Zokhumi (83) thattu nia puh Lalrempuia chhuah zalen



Aizawl, April 23, 2019: Minister ṭhin leh politician J Lalsangzuala(L) nupui, Mizo zinga mi hriathlawh, Kristian Ṭhalai Pawl (KṬP) dintute zinga mi Zokhumi (83) tualthatnaa a thattu nia puh Lalrempuia chu puh a nihna hrang hrangte finfiahna lak dan phung a dik lo tiin court-in a chhuah zalen.


Kum li lai liam ta December ni 18, 2014 tukṭhuan eikham khan Mizoram home minister leh finance minister te lo ni ṭhin politician lar tak J Lalsangzuala (L) nupui Zokhumi, Mission Veng Aizawl chu a khuma mi kut tuar tih hriat takin thi a hmuh a ni a, Lalrempuia s/o Zothantluanga, Kulikawn, Aizawl chu thattua puh a ni.

Tual thahna hmun Zokhumi room aṭanga bathlar chhuahna kawngkhar (balcony door) ah Lalrempuia kutzungthla (fingerprint) hmuh a niin a inpuanna dangte hi finfiahna hmuh zui a ni tlangpui bawk.

Lalrempuia’n a sawi dan chuan Zokhumi hi chemtein a vit a, chumi hnuah balcony door hawngin chemte chu a vawm bo zui niin a sawi. Chutiang a nih chuan kawngkharah hian a fingerprint hi awm tak pawh a ni.

Lalrempuia hi November ni 21, 2011-a Zokhumi birthday lawmnaa a kal hnuah hian Zokhumi te inah a kal leh hriat a ni lo va, chuti chung chuan a fingerprint tharlam tak hmuh a ni hian tualthattu ni ngeia rinna a ti lian hle. Mahse, chu fingerprint chu thiam loh chantir turin thutling a ni thei lo; a chhan chu danin a sawi ang thlapa lak a ni lo, court-in a ti.

Fingerprint hi court chuan Identification of Prisoners Act 1920 anga lak tur niin a sawi a; chu dan ang chuan magistrate thu lo chuan fingerprint hi lak theih a ni lo va, thil sual tia puh emaw rinhlelh hi man a nih phawt loh chuan fingerprint hi lak tur a ni lo (section 4&5). He Lalrempuia tualthattua puh a nihnaah hi chuan Lalrempuia hi rinhlelh a nih khan police station-ah koh niin a fingerprint hi lak a ni a; rinhlelh a nih khan man niin magistrate thupekin a fingerprint hi lak lo ni se chuan i-he lovin thiam loh a chang dawn pawh a ni mahna.

Lalrempuia hi, a insawi dan chuan, Zokhumi room bula room dang awm (spare room)-ah tual a thah hnu khan a insilfai kha a ni a.

Police te pawhin a inpuan hma pawh khan a insil nia a sawina hmun leh room-ah thisen an lo hmuin forensic science laboratory-ah an lo enfiah a, Zokhumi thisen nen a group pawh a inang nghe nghe a ni. Chumi awmzia chu Zokhumi thattu hi tu pawh lo ni se a thah hnuah Lalrempuia’n a insil nia a sawina room-ah kalin, Zokhumi thisen chu chutah chuan a tikai ni ngeiin a lang a ni. Mahse, court chuan kha thisen kha tualthattua puh aṭanga an thuhriat bawhzuia an va hmuh leh lak a ni lo a, a hmaa an lo hmuh leh lak tawh a nih avangin Indian Evidence Act 1872-a section 27-na angin thutling a ni lo, a ti hlauh.

Chutih laiin Lalrempuia hian Zokhumi a thah laiin jumper pawl, a hmaa ‘Valley Strong’ tih inziak a ha niin police-te hmaa a inpuannaah a sawi a, chu a thusawi bawhzuiin police- te chuan Lalrempuia te in chu an dap a, jumper pawl pawh an hmu chhuak ngei bawk a ni. Mahse, court chuan magistrate hmaa inpuanna a nih loh chuan thutling a ni lo a, tualthattua puhte inah hian va hmu engang pawh ni se thutling a ni lo, a ti thung.

Inthahna hmuna an thil hmuhte chu tualthattua puh inpuanna bawhzui a an hmuh a nih loh avangin thutling a ni lo va, a inpuanna a dik ngei a ni tia finfiahna an hmuhchhuah zuite pawh magistrate hmaa inpuanna finfiahna a nih loh avangin thutling a ni chuang lo tihna a nih chu.

Court chuan Zokhumi hi a post mortem examination (PME) titu chuan December ni 17, 2014 zan dar 9-11 velah a thi nia a ngaih thu a hrilh tih a sawi a; hemi zan hian Lalrempuia chu an ṭhenawm Joseph VL Chungnunga te in, Kulikawnah zan dar 9:20 vel aṭangin a awm a, chuvangin minute 20 vel chhung lekin thilsual: Mission Venga mi va that a, insil fai a, Kulikawna an ina haw a intifai ṭha leh, etc., turin hun a nei lo, a ti bawk. Hetih lai hian Zokhumi tunuin sorkar ukil pui tura a rawih ukil chuan PME report aṭang chuan Zokhumi hi zan dar 8-9 vela thia ngaih theih a ni a, tlai dar 6 aṭanga zan dar 9 vel thleng hian Lalrempuia awmna hi hriat a ni lo va, ani lahin a sawi duh bawk lo, a ti thung.

Court thutluknaa a lan dan chuan Lalrempuia hi December 17, 2014 zan dar 7:30 vel khan Joseph VL Chungnunga te inah hian a kal zawk a, rei awm lovin a chhuak leh a, zan 9:20 vel khan a va kal leh a, haw lehnghal mai tuma a chhuak tawh chu a lenna te chuan an phone let leh a, zing lam dar 1:30 thlengin a awm ta a ni.

Police te chuan Zokhumi hi Lalrempuia tan chuan a pi, a pu nau nupui a ni a, chuti chungin December ni 19, 2014-a a vuinaah Lalrempuia chu a kal loh avangin an ringhlel a, police station-ah pawh an ko niin court an hrilh a. Hetih lai hian Lalrempuia chuan December ni 18, 2014 zan hian a muhil lo va, a pi vuinaah a kal dawn lai takin police-in an ko niin court-ah a sawi thung.

Court chuan police/ sorkar lam/Lalrempuia hrem a nih theih nana thuhretua ṭangtute (prosecution witness) hian police-in Lalrempuia an koh hun an sawi lo tih chhuanlamah hmangin koh chu ni lo se a pi vuinaah chuan a kal ve tho mai thei, a ti hlauh.

Finfiahna hrang hrangte hi danin tih dan tur a tih ang a tih a nih loh avanga Lalrempuia thiam loh chantir nana hman theih loh nia court-in a sawi bakah Zokhumi hi a ruang hmuh a nih khan a kawng hnuai lamah engmah ha lovin a lo awm a, pawngsual a nih leh nih loh hriat theih nan a serh hi mipa chi a kai leh kailoh enfiah turin hruk a, chu a hrukna chu forensic science laboratotry-ah enfiah a ni. Aizawla enfiahnaah chuan mipa chi awm nia hriat a ni a; a chi neitu hriat theih nana Kolkata-a forensic science laboratory pakhatah a serh an hrukna chu an zuk thawn leh a, mahse, mipa chi an hmuh loh thua chhan a ni thung. Aizawla enfiahna kha a dik lo nge a serh an hruknaa mipa chi kha a lo chhe hman tih chu hriat a ni tawh lo. Lo chhe hman pawh ni se Kolkata laboratory chuan a chhia tal an hmu lo nge Lalrempuia himna tur thil inrawlh a awm tih pawh zeldin theih tak a ni.

The ZoZAm TImes in thu a dawn danin, Lalrempuia hi kum tlinglo a nihlaia mi lo vithlum tawh, Kulikawn Presbyterian Biak In pawh lo suasam tawh, dan bawhchhiatna dangah pawh lo inhnamhnawih tawh ṭhin niin a sawi a, a pu nau Rotluanga kuta rokhawmtu nihna dah tura an beisei laiin, J. Lalsangzuala hian a nupui Zokhumi kutah ro zawng zawng a dah a, Zokhumi hian a khawm ta vek reng a nih thu thudawnna chuan sawiin, “Hemi avang hian Rotluanga tu leh fate hi Zokhumi lakah hian lawm lo viau thei tura ngaih a ni bawk,” tiin The Zozam TImes a hrilh bawk.

Thudawnna chuan,
“Tunah hian Lalrempuia hi zalen takin a leng mek a. Eng pawh ni se, he thubuai hi sorkar hian a appeal duh a nih chuan ni 90 hun a nei a, hrem a nih theihna tur kawng awm ang zawng zawng hi chu a ping chat chat a. Pastor lar tak thihna ang khan he thu hi a zuihral mai dawn nge, sorkar hian a appeal dawn tih chu thuneitute kut a ni ta,” tiin a sawi leh bawk a ni.

- The Zozam times

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post