FEATURE STORY | Surgical Mask zawk hi kan chhiatpui a hlauhawm mang e!


Covid-19 chungchangah hian a hma daih tawh aṭangin Global Village ah chuan kan intlawhpawh tawn nasat tawhzia leh Mizo te pawhin ram tin hmun tin kan dai dar tawh nasat bakah ram pawn mikhual kan neih reng avanga kan him loh thuai mai a hlauhawm thu ka lo ziak tawh ṭhin a. Covid-19 atchilh luata â lo chauhah mi an chhuah hlawm a nih kha. He hnam leh ram humhim leh venhim ka duhna vanga mipui lo aware lawk tum ka nihzia lam mi an chhutpui lo.
Mask chungchang pawh hi vawi engzah nge ka ziah tak ka hre lova, ka thuziah te hi ka hriat zawk vanga ka ngaihdan ka ziah ai mahin he hri buaipuitu ber zawk CDC leh WHO te thu chhuah aṭanga ka ziah chhawn a ni tlangpui hlawm a. Mahse, Mizo te hi chu kan dangdai khawp a, zirtirna dik hrulah kan ngaihdan hian kan kal zel hlawm a. Chumi a chianna em em chu surgical mask kan inchuh nasat dan hian a tichiang mai awm e.

Tun ṭum chu he surgical mask zawk hi kan chhiatpui theih dan kawng kan bihho ang a, chuta ṭang chuan kan hmang a nih pawhin a hman dan dika kan hman a pawimawhzia lam zawk hi inzirtirna kan uar phah deuh mahna..

World Health Organisation in mask chungchanga zirtirna min pek dan chu:
1. I hrisel ṭha a nih chuan Covid-19 kai nia rinhlelh te i enkawl dawn chiahin mask vuah i ngai.
2. I khuh emaw i hahchhiau emaw a nih chuan mask vuah ang che.
3. Mask hian kut fai taka sahbawn emaw alcohol tel hand-rub hmanga kut silfai fo nena hman kawp chiahin awmzia a nei.
4. Mask i vuah a nih chuan a vuah dan dik leh a hlih dan dik i hre ngei ngei tur a ni.

tih a ni tawp mai a. A nihna takah chuan tuna surgical mask vuah tur lei tuma buai tam zawk hi chuan kan mamawh lemin a lang lo a, mahse hritlang awmna kan neih palha vuah tur kawl erawh a sual chuang lo ang tih vel chauh a la ni.

Chutih mek laiin khawvela virology expert te chuan surgical mask hian Covid-19 a filter kim phak an ringlo hulhual a, filter chin chu a nei mahna. Mask kan hmang a nih chuan N95 mask tal hman a ṭhat thu an sawi thung a. Chutah pawh an ngaih pawimawh ber zawk chu tuna WHO guideline anga vuah tho khi a ni.

Mahse keini chuan expert zirtirna aiin kan ngaihdan kan dah lal leh zawk ṭhum a ang a, chuvangin surgical mask te hi Covid-19 thehdarhtu a nih theih dan lai zawk hi i bihho hmasa phawt teh ang.

Entirna atan, ṭawngthuchhelovah kan ramah hian Covid-19 hi lo lut ve ta se la:
1. Surgical mask kan vuah khan filter chin a lo nei a nih chuan a hma lamah khan chu virus chu a awm dawn tihna a ni a.
2. Mask kan hlih hnuah a hmalam kan khawihna kut kha silfai lova kan ka, hnar leh mit kan khawih a nih chuan kan kai dawn tho tho tihna a ni.
3. Surgical Mask te hi hman nawn tura duan a ni lova, mahse kan economy leh surgical mask supply chhutin kan hman nawn fo hlawm hmel tlat mai a, chu chuan kan dinhmun kha risk ah a dah lehzual dawn chiang sa ta a.
4. Kan mask paih tur te hi bawlhhlawh bawmah pawh a chhin nei ngeia paih tur leh chumi hnua kut fai taka sil tur a nih lai hian bawlhhlawh bawm chhin nei lo hmang kan tam nasa a, chu ai maha ngaihtuah tel ngai ta chu kan bawlhhlawh rawn lakhawmtu te (LAD etc) tan risk a tisang dawn hle dawn tihna a ni bawk. Sorkar pawhin mask hi chu kan hmang tho tho hlawm dawna a rin theih avangin LAD emaw Bawlhhlawh lakhawmtu te tan him a ngaihtuah a ngai a, bawlhhlawh paihnaa paih tawp a nih phei chuan chu chuan a hri leng a tizual ve daih thei tih ngaihtuaha dispose dan him leh ṭha strategy a lo duanchhuah sa a ngaih hmel riau a ni.

Chuvangin a hman dan dika kan hmang lo a nih chuan surgical mask hi kan rama Covid-19 tidarh zualtu a ni daih thei. Chuvangin kan hmang a nih pawhin a hman dan dik hi kan ngaihpawimawh hle a ngai a, tun aṭanga kan lo inzirtir lawk a ngai.

Mask i hmang dawn a nih chuan:
1. I mask i hman hmain i kut kha sahbawn emaw alcohol base hand-rub emaw nen fai takin sil phawt ang che.
2. I mask chuan i hnar leh ka i khuh ang a, kar awl awm lova bet thlapin i vuah ang.
3. I mask hmalam kha khawih lo la, loh theih loh vanga i khawih palh a nih pawhin kut silfai dan kan sawi ang khian sil leh nghal ang che.
4. Vawi khat i hman chu hmang nawn tawh lo la, i hmanlaia a thler emaw a hnawng lutuk (huh) a nih pawhin thlak zel ang che.
5. I mask i phelh dawnah pawh mask khawih lovin a hrui aṭang zawk khan la thla la, bawlhhlawh bawm chhin nei chhungah paihin a hmaa kan sawi ang khian i kut i silfai leh nghal dawn nia.

Sawi tawh angin kut silfai hi a pawimawh lai ber pakhat a nih miau avangin mask kan vuah pawhin a khat tawka kut silfai reng kha kan mask vuah a hlawhtlin leh hlawhtlin loh innghahna a nih hriat tel a, kut silfai deuh reng mai kha a him lehzual ang.

Hetiang khawpa fimkhur leh taihmak hi Mizo mipui nawlpui hian kan tlinin a rinawm loh a. Chulai tak zawk chuan luhai a tizual. Chuvangin a hritlanga te zawk hian mask/tissue paper hmang zel ila, a hritlang lem lo leh hrisel ṭha te hi chuan mask vuah ve lem lo ila kan him zawk mahin a rinawm zawk a ni.

Ngun takin, chik takin, beng sikin lo ngaihtuah ve mah teh u. He hri leng a reh hma zawnga nitin hman tur mask nei thei kan awmin in ring em? A ngai kan hmang nawn tluk tluk mai lovang maw!?

Tihian mask chungchanga inzirtirna chu kan vaia banphakah kan ṭawng ngeiin chhawp a ni leh ta a, duhthlanna erawh mimal tin zalenna a ni e.

Eng ti kawng pawhin, nangni chuan at so lovin fimkhur hi lo ṭan nghal ang che u. Eng natna mah hi Kristian nih vanga basa ngam mai chi a ni lem lo a nia.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post