MITTHI VUINA HMUN THLAK A NGAI


- HC Vanlalruata, Principal Correspondent, PTI. 9.3.2019

Mizote hian mitthi sawngbawl dan ţha tak mai kan nei a, khawhar chhungte tana khawtlang thiltih hi hnamdangte tih dan aia ţha leh entawn tlak a ni. Chhungkua-ah mitthi an awmin hun engemaw chhung, a bik takin ruang awm chhung chu khawtlangin theihtawp chhuahin mitthi chhungte an tuamhlawm a, hnathawh leh thildang ti hauh lova an lusunna ngawr ngawra an insawrbing theihna leh hnemna atan ţan an la ţhin a. Ei leh in pawh chhungte leh ţhenawm, ţhenrual ţhate’n an buatsaih a, ei turin an sawm a, an ei ţhin.

Phone leh social media awm hma phei kha chuan mitthi chhungte buai ngai miah lovin tlangvalte an zualko a, mitthi laina hnai leh an ţhian ngaih pawimawhte kha khaw chhung leh khualkhua a awm te thlengin ke ngat a kalin an va hrilh ţhin a. Hei hi a thlawn a ni ngawt satliah lova, tlawmngaihna sang tak aţang a vanduaina tawk chhungte tana an tihtur ti ah an inngai a ni. Hei bakah hian an thih hun darkar a zirin tun thleng hian mitthi lumen hi kan la ching a. Mitthi chhungte hnemna atan tlaivarin an zai ţhin a. Hei bakah hian ni engemawzat chu mitthi chhungte hnem turin ţhenawmte leh ţhenrual ţhate’n len chilhin an kalkhawm ţhin a.  Pawisa-in an râl bawk ţhin. 

Kan sawi hmaih hauh loh tur chu vanduaina an tawh hlim chhawnah leh a hnu-ah pawh buhfaite khawn sakin tunhma chuan an eirawngbawlna atan thingfak an khawn sak a, chu chu thingfâk hmanga rawng kan bawl tak loh hnu-ah pawh chhunzawm zelin pawisa an khawnsak ţhin. Mitthi vui hi Mizo khawtlang nunah chuan ngaih pawimawh a hlawh em em a, thingtlangah chuan, a bikin tunhma a hna in ang (thlawhhma lak) an thawh vek lai kha chuan awmni-kham ţhakin mitthi vuina hi a khawnâwtin an hmang ţhin. Tun hnu-a hna hrang hrang kan thawh tak hnu pawh hian ngaih pawimawh a la hlawh reng mai. 

Hun a lo kal zel hian kalphung hi her danglam a ngai ţhin a, chin ţhan dan tam tak hi chelh din ngial pawh tum ila, hnam leh khawtlang nunphung inthlak nen a a inmil tawh loh chuan sahuai-thingvawn reng theih a ni lo fo. Chumi vang chuan alawm veng/khaw ţhenkhatin thlanmual a thlan laihlawkte an chĩn tak ni. Chu mai a ni lo, nakin lawkah chuan tlangval tlawmngaite’n thlan lai tawh lovin khawtlangin (Branch YMA-in)  veng/khaw mipui sum thawhkhawm hmanga hlawhfa ruai a thlan laih hun hi a la thleng thuai mai thei a sin. Eizawnna kawng in an vek (lo neih vek) hunlai ang a ni tawh lo telh telh a, hnathawh dan leh hnathawh hunte, hnathawh darkarte a danglam hnu hi chuan khawtlangin lungrual taka thil kan tih dual dual ang kha a theih reng tawh lo zawng a nih hi.

Khawhar in riah (khawhar chhungte riahpui) chungchangah pawh thil danglam a thleng nasa hle a. Tunhma chuan rei tak tak an riak ţhin a, tlangval dang an inputchhuah hnu-ah pawh khawhar chhungte lunglen hnem theitu tur chhungkhat hnai leh ţhian ţhate phei chu an la riak zui ţhin a, a thla a thla riak zui pawh an awm ţhin. Tunah chuan zan thum bak an riak ta meuh lova. Chu chauh pawh ni lovin Aizawl laili a veng ţhenkhatah chuan khawharin riah hi an titawp tawh. A chhan chu in riakte kha khawhar chhungte thlamuan a an lunglennate chhâwk tura ngaih an nih laiin, khawhar chhungte tana phurrit leh ven ngai ţhenkhat an awm tak vang a ni a. Khawhar chhungte berin an in a riah an remtih viau tak lohvah chuan thil inthlakthleng lianpui a lo thleng ta mek a nih hi. Hei hi kan changkan chhoh dan changkang lo tak mai, kan ţhalai zinga ruihhlo tih avang a engmah rũk hreh nei lo leh khawhar chhungte tana mi ţangkai leh an khawharna chhawktu nih aia an in leh bungraw ven ngai khawpa nikhua-lo an tam tak vang a ni ber awm e.

Chutiang a kan nunphung inthlak avang a mitthi kan buaipui dan nasa tak leh tunhma a kan ngaihtuah dan, Mizo hnam kalphung thlak thleng a nih tawh hnu hian kan invui dan lai tak, a bikin kan invuina hmun kan la thlak thei lo hi a fel lo viau mai. Kristian sakhua min rawn zirtirtu an nih avang leh chhan dang tam tak avang a Mizote’n kan ngaihsan em em, a ţhen phei chuan thil dik lo ti thei lo hial a an ngaih, mingo (sap) ho chin dan ţha ang reng tak hi kan ching ve leh duh miah lo pek a. An thiltih danphungah chuan entawn tlak pawl tak a nih laiin engati teh reng emaw ni kan entawn duh lohna lai tak a ni awm asin!

Sap kan tih mai ho tam tak khuan mitthi ruang hi biakin-ah an zalh a, an chhungkhat laina, ţhiante leh a ngai pawimawh apiangin a an en theih turin kuang chhunga khungin an hmel langin an dah ţhin a, zahna hnuhnung hlan duhte tan hun engemaw chen chutiang chuan an dah ţhin. Vuina hi a mihring a zir leh an hnam tihdan a zirin biakin chhunga neih a awm bawk a. Keini Mizote anga puithiam/pastor leh kohhran upa ruang chauh biakin chhunga lak luh a, vùi chhâwng hnihna hmanpui ang hi an ching ve lo. A tlangpui-ah chuan thlanmualah an invui a, chu vuina a kal tur pawh chu inneihna kal tur kan insawm ang deuh hian sawm bik an nei ţhin a. Thlanmualah hian puithiam/pastor in an vui ţhin. An invui chhung hi a rei lova, an thlanmual hmunte hi kan ram anga awih tak tak a awm hek lova, vui hun an hman lai chuan a vuitute hi an vaiin an ding mai a ni.

Mizote hian mitthi chenna in emaw, a ţhenah chuan an chhungkhat laina hnai inah emaw vuina hun hman a, pastor emaw kohhran upa emaw an nih loh chuan thlanmual lama ruang thawn liam a, thlanmual-ah rei lote vuina hun hman leh hi kan tihdan tlanglâwn ber a ni a. In vui hun chhung hi a in ang lo thei viau na-in, a tlangpuiin darkar khat vel chu a tling hrim hrim a. Chhungkaw aiawh a thusawitu-in a sawi rei leh rei loh bakah thlamuanna thuchah sawitu (a vuitu) in thu leh hla a ngah leh ngah lohah a innghat thui thei hle. Chumi zawhah chuan thlalak hun an han hmang leh a, ţhenkhat chuan an hmang rei thei hle a. Mitthi vuina a kal tam tak hi hun thâwl nei lo tak takte an ni chungin ruang kal liam hma em a inţin san hreh avangin an nghak ngat ngat tlangpui a ni.
 Mitthi leh mitthi chhungte ngai pawimawh a, vuina a kal tam tak chu inchhung a ţhutna chang lovin ţhenawm inahte an ţhu a, a vannei vak lote chu ni sa hnuaiah emaw ruah dovin emaw an ţhu a. A vanduai zualte chu mi kawmkar awihpang rem lo tak takah, a rem dan danin ţhuthmun remin a ţhente chu an ding tluan ţhak thei. Mi kan ngaih pawimawh avang a kan tawrhna hi tihbo daih theih a ni. Kan ram leilungin a zir lova, kan insak danin a zir hek lo tih hi pawm a ngai.

Mitthi zawng zawng biakin chhunga vui vek hi kohhranin rem a la ti rih lo a nih pawhin kohhran hall-ah emaw YMA hall-ah emaw tal invui vek hi a hun tawh takzet a. Chutianga kan tih chuan hrehawm bik taka vui hun hmang liam awm bik tawh lovin, mitthi chhungkaw aiawha thusawitu leh vuitu thlamuanna thuchah pawh fiah zawkin kan ngaithla vek thei tawh anga. Mirethei leh hausa, chhungkaw hung leh laina nei tlemte pawh kan in ang tlang deuh tawh ang. Hetah hian Mizote hian kan ngaihtuahna kan thlak a ngai a, mahni inchhung kher a invui hian ţangkaina a neih lohzia kan hriat chian a hun tawh. Hall-a kan invui hunah chuan kan zahawm tlang thei zawk anga, chhungkaw intluktlanna a thleng ang. A nihna takah chuan kan biakin sakna a thawh hnem ber ber hi pastor leh upate an ni bik lova, anni ho thawh tlingkhawm ngawtin tunlaia kan biakin ropui tak tak hi sak theih a ni hek lo. Pastor leh kohhran upate biakina vui hi an phu kan tih chuan kohhran member dang zawng zawng pawhin an phu ve vek a ni.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post