KUM 2020 CHHUNGIN COVID-19 VANGIN INDIA RAM SUM 4.5% IN A TLA HNIAM ANG- Finance Ministry report

Aizawl | July 06, 2020: Kum 2020 chhung hian India ram sum leh pai țhanna chu hri pui COVID-19 len avangin  4.5% a tla hniam turin tun tangka kum  2020-21  chhung hian a ni ang tih thu, Ministry of Finance in  Macroeconomic June 2020 report ah a tar lang. Report hian a sawi dan chuan 6.4%  Gross Domestic Product (GDP) pawh  April 2020 a lo hrilh lawk tawh aiin a hniam tur thu a tar lang bawk  a ni.
Ministry hian a sawi tel bawk chu; ram chhung sum dinhmun sawi lawkna hi a hniam thla zawngin a ennawn a, khawvel pumpuia hri pui len avangin sum leh pai hi a sang zawng ni lo a, hniam lam pan ngei turin a ngai ta a ni.

" IMF (International Monetary fund),  pawhin  World Economic Outlook (June 2020) report a tih chhuahah hri pui len avang hian Khawvel pumpui sum dinhmun chu a chhe zawngin a nghawng na hle ang tih a tar lang a ni. A hlawm lian tham taka sum leh pai  tlak hniamna nasa tak (macroeconomic recession) a thlen mek avangin, a tlak hniamna tura a lo chhut chhuah tawh sa pawh a hniam zawnga tla thla turin a ennawn a, Kum 2020 chhunga  Khawvel sum thawh chhuah tlak hniamna atan (–) 4.9% in a dah hniam thar leh ta a ni, chu chu April 2020-a a hrilh lawk tawh aiin 1.9% in a hniam thlak belh ta a ni". 


"Khawvel pumpuia khawi lai ram bial chhunga ram awm ram te pawh kum 2020 chhung hian an sum leh pai thawh chhuah hi hma lam pana țhan aiin a hnung tawlh zawng vekin (negative growth) an tlak thlak tur thu a sawi a, hei hi khawvel chanchina a thlen vawi khatna tur a ni. He tih lai hian, ram hmasawn leh changkang tawh ram te phei chu kum 2020 chhunga sum leh pai an hnung tawlhna tur hi 8% laia tla hniam thla turin April thla lama a lo sawi lawk tawh aiin 1.9% laiin a tih hniam belh leh a ni. Ram țhang mek te tlak hniamna tura April thla lama a lo rin lawk tawh sa  -3.0 % a hniam thla tura a dah pawh - 2% in a tih hniam belh chhah leh bawk a ni".

Kum 2019-20 chhunga India ram  real GDP țhanna   provisional estimates 4.2% a ni tih  National Statistical Office chuan a sawi a, hei hi nikuma  6.1% nena khaikhin chuan hniam tak a ni a, hei pawh hi February leh March 2020 kha hri pui len țan tirh a ni a, ram chhung sum leh pai țhanna tur thawh chhuah leh sum leng vak tur a tawmîm hman hle a ni.

He report hian a sawi zel dan chuan 2019-20 chhunga  tax receipts chu Rs 13.56 lakh crore a ni a, chu chu revised estimates a hmuh tum aiin 9.9% a hniam zawk a ni. In direct tax ațanga sum hmuh hian Non-debt receipts lama sum hmuh tum zat hmuh phak lohna  75% lai a su thla thei thung a ni. Hetiang anih avang hian Indirect taxes lama sum hmuh phak lohna hi GDP ațanga tehin  0.14% GDP lai a tling phak a ni, chu mi awm tirtu ber chu Central in chhiah a lakna  customs leh  GST ațanga chhiah khawn khawm a tum zat a khawn tlin loh vang a ni. 


Kum 2020-21 tangka kum bul thla hnih chhung April & May chhung hian ram  sum leh pai thawh chhuahna tur zawng zawng a chawlh fai vek avangin chhiah hrang hrang ațanga sum hmuh tur chu nasa takin a tla hniam a, hei hian kum pumpui a nghawng hniam nasa hle ang. 


May 2020 thla thlenga Sorkar lài pui sum sum bat tawh zat (fiscal deficit) chu Rs 4.7 lakh crore anih tawh laiin, Sorkar sum hmuh te (revenue receipts) erawh chu a hma kum nena khaikhinin  68.9% laiin a tla hniam a ni. Hei hi mimal sum lak luh ațanga chhiah lak ( personal income tax) chu nasa taka a hnung tawlh vang te, indirect taxes leh  non-tax revenue te tlak hniam vek vang a ni. 

RAM SUM ȚHANNA TURIN 'CHAWR NO THAR A AWM ȚAN 
A hma lamah tlak hniamna leh hnung tawlhna lam hlir sawi lan ani a. May thla chawhnu lam ațang leh June thlaah hi chuan ram sum leh pai dinhmun chuan țhang turin a rawn "chawr no" leh țan mek tawh tih thu a tar lang.

 Finance Ministry report hian a sawi lan chu, Government of India leh 
Reserve Bank of India (RBI) ten sum dinhmun tla hniam zel tur venna turin ruahmanna thar -- hun rei lo te chhunga hlawhtling nghal mai thei leh hun rei deuh zawka hlawhtling tur an siamin mipuite hnenah an barh luh zung zung avangin ram chhung sum leh paiin chhiatna ațanga chhiat leh zualna a pan tur lakah nasa takin a veng a, he  hri pui tuar nasa thei tur mi harsa zual bik te leh ram chhung thil siam chhuaktu hrang hrang, a tenau ber ațanga a lian ber thlenga sum leh paia khai chhuah an mamawhna te a phuhruk sak theih ang ang phuhruk sak tura ruahmanna a siam avangin, ram chhung sum leh pai tlak hniamna pawh hun rei lo thei ang ber tur chhunga in sang mara, hma lam pana țhang  turin a rawn sehmur  chho leh ta mek a ni.

Hetiang anih avang hian ram chhung sum leh pai țhanna tur kung pui pawhin țhan tumin hnah a rawn " chawr no thar"  leh țan mek a, May thla tawp lam ațang leh June thlaah te khan a rawn no chho țan leh ta a, sum leh pai thawh chhuahna lam hawi leh țan tawhin oil & fuel hman ral te, electric hman zat pung chho leh ta mek hian chung chung chawrno entirna chu a entir a ni. Heng bakah hian, State hrang hrangah bungrua leh hmanrua, mamawh chitin leh chakkhai hrang hrang te vir vel dan chuan ngaiawh leh tumin a rawn insang mar chho leh ta mek bawk a, sum leh pai pawh  Bank tinah a vir chho leh ta mek bawk a, hei hian sum leh pai țhanna tura chawrno țan mek chu a entir bawk a ni.

Tui alh thei lam hman ral (petroleum products) hi chumi entirna lian tak chu a ni a, hei hian thil siam chhuahna lam  kawng a rawn zawh chho leh țan ta mek tih a entir a, hman ral pawh pawh 47% in a pung chho leh țan ta a, fuel hman ral pawh April thlaa 99.37 lakh metric tonnes hman ral chu May thlaah chuan 146.46 lakh metric ah a kai chho țan leh ta a ni. June thlaah phei chuan  petroleum products hman ral hi May thla ai pawha sang chho hle turin  Unlock 1.0 a ințan chhoh avangin beisei a ni bawk.

Hemi bakah hian,  electric tha chakna hman ral pawh thla thum chhung hian a sang chho tial tial ta bawk a, e-way bill ațanga sum hmuh pawh April thla ai chuan May thlaah chuan 130% laiin a rawn sang chho leh ta a, Rail thil phurh man pawh April thla ai chuan May thlaah chuan 26% in a rawn pung chho leh țan tawh a ni. Motor kawng pui hman man  toll tax pawh April thla chhunga Rs. 8.25 crore chauh hmuh kha May thlaah chuan 36.84 crore a rawn chho țan leh ta a ni.

" Sorkar laipui inpekna leh tum ruhna hri puiin chhiatna pahnih a ken tel theih --hriselna chungchang , thihna hi pakhat chu a ni a, a dang chu, sum leh pai tluk sawpna a ni. A pahniha ram a țhàm kawp chu a hlau hle a. Hemi avang hian siam țhatna hlawm lian kalpui rualin vantlang hamțhatna lam pawh hri pui avanga țam dawmna leh chhawmdawlna lam pawh a hma aia nasa zawkin a kalpui avangin, hei hi "chawr nò" ram sum țhannaa siamtu chu a ni.

 Sorkarin hri laka chhan chhuahna atan hma lakna thar ‘Atmanirbhar Bharat’ a puan hian ram chhung sum leh pai țhanna nawr kalin ram mipuiten a huho anga țan an lak theihna turin nguina ata phurna thar a siam sak mek a, chu chuan ram chhung sum leh pai țhan chhohnaah hna thawh leh nghawng țha a rawn phur chhuak ang a, India ram chu sum dinhmun țha leh chak zawkah a rawn vawrh kang thar leh dawn a ni " tih report chuan a tar lang.

HEI VE THUNG HI LE
Sorkar läipui chuan hri lengin chhiatna a ken tel pahnih -- Hri vang thihna leh dam lohna leh sum leh paia tlak chhiat buaihna hian a pahnihin a man kawp ang tih hlauin ram chhung inkharkhip zel chu rem a ti thei tawh lo a, fimkhur taka hri kara nundan thara nun zir turin a duh tawh a ni. 

Hetianga Central Sorkar in a tih avang hian State tam takin chumi zulzui chuan an inphelh thawl mek a, chuvang chuan state changkang leh hausa apiang tun hnai ni 10 chhung emaw hian hri kai hmuh chhuah thar an pung chak thar hle a. Hemi tluk deuh thaw hian enkawl dam pawh an pung chak tho a ni. Khawvel ram dangte sum leh pai pawhin inkharkhip hi tumahin an zo tak tak chuang lo. Chuvangin, he hri hian min kiansan hun tur a hriat miau si lo a, Sorkarin tih tur leh tih loh tura min beisei hi thu awih taka zawm chungin hri pui kara "nun phung thar" anga nung turin sum leh pai thawh chhuahna khar zel lo zawng  hian nun hman hi kan zir tur a ni dawn lo'm ni ? 

Source :
Times of India
July 6, 2020
@ 16:57 IST

====06==07==20=
Huna Kawlvawm

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post