a ni.

Heng zirlaite hi a tangkai zia ala lang dawn a, thangtharten zirlai tha tak an zir avangin hun lo kal tura India dinhmun hi a him hle ang tih ka ring. Tun hun hi thangtharte tan a khirh lehzual a, zirna in khar anih avangin thalaite suangtuahna leh phurna a tlahniam hle ang tih a rinawm a, engpawhnise, hetiang hun hi a awm reng dawn lo tih hre turin thangtharte ka chah duh a, an suangtuahna te thamral tir mai lose ka ti a ni. Chhiatna nasa tak thlen hnuah inseam that leh theih ani tih chu kan chanchin hlui atangin a hriat theih a, chuvangin hmalam hun eng tak kan nei ang tih ka ring tlat a ni.

Sorkar laipui chuan zirna hmathlir thui tak neiin, National Education Policy hman a remti ta a, hemi hmang hian zirna tha zawk a awm a, India thar siam tura zirna kalphung a tha zawnga a inthlak thleng ka ring hle. Zirlaiten zalen taka an thiam zawng mila zirlai an thlan theih tawh dawn avangin antheihna tak tak an haichhuah theih phah dawn a, kan hmalam huna kan chuan awm turte chuan hna an nei thei mai niloin, hna siam chhuak theitu an nih theih tawh ngei a rinawm.

‘National Education Policy’ hian hmathlir thui tak a nei a, mitin huap zo, thil thar siam chhuah leh din thlengin hmasawnna a thlen ang a, zirlai bulthut atanga mahni pianpui tawng ngei hmanga lehkha zirtir tur an nih tawh bawk avangin India rama tawng hrang hrangte chawi nunna a ni dawn bawk a, ‘National Education Policy’ hian kawng dik a zawh a ni.

Khua leh tui duhtak te u,

Ni 10 liam ta mai khan Ayodhya ah Shri Ram Janmabhoomi temple sak tan a ni a, mitin tana chuan tkak thil hlu a ni. Ram Janmabhoomi chungchang chu dan hnuai ah chinfel alo nit a a Supreme Court rorelna mitinin an zahna chuan kan ram mipui inlungrual zia khawvel mithmuh ah a tarlang a, mipui zawng zawng chungah ka lawm hle a ni.

Khua leh tui duhtak te u,

Zalenna ramin a sual chhuah khan, mi tam tak chuan mipui rorelna chuan a daihrei an ring lo a, hnam chi hrang hrang awmkhawm kan nihzia an hria a, mipui rorel a harsat an ring a ni. Nimah sela, kan inan lohna te chu min tibuaitu niloin khawvela mipui roralna ram lian ber kan lo nit a a ni.

Mipui zawng zawngten in dawh theihna leh finna te in lantir avangin hripui leng do kawngah khawvel fak kan hlawh a, in mawhphurhna leh fimkhurna turte in tih chhunzawm zel ka beisei.

Khawvel hnenah hian thil tam tak pek tur kan nei a, a bikin takes leh rilru lam atan te, khawvel ralmuanna atan tein mitin tan heti hian ka tawngtai a ni;

सर्वे भवन्तु सुखिनः, सर्वे सन्तु निरामयाः।
सर्वे भद्राणि पश्यन्तु, मा कश्चिद् दु:खभाग् भवेत्॥

Mitin lo hlim se,
Natna ata lo zalen se,
Mitinin hma lam hun tha tak tawng se,
Mi tumah lungai lo se.

He tawngtaina hi khawvel pum lo dam nana India thilpek danglam bik chu a ni.

India ram zalenna vawi 74 pualin chibai ka buk nawn leh che u a, in tan hriselna leh hmalam hun eng tak ka duhsak vek a che u.

Ka lawm e,

Jai Hind!

Ram Nath Kovind
President,
India

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post