PATHIAN HMANGAIHNA ROPUIZIA - KHB NO-43 NA



PATHIAN HMANGAIHNA ROPUIZIA - KHB NO 43-NA.

He hla ropui tak hi Frederick Martin Lehman-a (1868-1953) phuah a ni a, a thlûk leh a thu siam remtu hi Claudia Lehman Mays (1892-1973) a ni a [KHB-a he hla lak chhuahna H.S 86 Hymn Story (101 more)]-ah chuan amah Frederick M. Lehman-a tho hi nia ziak a ni].

Frederick M.Lehman-a hi August ni 7, 1868 khân Mecklenburg, Schoerin,Hermany-ah a piang a, North Western College, Naperville, Illinios-ah lehkha a zir zawh hnuah a hun tam zawk chu rawngbawl nan a hmang a. Pastor hna hi Nazarene Church hrang hrang Audubon, Io-wa, New London, Indiana, Kansas City leh Missouri-ah ta a thawk.

Kum 1917 lai phei kha chuan kut hnathawka han awm lawp lawp chang a nei a, chhun chawlh an neih laiin sêr dahna bâwm ruak chungah a ṭhu a, Pathian hmangaihna ropuizia chu a thlarau mitin a hmu a, ngaihtuah lâwk leh  inruahman lâwkna pawh awm lovin a rilrua lo lang chu lehkhapuan leh pencil lain he hla ropui tak hi a ziak ta mawlh mawlh mai a, a ziak zo chu a sa nghal ta mai a ni awm e. A hnuah chang thumna hi a phuah belh leh ta a ni. February ni 20, 1953 khân Pasadena, California-ah a thi a, Forest Lawn Cemetry, Glende-ah phum a ni.

He hla hi Mizo ṭawnga lettu  Upa Dr. L.N.Tluanga chuan a lehlin dân ti hian a sawi a. "Vawi khata han let zung zung ka ni lova, ngaituahna sêng chung leh sa chhin zêl chungin ka rûmpui ka rûmpui a, Pathian Thlarau finchhuahna leh ṭanpuina pawh ka dawng vein ka hria. A thunawn tlar khatna hi a harsa lai deuh ber pakhat a ni a - Sâp ṭawnga, _'How rich and pure, how measureless and strong'_ tih hi
_'A va thûk êm, A va na êm!'_ tia ka han let chhuak hi mi zawhna ka dawn tam ber a ni awm e. Ṭhenkhat phei chuan, ka hriat lovin, 'A va thûk em! A va sâng êm!' tiin an lo thlâk nual nghe nghe. 'THÛK' hi ka lehlin hmasak berah pawh khân hmangin, 'Khawngaihna thûk' ka lo ri tawh a, 'mak' tih âwm tak kha 'thûk' tiin ka lo dah a, a phawk chhuak ṭha zâwkin ka hria, sak a nuam zâwk bawk a. Sâp Upa khân, 'Kan Pathian hmangaihna thûkzia' a lo ti a, Zosapthara'n 'thûknapuite a keh chhia' a lo ti bawk a, hengte hi rilruah a lo châm a ni ve maithei e. 'Nâ' han tih tak hi tam tak hmin lohna a ni leh a; han insawi thiam dâwn takah chuan 'nâ' han tih chuan 'nasa' (measureless = teh sen loh) a kawk a; chubâkah hmangaih avanga 'a tuarna' an vuakna leh sawisakna leh khenbehna - hmangaihna chak (strong) tân chauh lova tuar rual loh a lo tuar sawi chhuahna ṭawngkam  tawi thei ber chu 'nâ' hi a ni tlat mai. Chuvâng chuan, 'a va na êm!' han tih hian lung a kuai deuh hnâpin ka hria a ni," a ti.

Upa Dr. L.N. Tluanga (b.1933) hla lehlin hi KHB-ah pahnih telh a ni a, a dangchu No 440-na _'Ka thinlungah muanna, he khawvel hriat ngai loh'_ tih hi a ni.

Upa Dr. L.N. Tluanga hi ni 1.11.1933-ah Bûkpui (N) khuaah a piang a, a pa chu Chalkûnga a ni a, a nu chu Sêlluaii a ni. A naupan.lai aṭanga lehkha thiam thei a niin M.Sc (Mathematics) a zir zova, 1975 khan Ph.D a zo bawk. July ni 12, 1960-ah Biakveli nen an innei a, fapa pakhat leh fanu pathum an nei.

Mizoram Sorkar Education Department-ah Director a nih laiin a hna bânsanin Missionary turin a inpe a, SMB tirhin Interserve (India)-ah Executive Secretary niin a penssion. Chumi hnuah  Overseas Missionary turin turin a chhuak leh a, a term a zawh hnuin Mizoram   sorkarin Education reform chungchangah mawhphurhna pawimawh tak a pêk  chhunzawm a ni. A hla lehlinte hi tun thlenga mizo ṭawng hmang ringtute hla duh leh sak lâr a la ni (KHB Bihchiana by  V.L. Luaia, Renthlei, pp 117-120).

He hlaah hian a letlingtuin  Rhyme scheme a hman thiamzia kan hmu thei. Eg.
...lei lalṭhutthlêng
....lova ngêng

Adama 'thlah'  tlanna a 'fah' tihte hi a namai lo.

A thlûk solfa dah dânah KHB-a dah dân hi sawisêl kan awm nual âwm e. A tir lama tonic solfaa dah kha vuak thum kat (¼)-a dah a ni a, muang tak, kan bauh bauhin sak a ni tlangpui a,  Bill Gaither Home Coming-ah pawh chutiang chuan an sa a ni.

KHB-ah hian H.S 86-na [Hymn Stories (101)]-in a solfa a dah angin vuak thum kat lovin (½) dah a ni a. A dik lo zâwk emaw ti kan awm a ni mai thei. Mahse staff notation lama mi anga dah chhuah a ni.

A kah loh avang hian rang deuh zawka sak zung zung tur emaw ti ṭhalai zingah kan awm ṭhin a, vuak thum (walz beat) hi chu a tlangpuiin muang deuh hleka sak tur a ni (tempo - mm 60-80 vêlin). He hla pawh hi kat si lovin, muang deuh dalhin sa ila, thinlung a hneh bik ngei ang.

[H.S (101) No 86 chu a hnuaiah hian ka han tar lang tel e.]

Chutichuan, Pathian famkimna tinrêng tluka tihkhaha in awm theih nân,
Nangni hmangaihnaa zung kai leh nghahchhan neia awmin,
Mi thianghlim zawng zawng nên chuan a zauzia te, a sei zia te, a sânzia te, a thûkzia te hriat chian theihna leh,
Krista hmangaihna hriat phâk loh hriat theihna in nei ang.


-K. Zalawma

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post