Nihna



                  — Centenary C. Lalzahawma

          He khawvêla kan châm chhûng hian thil pawimawh êm êm a tel lova mihringte nundân leh khawsak phung buai vek thei a awm, chu chu 'nihna' hi a ni. He thuziah ngei pawh hi a ziaktu nihna a ropui loh avângin a chhûnga thu awm pawh a ropui thei dâwn lova, min hrechiangtute tân phei chuan a ropui lo leh zual ngei ang. Mihringte ṭheuh ṭheuh ah pawh hian kan nihna a zirin mite'n min hmuh dân a hniamin a sâng fo si a!

          Mi tinte hian nihna kan nei rêng em? Nihna awmzia eng nge ni? Nihna hian mihringte-ah eng ang chiahin nge thu neihna a neih? Nihna chelh tam lutuk hian mimalah leh chhungkuaah buaina leh harsatna a thlen thei rêng em? Nihna kan neih chhan eng nge ni? Heng bâkah zawhna dang tam tak awm theite hre rengin nihna awmzia hi tawi te têin kan sawi zau dâwn a ni.

          Zawhna hmasa berah chuan, "Mi tinte hian nihna kan nei rêng em?" tih hi a ni.  Mi tinte hian nihna kan nei ṭheuhva, chu nihna chu thilsiam zawng zawngte zînga lal ber nihna hi a ni. Pathianin Ama anpuiin min siam a, Ama anpuia siam kan nih avâng chuan kan ko-ah Lalpan nihna min pêk ti puitling turin mawhphurhna min pe tel a ni. A tawi zawngin, chu mawhphurhna min pêk tel chu leilung leh a chhûnga thil awm zawng zawng enkawla venhim hi a ni. Nihna min pêk angin kan enkawlin kan venghim rêng em tih chu mahni ṭheuh in zâwt i la.

          A dawt leh ah chuan, "Nihna awmzia eng nge ni?" tih hi a ni. Hei hi mi tinte hriat loh zawhna awm ngai chuang si lo a ni. Nihna duh si, nihna anga awm thei tak tak chuang si lo kan tam avâng hian nihna hi nihna ang takin a lang lo fo! Hei hi kan zawhna chhanna chu a ni. "Nihna awmzia chu kan nihna ang taka a taka thiltih hi a ni."

          A pathumnaah chuan, "Nihna hian mihringte-ah eng ang chiahin nge thu neihna a neih?" tih hi. Hei hi mi tinte'n kan hriat chian a ṭul hle. Zu rui ṭhin pawh rawngbawltu atâna ruat a nih chuan, "Zu rui tawh suh," tia kohhran miten an tih kher a ngai tawh lo. Chu a nihna pêk thlaka an ngaih avânga nihna an pêka chuan, "E, ka nihna hian min thunun ta, rui thei ka ni tawh lo," tih nachang a hre mai tur a ni. Tin, kei pawh mi zu zuar man turin Police nihna pêk niin Police ni i la, mi zu zuar manin keiman ka insak thei tawh lo, inah ka hawn a thiang hek lo. Ka hmêlhriatte ka pêk a thiang bawk hek lo. A hmunah, zu zuarte mit hmuh ngei ah ka vaw keh loh pawn ka paih keh ngam tur a ni. Chu chu ka tihtûr (duty) a ni. Huaisen tur chuan dik a ngai a. Dikna nên chuan huaisen a awl a ni. Tin, nihna rêng rêng an thiam thilah zêl pêk thiam a pawimawh hle. An nihna anga mi tam tak an awm theih loh chhan chu loh theih lova nihna chelh ngai an ni a, chutiang nihna chu an ko ah nghah ṭhin a nih vâng a ni. A awmzia takah chuan tui zawng ni lovin ṭul vâng a ni fo. Thil pawi tak a ni. Entirnan; zaithiam chu zai lamah, fiamthu thiam chu fiamthu lamah., chutiang zêl chuan. Chuti ni lova zaithiam chu fiamthu thawh tura i ruata, fiamthu thiam chu zai tura i ruat chuan engkim a buai vek dâwn a ni. Chan siam thiam a ṭul hle. Tin, "Dik taka kan nihna anga kan awm a, thiltiha kan lantir ngam hian chu nihna chu nihna a ni chauh zâwk," tih hi kan hriat chian a ṭul hle.

         Tin, nihna a zirin mihring ṭheuh ṭheuhah pawh thil a danglam thei hle awm e. US President leh thingtlâng kilkhawra pa pakhat hian thu inang chiah chiah sawi se, a darh zau dân leh mite benga a rîk dân a danglam viau ang. An thusawi kha thu inang chiah chiah mah nise, a sawitu nihna khan thil a ti danglam lo thei lo a ni. Nihna ropuizia leh thil tihtheihzia a lang chiang hle awm e!

          A palinaah chuan, "Nihna chelh tam lutuk hian mimalah leh chhungkuaah buaina leh harsatna a thlen thei rêng em?" tih hi a ni. Zawhna chhan har tak chu a ni awm love. Zawhna chhanna chu, "Thlen thei tehrêng mai!" tih hi a ni. A chhan chu pawl tâna mi ṭângkai tak leh nihna neih avânga loh theih lova mi thawhhlawk ber berte hi chhungkaw tân min hmanthlak lo leh mi hnawksak ber berte an ni fo mai. Tin, nihna neih kawp hian nihna kan chelhna pawl ṭhenkhat a chak viau rualin ṭhenkhat erawh a chak lo viau thei a. Nihna nei ve ve, inmil chiah loh avânga duh anga pawl pakhat zâwka huaisen taka thiltih ngam a har châng a awm thei bawk. Nihna tam tak chelh kawp hi dawihzepna hmanrua pakhat a ni a, loh theih lovin kan nihna hian min thunun ṭhin a, kan huaisen tâwk lo fo ṭhin. A theih hrâm chuan nihna chelh kawp loh hi a ṭha a, huaisenna tak tak nei tur phei chuan a ṭha leh zual. Loh theih lovin indaih lo luat vâng te, mi thiam filawr, etc., nih avâng tea nihna chelh kawp deuh ṭeuh kan awm pawn dik takin thil ti i la, chu chu kan duhthlan tur neihchhun leh kan huaisenna theihna tur awmchhun a ni.

          Zawhna dang lehah chuan, "Nihna kan neih chhan eng nge ni?" tih hi a ni. Hei hi mi tam zâwkin kan hre lo fo. Kan hriaa kan hre lo der nge chu ka hre lo. Eng pawh nise, kan nihna nei leh kan nungchang chu a inmil a ngai a. Chu kan nihna neih chuan min thununin kawng dik min zawhtir tur a ni. Nihna anga nung si lo, nungchang chhia kan neih chuan nihna aṭânga mite'n min paih hun nghak kher lova, huaisen taka bânsan ngam mai tur a ni. "Miin nihna an pêk che chuan rangkachak tlukah ngai rawh. Nangmaha rinna an nghah ngam avângin!"

          Hei hi i hre reng ang u, "Kan nihna chu a sâng emaw a hniam emaw kan nihna a ni tih hriain, kan nihna zâwn ṭheuhah huaisen takin kan nihna neih chu hmang ngam i la, a ṭul chuan dikna avânga kan nihna pawh chân ngam turin i inbuatsaih ṭheuh ang u."

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post