Zosap Missionary Mizoram leh Assam mipuite hmangaihtu, Mizote ṭhian tih hiala sawi ṭhin Pu Nela chuan May 3 khan chatuan ram a lo pan ta!
Rev. Bruce Tennyson Nelmes (Pu Nela) hi August 26, 1931 khan Wales ram khaw pakhat Llantrisant-ah a piang a. A pianna khua hi Cardiff khua atanga mel 10 vel leka hla a ni a. A ṭhiante chuan ‘Bruce’ tiin an ko ṭhin a. Missionary lo chhuak hmasate ang lo takin Science thiamna nei a ni a. Master of Science degree nei (Mechanical & Electrical Engineer) a ni a, hla leh rimawi ngaina tak a ni bawk.
Rev. Bruce Tennyson Nelmes (Pu Nela) hi August 26, 1931 khan Wales ram khaw pakhat Llantrisant-ah a piang a. A pianna khua hi Cardiff khua atanga mel 10 vel leka hla a ni a. A ṭhiante chuan ‘Bruce’ tiin an ko ṭhin a. Missionary lo chhuak hmasate ang lo takin Science thiamna nei a ni a. Master of Science degree nei (Mechanical & Electrical Engineer) a ni a, hla leh rimawi ngaina tak a ni bawk.
Pu Nela te unau hi pathum an ni a, amah hi a naupang ber a ni a, farnu pahnih a nei. A farnu pakhat chu nausen laiin a thi a, pakhat dang Betty chu Caldicot, Newport bulah chengin, August thla hian kum 93 a tling ang. Pu Nela hian Scientist hmingthang tak ṭhianpa, John Bowen a nei a, ani nen hian thlawhna chi dang deuh hmuh chhuah tumin an bei nasa hle a. An ṭhian dun hian Britain ram mite hriat hlawh tham an ni a. Mahse, Pu Nela chuan Pathian kohna a dawn avangin UTC, Aberystwyth-ah BD a zir ta zawk a ni.
A ṭhianpa Dr. Phillips-a sawi danin, Pu Nela'n Pathian thu a zir dawn tih chu mi zawng zawng hriat a ni hial ang tih khawpin sawi a hlawh a. UTC, Aberystwyth-a zir lai huna zirtirtute pawhin an ngaihdan/hmuh dan an sawi fo chu – ‘thiam thei tak, pakhatna ni tluan zak’, tih a ni ṭhin.
Kum 1959-ah mission hna thawk turin Oswestry-ah lak a ni a. Swansea (Rev. Dr. H. Sangkhuma te awmna ṭhin) hmar chhak lam mel 7 vela hla Neath khuaah sawn a ni a, October 1, 1959-ah Pastor atan nemngheh a ni. Mizorama a lo chhuah dawn hian, Rev. Zairema Sapram aṭangin a lo haw dawn lai tak a ni a, Pi Zaii (Miss Katie Hughes) chawlh (furlough) la mek, Mizorama a lo kir leh hun nen a innang bawk a, November, 1959-ah an lo chhuak
ho ta a ni. Pu Nela hi a nupui Sonia leh an fapa nen an lo chhuak a ni.
Hetih lai hi Pu Awna (Rev. Owen W. Owen) Saprama a kir hlim a ni a, Mission hna thawktu indaih loh lai tak a ni a. Pu Nela hi
Science lam leh khawl lam chinchang hria a ni bawk a, a hna hmasa ber chu Mission Press-a electric khawl hmanga hnathawh a
ni a. Mission Press lamin nasa takin hma a sawn phah a, a hnen aṭang hian mi dang pawhin electric khawl hman dan leh a enkawl dan an thiam phah a ni. Mizoramah hian Pastor hna leh Missionary hna a thawk kawp bawk a, kum khat hnuah Theological College-ah zirtir hna a thawk leh a. Theological College pawhin hma an sawn phah nasa hle a ni.
Pu Nela awm lai hi Mautam lai a ni a, a hnuah Zoram pum ṭampui mitthiin a tuam zui leh a. Mirethei ei tur nei lo mangangte a khawngaih thei hle a. Nasa takin chhawmdawl hna a thawk ṭhin a. Mizorama rei lo te a awm chhung hian a zin nasa hle bawk a, Thingtlang khaw tam tak a tlawh a, Champhai chhak Burma ram hrul thlengin a han fang hman a ni.
Haflong lamah Mission hna thawktu an awm loh avangin August, 1961-ah koh thlak a ni a. Ṭhahnemngai takin Halflong Mission Field a enkawl laiin chhungkaw lam harsatna avangin December, 1961-ah Sapram lamah a haw thla leh ta a ni. Halflong-a a rawngbawlna hi a ram miten an hlut hle a, ama hming chawiin sikul ṭha tak, The B.T. Nelmes English School an din nghe nghe a ni. Saprama a haw hnu hian Hymac Company-ah a thawk a. Hymac Company hi lei laihna khawl (earthmover, JCB kan tih ang chi) siam chhuaktu hmasa, khawvela lar tham a ni a. A tirah chuan hna thawh tur ruahmantu ber (draughtsman) angin a thawk a, khawl thar duan chhuah (designing) a thiam bawk avang leh hna a thawh ṭhat avangin a kaisang chak hle a. Britain leh Scandinavia lamah te hna thawkin a zin kual nasa thei hle ṭhin.
Kum 1978 khan hun puma Pastor hna thawk turin rawih leh a ni a, Pontyclun khuaa Kohhran 5 lai enkawl tura tih a ni a. A rawngbawlna Pathianin mal a sawm a, hmun tam takah Kohhran a tlak hniam laiin a enkawl Kohhranah chuan member an pung tual tual thung a. Ṭhalaite zinga rawngbawl hi nuam a ti em em mai a, Ṭhalai rawngbawlna (Youth Ministry) hrang hrangah hlawh nei lova rawngbawl turin a inpe bawk a. Pontyclun-ah hian a rawngbawlna a nung ṭha a, ṭhalai tam takin Kohhran an belh leh phah a ni.
Glamorgan Polytechnic College (tuna University of South Wales ni ta)-ah Lecturer hna a thawk leh bawk. College lecturer hna
thawk chungin Open University-ah a inziak lut ṭha leh a, Honours degree leh Master degree a dawng kawp nghe nghe a ni.
Heti chung hian a rawngbawlna a thlahthlam ngai chuang lo.
Haflong aṭanga Saprama a haw takna chhan kha a nupui nena an inkar fel loh vang a ni a, an inṭhen ta nghe nghe a. A nupui Sonia nen hian fapa pahnih an nei hman a. A hnuah Pastor fanu Jennifer a nei leh a. Jenny hi zirtirtu hna thawk ṭhin a ni a, an fapa neih chhun Richard-a hi music lama tuimi a ni a, Music-ah research bei mek a, studio lian tak a nei bawk. Richard-a nupui Angela hi medical doctor a ni a, fanu pahnih an nei.
Kum 1989-ah vanduaithlak takin Pu Nela hian lung natna neiin heart attack nasa tak a nei hlauh mai a, dam chhuak zo lo tura
ngaih hial a ni a. Doctor-te an beidawn avangin in lama inenkawl mai turin an ti a. A dinhmun dik tak hi Pu Nela nupui chauh an hrilh a. A nupui Jenny sawi danin, “Min la dampui zel theih nan Pathian hnenah lung thar pe turin ka dil ngat ngat a. Ka dilna chhanin a awm a, kum 31 zet a nunna pawhsei a ni ta a. A dinhmun hre chiang em emtu daktawr (General Practitioner) chuan Bruce-a hnenah, ‘Pathian nen hian in inthlunzawm tha bik em a nih hi’, a ti ringawt mai”.
Pu Nela hi a hming dik tak Nelmes tih lamtawiin Mizo ten Pu Nela tiin an ko nghal mai a. A Mizo hming hi a inhmeh ta phian a. Pa nelawm tak a ni a, lemziak thiam tak a ni bawk a. Thlarau mi, zai ngaina, Pathian thu lama tui em em a nih avangin Kohhran
hote ngainat a hlawh a, Mizo ṭhian ṭha tak tak a nei hman a ni.
January 3, 1961 khan Serkawn Baptist Biak Inah Rev. C. Pazawna leh Nl. Biakchhingi te inneihnaah mopa ṭhianah a ṭang a. Sap
Missionary inneih ṭhiana hmang an la awm ngai loh avangin miten mak an ti hle. Rev. C. Pazawna nen hian an inkawmngeih hle a, Saprama Pathian thu zira a zu kal leh pawh khan an inṭhian ṭha zui ta zel a ni.
Mizoramah a awm rei lo na a, a Mizo ṭawng thiam chhun a thiam nalin a lam dik em em a, Mizo hlate pawh a hre bel hle a ni.
Saprama a haw thlak hnuah a chanchin hi hriat tur a tam em em lo va. Kum 1994 Gospel Centenary lawmnaah khan Zosap dangte nen an lo chhuak a, a hnu lamah Mizoram a rawn tlawh ta lo.
Rev. Dr. H. Sangkhuma te nen hi chuan an inbe pawpin an intlawh tawn fo a, an inkhawm ho zeuh zeuh bawk. Rev. Sangkhuma chuan, “Pu Nela kha Thlarau mi, Revivalist, Evangelical lam awn a ni a. Pa fiamthu duh tak a ni bawk a, mi rawn biak chang te hian fiamthu a thawh nasa thei ṭhin”, tiin a sawi.
Kum 2005 May thlaa Rev. Lalhmangaiha hova Central Kristian
Ṭhalai Pawl hruaitu ṭhenkhat leh zaithiam ten Wales an tlawh khan Pu Nela hi an tlawh chhuak a. Rev. Lalnunzira Bungsut khan, 2016 May thlaah USA aṭanga a lo haw pahin a tlawh bawk a. Kum 2018 July-ah Synod Moderator Rev. F. Lalrinnunga leh
Senior Executive Secretary Rev. Lalramliana Pachuau te P.C. Wales General Assembly hmanpuia an zu zin khan an tlawh bawk a ni. Anni hi Mizoram a\anga zin, Pu Nela tlawhtu hnuhnung an ni ta awm e.
Pu Nela hian Mizote a hmuh remchan a piang a zaipui deuh zel emaw tih tur a ni a. Rev. Dr. H. Sangkhuma nupui Pi Lalrintluangi kha, October, 2015-ah Pu Nela lawina Kohhrana Harvest Thanksgiving Service-a an inkhawm ṭumin inkhawm banah a zaipui a, “Khawvel hi bo mah se”, tih hla an sa dun a. (An zai lai video pawh hmuh tur a awm nual kha). Pu Rinnunga leh Pu Rama te pawh kha,“Lal Isua kan ṭhian ṭha berin”, tih hla a lo sakpui a ni. KHB. No. 23-na “Kan Pathianin min hruai zel ṭhin”, tih pawh hi a hla duh berte zinga mi a ni.
St. Cenydd Presbyterian Kohhran, Caerphilly-a lawi a ni a. A lawina Kohhranin Pastor an neih loh avangin lawmman beisei miah lovin a pui ṭhin. Bible zir, Harhna, ṭawngṭai, Damlo tlawha
Lalpa zanriah Sakramen buatsaih te a ngai pawimawh em em ṭhin a. A lawina Kohhran pawhin an ngaina em em a ni. Pu Nela hian a dam lai ngeiin Wales ramah leh Mizoramah harhna nasa tak thleng leh se a ti hle ṭhin a ni.
Pu Nela (89) hi tun hnai khan ama inah tlu sualin na takin a lu a sawh a, nikhaw hre lovin a awm zui ta a. Royal Glamorgan Hospital, Cardiff bulah enkawl a ni a. A thluaka thisen lut chu an dan theih loh avangin May 3, 2020 (Pathianni) zan dar 9:00 (India ramah May 4, zing dar 2:30) khan chatuan ram min pansan ta a ni.
Pu Nela thih thu hi Rev. Dr. Sangkhuma (Wales) chuan Mizoram Synod hotute a rawn hriattir a. A vui hun tur hi ngaihchan reng a ni bawk a. Mahse, puangzar lovin, anmahni chhungkua tein an lo vui liam ta a ni.
A nupui Jennifer Nelmes chuan a pasal chanchin leh an vui liam dan heti hian a sawi – Kan fapa Richard-a nen hian amah kaltlangin malsawmna kan dawng
nasa em em a. Kan tan a inpeih reng a, min kaihruai a, amah aṭangin thil tam tak kan zir chhuak a ni. Rinna nghet tak nei mi a ni a, thuhnuairawlh tak a ni bawk a, a hlawhtlinnaah pawh chawimawi a duh ngai lo. A zaidam em em a, ‘Gentleman’ an tih ang dik tak hi a ni. A inngaitlawm em em a, India rama a rawngbawl laia mite zah kai a nihna leh mite hmangaihna a dawn zozaite kha mak a ti ṭhin a. Dik nia a hriat
chu a dinchhuahpui mai a, inpho lansarh a tum ngai miah lo va. Pathianin a hruaina apiangah a kal mai a, Pathian mi (God’s man) dik tak a ni a, ka ngaisang em em a ni. Bruce-a hi inah a tlu sual a, a thluakah thisen a tling a, nikhaw hre lova rei tak a awm hnuah, May 3 (Pathianni) khan thlamuang takin min chawlh hahdamsan ta a ni. Mi dang tihbuai duh lo mi a ni a, amah kan vui liam hma loh chuan a thih thu hi mi dangin hre miah lo se a duh nghe nghe a ni.
Ama duhthusam ang ngeiin, May 12 khan mawl tea vui liam a ni a. A kuang chu a rawngbawlnaa a bah thin puanin kan khuh a, hei hi Pathian kohna chhanga a rawngbawlna ṭhin Mizoram leh Assam ram mipuite a hmangaihna lantirna a ni. Invui dan pangngai ang lovin chhungkua tea vuiliam a duh avangin thlanmualah pawh kan fapa Richard-an a vuinaa thu chhiar chhuah tur a pain a lo pek lawk chu a chhiar ta a ni, tiin. May 12, 2020 (Thawhlehni) tlai dar 4:00 (kan ramah zan dar 9:30) khan kan Zosap nelawm leh inngaitlawm, Pathian kohna chhanga khawvel ropuina kalsana ṭhahnemngai taka rawngbawltu Rev. Bruce Tennyson Nelmes (Pu Nela) chu ama duhthusam angin, tlawm taka vui liam a lo ni ta a. A lei taksa chu Babell Presbyterian thlanmual, Llantrisant, South Wales-ah Thawhlehna nghakin zalh a ni ta. Kan Zosapten mual min liamsan zel a, tunah hian Pi Zopari (Angharad Roberts) leh Pu Zawna (Rev. B.E. Jones) nupui Pi Zawni (Margaret Jones) te chauhin min la dampui a ni.
Mizoram Synod chuan Pu Nela Sunna programme hetiang hian a duang:-
A Hun: May 21, 2020 (Ningani), 11:00 am.
A Hmun: J.M Lloyd Hall, Synod Office
Hruaitu: Rev. R. Lalchangliana, Moderator
Chanchin sawi: Rev. Vanlalrova Khiangte, Secretary (Sr.)
Sunna: Moderator
|awngtaisaktu: Rev. Lalramliana Pachuau, Finance Officer
· Compiled by Mawia Ralte
(A hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.)
(A hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.)
Post a Comment
He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh: