US SUPERCARRIERS IN SOUTH CHINA SEA LAM A PAN, CHINA KIL TINA HUANGTAU LUTUK DANG THEI TAK MAW

Aizawl |.Jul 04, 2020: US chuan  aircraft carriers pahnih nuclear power a thuam ve a, a hming USS Nimitz leh USS Ronald Reagan - te chu   South China Sea lamah a tir chhuak ta ngut ngut mai a, hetah hian indo nunchan an zir dawn a ni. Tun hnaia a chheh vel ram 21 ngawt  khawmual leh tuipui thu buai nei Beijing tan chuan  ngaimawh loh theih a ni lo ang. A țhenawm ram a tih buai zinga pakhat chu India niin, LAC Ladakh ah China sipaite leh India sipaite an inpheksual chiam a, India sipai 20 lai an thi a, 10 zet an man a, China hian a sipai thi zat a puang ve lo a, mahse thi leh hliam engemaw zat an awm thu chu a sawi tho a ni.



 US supercarriers  te hi South China Sea chhunga Luzon Strait lama kal tur nia hriat a ni a, chu tuipui chu  Taiwan  Luzon Island inkar  Philippines tuipui lam nen inzawm a ni. 


Hetianga US in aircraft carrier chhuan tawlawl pahnih ngawt mai a tirh chhuahna hi  China  People’s Liberation Army Navy ten helai tuipuiah indo nunchan an zir vang leh a țhenawm ramte nen tuipui inchuhna boruak a awm vang leh chu indo nunchan an zir fo chu han elsena tudai  tur leh heng ram te thlavang hauh tur a ni.  US Navy in a sawi dan chuan  South China Sea hi hman tlan theihin a zalen tur a ni a, chu chuan "zalen takin Indo-Pacific tan a inhawng tur a ni" a ti. 


“Kan tum ber chu kan thawhpuite, kan țhiante hnenah he lai  ram bial himna leh ngelnghehna hi kan duh a, kan ngai pawimawh tih tlang leh chiang taka hriattir hi kan duh a ni," tih thu Rear Admiral George M Wikoff commander,  USS Ronald Reagan chuan Wall Street Journal hnenah a sawi a, chu chu an kal chhan sawina hmasa ber a ni. 


 South China Sea  90% lai hi China ram chuan an ram taah a ngai a, he tuipui kal tlang hian kum tin sumdawnna  $3 trillion in a pal tlang a ni. 
Kum engemaw zat kal tawh ațang khan Beijing hian he tuipuiah hian thliarkar te a siam chawp a, chutah chuan sipai leh  ralthuamte pawh a chhek nasa hle a ni. Chung zingah chuan sipai thlawhna țum hmun te pawh hmun tam takah a dah a ni. 


Brunei, Malaysia, the Philippines, Taiwan, Vietnam  te hian China in  a ta nia a ngaih South China Sea ah hian an ram huam chin leh an ta chin a awm tih an sawi chamchi a, Beijing hian tuipui leh khawmualah a chhehvela ram 21 ten an ram chhung leh an ta chin an ngaih a chuhpui mek a ni. 


Tun dinhmunah hian, chung zinga  pawimawh leh buaina lian ber chu India-China ram ri hi a ni a, sipaite pawh nasa takin Ladakh bial chhungah an inkhuai nuai phah a ni . India hian China ram nen an inrina lai  1,597 km laia thui LAC ah hian sipai a dah a,  East Ladakh dung tluanin engemaw thleng thei laka inralring reng an ni. 


Mahse, India nena ram ri LAC chauh hi China hian ram ri buai a neih hi a ni awzawng lo. Helaiah hian ram inrina pawm tlan pawh zah zo loin tharum hmang a a ram zauhna tura ram ri sawn chu a tum reng a ni. 


China ramin tuipui inchuh leh buai lai taka indo nunchan a zir chu helai chhehvela ram te chuan an ngaimawhin an sawisel nasa hle a, heng ram te sawiselna lah chu hre lo ang maiin a ngai pawimawh tham der si lo a. He thil sawiseltu zingah hian Philippines leh Vietnam te chuan kar hmasa Zirtawpni khan ASEAN ram te hnenah Southeast Asia ralmuan loh zia leh him loh zia an sawi a, China ram chu ram dangte hri pui avanga an buai mek chu remchang atan hmang leh pawng pawrh leh huangtau thar nasa lutuka an hriat thu leh South China Sea lama nasa taka rawn invaivung leh invilik nasa lutukah an ngai a ni. 


China PLA Navy te hian ni 5 chhung July 1 ațang khan helai tuipuiah hian indo nunchan (military drills) an zir mek a,  Vietnam hian a duh loh thu  Chinese foreign ministry hnenah a thlen a ni. Indo nunchan China in an zirna lai hi Paracel Islands bul hnai a ni a, he thliarkar hi  Vietnam leh Philippines ten an taa an chhal ve ve a ni.


The Philippines hian China sipaiten indo nunchan an zirna lai tuipui hi Vietnam ramin an tuipui nia an chhal lai a ni tiin na takin a duh loh thu a sawi bawk a ni. 


“Indo nunchan zirna hian Philippine huam chhung lam  rawn thleng hauh lo turin China chu a hrilh lawk a, chutiang a nih vaih chuan ngawih mai mai a tum loh thu leh Khawvel ram dangte chunga a zualko tur thu leh a theih dan ang anga hma lak a tum" tih a sawi  tih Philippines foregn ministry thu chhuah chuan a sawi tih news agency AP chuan a sawi. Philippines ram leh US te hi defence cooperation nei lai an ni. 


South China Sea a US Naval ten indo nunchan an zir tur hi US Secretary of State Mike Pompeo-an China leh a țhenawm ramte inpumkhatna chungchang a sawi tuka thil thleng nghal a ni. "People’s Republic of China hian tuipui buai leh inchuh meka indo nun chan a zir ta mai hi thinrimna a chawh thawh chak thlak tak zet a ni. Beijing in helai tuipui dan lo anga a ta chei ringawt hi kan pawm lo a, kan dodal a ni," tih thu Mike Pompeo-a chuan Zirtawpni khan twitter ah a ziak a ni. 


Pompeo-a chuan China in mawi leh mawi lo pawh thlu lek loa huangtau taka a ram kiltin maia zauh a tum dan chu "depde leh chimawmthlak lutuk" anih thu a sawi a, ram țhenawm te zahna pakhat mah neih loh thlak lutuk niin a sawi. Thla hmasa tawh khan US in a ralthuam leh sipai tam tak a tirh chhuah chhan chu China inluling leh pawng pawrh lutuk beng daihna tur atan chiah atan a nih thu a sawi. 


Japanese PM Shinzo Abe hi tun hnaia China ram nen inkungkaihna țha neih duh a ni a, China President Xi Jinping-an Japan ram tlawh a tum pawh Coronavirus avang hian April ațang khan țhulh a la ni. Hetih lai hian Senkaku Islands Japan ta, East China Sea a awm chu kum engemaw zat kal ta ațang tawh khan China hian a chuh buai nasa hle a, kumin April thla ațang khan helai thliarkar bul velah hian China Coast Guard lawng vawi 67 lai an kal thu Japan hian an sawi. 


Senkaku thliarkar hi 8 a ni a, mihring chen lohna a ni. A zau zawng belh khawm hi 7 sq km a ni. Taiwan hmar chhak lam, China ram tan khawchhak lama awm a ni. He thliarkar hi lawng lian kal kawng hnaia awm a nih avang leh a bul hnaiah hian gas leh oil inphum awm nia hriat anih avanga pawimawh leh China hian chuhpui nia ngaih a ni. 



Source :

Hindustan Times
July 04, 2020
@ 20:02 IST

====04===07==20==
Huna Kawlvawm

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post