INDIA-IN RAMRIAH SIPAI A THUAM CHAK BELH ZEL, CHINA NEN INBIAK HMAIN

Aizawl | June 05, 2020: China ram ri  ( Sino-Indian border) ah India ramin nasa takin sipai chakna a tih chak bakah ram ri dung tluan  Line of Actual Control (LAC) veng him tur leh tuam pha turin  air force te pawh inring renga awm tir an ni. Thla khat aia rei mah tawh ram ri Eastern Ladakh biala sipai inkara buaina chhuak ching fel tura naktuk Inrinni hian China lam nen inbiak beisei a ni a. Hemi hmaa India ram hma lak tawh dan a ni.


 Chinese fighter jet te chu Aksai Chin  velah ni rei vak lo ațang khan an inlar hmuh a ni a, ram ri  LAC ațanga hla tak ni mahse India hian a maimichhin san lo kher mai. Thil awm dan uluk leh chik takin a en thlitlai reng a, China hian air force  patrols vel pawh an ti pung zela hriat a ni



China sipai (People’s Liberation Army) Air Force te hian thlawh phal chin (no fly zone) ramri ațanga 10 km  huam chhung chu an bawh chhe chuang lo. India tan inkuangkuah san mai mai chi leh sipaite bahrik-a tawnzau var nen mut mai mai tirna chi anih tawh loh avangin sipaite a tirh luh belh zel a. Indian Air Force fighting expirience nei țha zawk te chuan helai bial chhungah hian an awm ve ngei a ni tih an hriattir bawk.

 Indian Air Force te hian ram ri Ladakh sector veng tur hian China aiin an țan hmun a țha zawk leh chungnung zawk fe a ngaih an ni, he lai ram ri ațanga hnai takah hian air base pahnih  Srinagar leh Chandigarh an awm a, heta țang hian rang taka ral do thei tur leh a tui leh ralthuam lak zung zung theih a ni ( fuel and weapons load). 

Hetiang anih lai hian, Chinese airbase te erawh chu tlang sang taka awm an nih avangin, boruak a tlem leh  pan avangin aircraft ten an ralthuam leh a tui pawh an pai pawn theih zat an thlawh chhuahpui zawh țhin loh avangin an aircraft te hian an theihna hmang phak lo hlea ngaih an ni. 

Chua chhapah , Indian sipaite hi  LAC hmun tin Ladakh ațanga Arunachal Pradesh thlengin Chinese sipai dahluh belh te lo chhu chimit thei tur tawka fang chu dah an ni bawk.  India sipai Sikkim leh Uttarakhand a awm te hi kaihthawh chawp ngai hauh lo leh hreipui tah hriam chawp ngai hauh lo, silai hmet puak thei mai tura inring reng tura tih an ni bawk. Ral leh lama hian China hi lei sipai ral do thei nei tam an nih avangin an dah tlem lutuk hauh lo bawk ang.

Thu dawnnain a sawi dan chuan naktuk Inrinni hian Lt Gen-level  a inbiak tumna  eastern Ladakh ah a awm a, kar hnih thum kal ta ațanga inbiakna hi kalpui tawh ni mahse, hma an sawn chak lo viau a, China hian India hi nem mai turin a ngai a, India lahin indo thiam zawka inngaiin China sipai kel ek tam tlurh ringawt leh an indo thlawhna țawngțawl pui pui chu a hlau eih lo tih India khawsak dan hian a ti chiang a, ramri tawn tawna sipaite chhek luh belh zel chu a la kiam thei chuang lo.

Official te sawi dan chuan ramri hrul sipai vei vak vel (border patrol) pawh dah belh zel niin entlang leh enthlakna hmanrua (UAVs for surveillance) te pawh thuam changtlun belh zel a ni a, India hian China ram ri  3,488 km a thui a nei a,  Arunachal Pradesh, Uttarakhand, Himachal Pradesh, Sikkim and Ladakh state te a huam a ni.

Ladakh chhehvel bakah hian , PLA forces te hi  Sikkim ram ri dep lamah pawh țan hmun an khuar ngei rin a ni bawk. Indian sipai ten helai velah hian awmin ramri an en thli thlai tawh a, heng avanga India leh China sipai te inbakkaihna kha thleng  a ni. Ladakh area a sipai inhmuhmawhna  hian inralrin reng ațul zia leh "fimkhur thila inbuatsaihna " atan a ni tih army  official te chuan an sawi.

Inbiakna kalpui hma chuan army truck tam tak hmanga sipai  thliar vel hian ram mipuiteah boruak ralmuang lo leh a tih ralkhelh theih avangin tih nasat a ni rih lo. " Ram ri hrulah hian sipai kan ngah tawk hle" tih Sorkar official chuan a sawi a, a zat erawh sawi țul loah a ngai.

India force te hian ramri țhenkhat laiah hian China sipai te aiin inkalpawhna leh bungraw thiar velna  an nei țha zawk tih security official chuan a sawi.

Central Sorkar hian heng ram ri nei state 4 Chief Minister te leh Ladakh UT thuneitute nen sipai chet velna atan thil țul chungchangah an inbe tawn reng bawk tih Ministry of Home Affairs (MHA) chuan a sawi a, helai bial boruak inmun dan leh eng tiang taka inepna nge thleng tih chu  Home Ministry spokesperson hian a sawi duh lo.

 “Official information in a sawi danin  Sino-India border chungchang hi ADGPI, Ministry of Defence level a chin fel tum a ni. ”  Defence Ministry chuan boruak awmdan leh thil thleng mek dinhmun hi engmah a sawi lo, ramri-ah buaina leh sipai kut lawnga inpawngbeihna dang a thleng lo a ti.

 Ladakh  area lam dinhmun pawh intelligence agencies ten kar hmasa khan Central ah an theh lut a, inep nasatna lai Galwan, Gogra, Pangong Tso lake dinhmun te a ni. Report hian a sawi dan chuan India sipai te tan LAC a ral relna hmun pawimawh tak Aksai Chin epa China sipai awm te chu an inhnuk dawk leh tawh a ni.

640 SQ KM CHINA IN A AWP
Indian territory of Eastern Ladakh hi Central a UPA Manmohan Singh kaihhruai tawp dawn lam(UPA II) kum 2013 khan China in a awp a, hei hi tuna Central Sorkar erawh chuan pawm harsa a ti  hle thung. 

Kum 2013 khan Foreign Secretary hlui Shyam Saran, kha tih laia National Security Advisory Board (NASB) Manmohan Singh Sorkar National Security Council hnuaia mi chuan helai bial hi tlawhin People’s Liberation Army ten India territory of eastern Ladakh ah 640 sq km an awp thu leh Line of Actual Control (LAC) thar a awm tawh thu  Central Sorkar ah a report.
[ Swarajya, May 29, 2020 ]

Source :
Economic Times
June 05, 2020
@ 10: 26 AM IST

SWARAJYA
May 29, 2020

===05==06==20===
- Huna Kawlvawm

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post