INKHAWM HI ENGNGE A TANGKAINA?

- Rev. Lalhmingchhuanga Zongte

Hripui lêng avânga harsatna namên lo kan tawh hlawm avângin Delhi Mizo Inkhâwm (DMI) chuan theih ang tâwk tâwkin chhuan chhamte leh inluah man pêk tûr nei lote ṭanpuina a kalpui mêk a. Dîlna 95 vêl dawn tawh niin, Rs. 6,00,000.00 chuang hlek sem chhuah tawh a ni a, la sem chhuah zêl pawh tum a ni. Mizo Welfare lamin Mizoram sorkar aṭanga ṭanpuina sum lo kal an sem mêk bawk.

Tuma'n ngaih loh lamah lo ngai lo se, hetia chhawmdâwlna dîltu mi 95 vêlah hian, dîltu tam zâwk fê, zaa 70-90 vêl chu inkhâwm ngai lo, DMI Inkhâwmna hrang hranga hruaitute leh Bial (Area) hruaitute pawhin an hriat ngai lohte an ni a. Engemaw zât phei chu, Delhi-a kum 2-3 awm tawh, Mizo hmêlhriat pakhat mah nei lote an ni.

Tûn thleng rih chuan, Pathian biakna leh rawngbâwlnaa inhmang ṭhin, Mizo khawtlâng thilah pawh theih ang tâwka inhmang ṭhinte chu, mangan harsatna a lo thlen pawha, sum paia ṭanpuina dawng lo pawha la ti lui hrâm hrâm thei zâwkte an ni tihna a ni thei ang. Chutih rualin, inkhâwm ngai lote chu (inhmuhsitna ni hauh lovin) ṭanpuina mamawh hmasa an ni tihna angin a ngaih theih deuh bawk âwm e.

Ngaihtuah dân dang awm leh thei chu, inkhâwm ṭhin (leh khawtlânga inhmang ṭhinte) chu harsatna an tawh pawhin tlâwmngaihna avânga tuar fei deuh zâwk niin, inkhâwm ngai lote chu (ṭawng mawi lo ni lo se) dil theih a lo awmin a dil huai zâwkah an ṭang tihna angin a ngaih theih deuh bawk âwm e. (Hetia ka sawi avâng hian ṭanpuina mamawhte chuan dilna rawn theh luh inthlahrun phah tûr a ni lo – tûna kan sem chhuah mêk hi kan pawisa a ni lo va, Pathian pawisa a ni a, a mamawhte chu pawisain a daih chhûng chu kan pe zêl ang. Ka sawi tum chu ‘inkhâwm ṭangkaina’ zâwk a ni).

Tûnhma deuh khân, USA-a research pakhatah, inkhâwm ṭhinte chu inkhâwm ngai lote aiin an hrisêl zâwk a, an dam rei zâwk bawk tih ka chhiar a. Hei hi Readers’ Digest-a ka chhiar a ni a, a rei deuh tawh avângin tute research aṭanga hmuh chhuah nge a nih chiangkuang takin ka sawi thei lo. Tuna kan hun tawng hian min hriat chhuahtir leh a, a awihawm ta riauvin ka hre thar a nih chu.

Kei mimâwl ve tâwk tak hian, Pathian thu ka sawinaah, “Isua Krista chanchin ṭha hian vânrama hruai luh che a tum mai a ni lo va; nangmahah khân vânram rawn hruai luh a tum a ni. Chutiang bawkin, hremhmun aṭanga lâk chhuah che a tum mai a ni lo va; nangmah aṭang khân hremhmun lâk chhuah a tum a ni,” ka lo ti ve ngawt ṭhin a. Hei hi Bible zirtîrna ka phâk tâwka ka dawnsawn ve chin aṭanga sawi ka ni a. A dikna kan hmu zêlahte pawh ka ngai.

Kan thih hnuah chauhva vânram kai tûr ni lovin, kan dam lai ngei pawha vânram tem lâwk tûr hian min duhsak hi a lo ni a. Harsatna namên lo a lo thlen pawh hian Lalpa bêl tlat mi nih hlutna a lo lang chiang zêl dâwn a lo ni.