Hmangaihna Thlafam


 Mizoram University kawt kual lai taka tlangval pahnih hnathawka thu hahchawlte chu ngunthluk tak anga lang, vei nei chuang bawk si lo anga lang pah chuan an lo titi mawlh mawlh a. A khat tawk hian hunawl an neih vang reng ni lovin, an rilru thawheng hnawhkhah nan zawk, zirlai hmeichhe kawngkal thlir pahin an mitmeng an len leh ruai thin bawk a.
 Hruaitluanga : “Mizorama zirna sang ber kawtah kan awm a ni a, zirna sang ber han tih hian zirna hian tawpchin a lo nei tehreng emaw ni chu aw?”
 Zohmangaiha : “Hringnun hi zirna-a khat a ni a lawm, chumi tihbi kimna kawnga rahbi pakhat zawh ngai chu zirna hi a ni reng a sin, zirna run belh a zawh hnu hian zirna tak tak a intan chauh zawk a lawm”
 Hruaitluanga : “Tunlai zirlaite lah hian lehkha hi rundalah an zir ni mai maite hian ka hre hnuhnawh fo zuk nia!”
 Zohmangaiha : “Thiam tuma zirna hian nawmna nasa tak a thlen a, Hlawhtlin tuma beihna erawh chuan nawmna chhip sanglai ber a chuantir thung thin!”
 Hruaitluanga : “Chuti anih si chuan chumi hre lova lehkhazir kan tam lutuk vang hian a ni ber lawm ni, kan rampum buai tak nuaih nuaih mai?”
 Zohmangaiha : “Ram pum buai han tih em atan chuan thu i uar lu deuh a ni, lemchang zirlai, mahni nihna pawh hrechiang lemlo, nu leh paten tha an tih leh duhsakna suakbak vang mai maia lehkhazir kalkhawm ho vang chauh zawk a lawm, buaina a thlen thin ni. A zawng a zain zirlai naupangte hi huaibak an ni lova, mahni tana thil hre tak chung zirna awmze man an tam teh a nia!”
 Hruaitluanga : “Dikawm hle tak mai a”
 Zohmangaiha : “Zirna run bel chuan thiam thai lan turin belhchianna hmachhawn ngai,
Nun kawng sial runah erawh belhchian hrang lua lungfing chan nan!”


 Hruaitluanga : “Zohmangaih, tihtur awm lo hi a ninawm rualin tihtur awm pawh hi hneawm an ni tho si, tha thawh ngai lo nun pawh hi awl lutuk na avang tal pawn ninawm a chang tho hian ka’n rin tlat pek chu.” 
 Zohmangaiha : “Hruaia, hringnun hi tihtura khat a ni a, tihtur anih chhung chuan tihloh pawh tum sateh mah ila, tih a ngai tho tho tih pawmna atang hian inhnem tum ta la, i hahdam phian mai thei.” 
 Hruaitluanga : “Tihtur tih avanga lungawi ta hringmi hmuh tur hi vang tawh tak an nia sin!”
 Zohmangaiha : “Vang tih avanga awmlo tihna a ni kher chuang hlei nem!”
 Hruaitluanga : “Inhnialna hian finna pai telse zawng keini thiandun inhnialna atang hi chuan sawlai kan putar lu tuaka tluk zet sawn ka fing ve tawh ang maw le!”
 Zohmangaiha : “Leh ta hi he mai thin che hian ka ti! Thangthar lungfinglo ang maia Lu a kelsam tuak nei hmusittu pawlah zawng te suh, chuti chauh pawh i tih chuan mifingah chuan chhiar tlak i ni ve ngei ang”
 Hruaitluanga : “Enge maw i han tan viau le?”
 Zohmangaiha :  “Lu a kelsam tuak hi tarte mawina a ni a,
    Aia Upa Thurawn pek che hi ngaithla hreh suh,
    An thurawn pek apiang i tan a dik vek e tihna lam ni lovin,
    Tawnhriat neih kawngah zawng,
    Nang ai a thutlukna an lo siam sual hnem tawh vang zawkin!”
 Hruaitluanga : “Nang lah hi nuthlawi ang mai hian i sarak leh chiam thin a!”
 Chutih lai tak chuan zirlai nula rual khat, khawvel mawina par hrang hrang chhuah mil fahrana thawmhnaw rawng inanglo tak tak ha an lo kal a, chumite thiandun pahnih inkawm mawlh mawlh pawh hre chang lek lo leh tu thusawi ber nge an ngaihthlak tih hriat har khawpa an zavai maia tawng  chul an lo kal a.
 Zohmangaiha han hawi chhuak chu khawdang hawi lek tawhlo chuan, Keipuiin Zukno a hmu a, pumpui puarna chauh ngaihtuah chunga bawhthluk hun remchang a melh ang mai hian a en ta ngawih ngawih a! 
 Fing khat, ni lo fing thum an kal pelh hnu lawk chuan,
Hruaitluanga :
 “Che hiau! Khawi lam Van angel duhawm nge ni ta ngai a?
 Ngai teh vantirhkoh iang angel duhawm ka hmu,
 Aw, van mi zawng zawngte u,
 Buaina khawvel hmuh hreawm kara van pangpar lo tla hi tunge ni ta?

 Aw, lei mi zawng zawngte u,
 Aw, hremhmuna liam ta zawngte pawn,
 Min hrilh thei in awm lawm ni,
 Hetiang tak duhawmna nena pheilai vawr in hmu tawh ngai em le?

 Aw, ka rilru leh taksa, mi phatsan mai lo la,
 Ka thisen, vawt tiin khang mai teh suh,
 Buaina khawvela ka hriatna thazam,
 I theihnghilh thei ngai bik tawh hian ka ring mawlh lo!

 Rapthlak tawngkam hawh pawh ni ila, a hmelthat a bo chuang lo'ng e,
 Mei leh kata khat dila cheng ve pawh nise,
 Ka mit hian iai hlauhna reng a nei lovang,
 Tualthih hlawhna tur pawn a par rimtui tlan ka kham lo rua!

 Hriatloh sakhming duhawm, ngaithla teh,
 Nang, van mi hip a, ka thlarau chena hiptu,
 Thil siam azawnga cheimawi duhawm ber,
 Khawvel thaw tawha zawnga mawi ber, i van beng lo dawh hram ang che”

 “Khaih khaih khaih! Insum deuh teh, chuti teh ual au taka hmangaihna puanchhuah zawng a awm pawh a ang love a, tu ber khan nge chuti taka i thinlung, second khat pawh tling hlek lova a han ta neih tak mai a?”
 “A bahsam chhawlleng chuan ka pawi a sawi a,
 A heh no tak mai chuan Strawberry tai a iang e;
 A mitmeng chuan Rih dil dumpawl a chhawih a,
 A silhfen pawh rangkachak tha mi a luan a  ni si a”
 “Leh ta mai mai thin che hian aw! Kha nu kha Lalhmangaihzuali, Pu Dothanga fanu, Zarkawt  nula fel leh thianghlima an sawi anih kha”
 “An sawi anih chauh hi zawngin fiah a la ni lo tihna a ni ngai, an sawi reng reng hian fiahna keng tel nghal lo chuan”
 “Hmangaihzual tiin an ko ta berin ka hria, mahse a chhungte erawh chuan bawihno an tih ngei erawh ka ring”
 “Kumari pawh lo ti ta sela, enge a pawina awm chuang? Hming avanga hmelthatna leh dikna hi lo awm nisela, Lalrinawma hian rinawmlo takin ruk a ru dawn em ni? Ngawi teh, a hming reng pawh a pu zo mai ka ti! Zo lanu hming a han put ngat danah thlahtu atangin chi hut a la pai ve lo a ni ang a? Kan nula tlangval tam zawk hi zawng an paten Chi hut an pai tlat avangin George-a leh Michaela te an ni nawk tawh si a!” 
 “Kha nula chauh kha zawngin takna reng an tuallen tawh lohna, dalna khawvelah hian fiah a dawl em em ang tih ring mai rawh”
 “Thiana, kha nula zet kha chuan ka thinlung lairil ber hi hnam tur ang maia chakin a fan ngawih ngawih mai ka ti, hawh awi, a chanchin mi han hrilh zual teh”
 “Ngawi teh, ka thian, ka thian i ni ti raw?”
 “I thian ka nih loh chuan i hmelma ka ni ngei ang a, tun thlenga i laka hmelma rilru ka put hauh loh danah hian i thian zawng ka ni ngei ang a!”
 “Ka thian, kha nula kha zawng, valtin lungawina, tarte thlenga khawlai kal ti nuamtu, nu leh pa tana a taka parthi mawi, pate meuh pawn khumlaizawla hisap ruk atana an it, khaw khat ni lo, rampum mawitu anih kha”
 “A tualchaina hmun i hriat zawng a ni em, an in leh lo chu khawilaiah khian nge a han awm teh reng chu le?”
 “Ngawi teh, thianpa, keini ang thiandun an chenna runa kan luh ve zawngin, Pangpar Huana kelpa lutru ang mai kan ni lo’ng maw? Tum tawk leng an awm ngai a, kha nula kha zawng i tum tawkte chunga leng a ni tlat a nia”
 “Ka tisa leh thlarau hian tum tawklo mahsela, ka hmangaihna erawh hi zawng, tu hnuaiah mah hian a lenglo tih i hre pek na nge, uangthuang lo khan, ka thinlung a ka pai nat em em hrikthlakna hun mi zawnpui lul rawh khai!”
 “Chu amah chu i hmangaih der tihna elo?”
 “Ka thinlung zawng zawngin”
 “I thinlung chu ka lo en chhin”
 “Thinlung hmu i hre tawh ngai em ni?”
 “La hre ngai chuang lem nang”
 “Chuti engah nge ka thinlung chu hmuh i tum si?”
 “Engtik lai tak khan nge i lo hmangaih tak mai a?”
 “Nachin lawk, vanlaizawla mupui a thlawh lai tak khan”
 “Hriat a va har tawh awm ve maw?”
 “Awlsam nise, awlsam takin ka sawi mai lovang em ni?”
 “Chuti taka nang, mi luhlulin a amah biangbiaka, zahtheihlohna ngam khawpa huaisenna i pai tak tak chuan kawng zawng a awm mai ang, lo lungngai suh”
 “Mi kal pelh hnu atang chiah khan ka thinlung hi a lungngai tan daih tawh, chuvang chuan ka lungngaihna hian thawidamna kawng khat chiah a nei”
 “Hmangaihna tak hi chu aw, anih leh amah chu lo hmu ta ila, engtin chuan nge i han tih leh pek tawh chuang ang a?”
 “Tih awm tan hma hauhvin leh pek tawh chuang a awm thei dawn em ni? Mahse tihian mite pawn an ti a ni lawm ni kha :
 “Arsi khi mei hlawm a ni tih ringhlel la,
 Ni pawh a chhuakin a tla tih ringhlel rawh;
 Thudik pawh dawt a ni tih ringhlel la,
 Ka hmangaihna che erawh ringhlel lul suh,”



                                                                              -2-

 Chumi zan chuan Pi Ruati inah tlangval hmelfang tha leh tlawntlai tha tak tak, hmel en ngawt chuan hausakna nena laitual chhir dun hrep, lungngaih leh hreawm pawh tuar ve ngai niawmlo tak pali hian dawhkan kil pahin thingpuisen hang an lo dawm a.
 Hmangaiha : “Hawh teh u, han ti hluai ila, kan thu reng a ni si a! Zanin chu Hmangaihna chungchang i sawiho teh ang u, mihring, a bikin keini ang duang lungrualna thlentu ber a ni si a”
 Zoliana : “Nang lah hi hmangaih nei hawt si lo, hmangaihna lam thu anih tawha midum Pioneer motor a chuang ang mai, thlekna lam pawh nei chuanglo, thlen chin tur pawh ngaihtuah lem chuang lo, a chuana chuan nuamti hrim hi i ang roh a, kei chu Thlapui chungchang, a enna hnuaia milian leh te bik awm chuang lo, ngaih nei leh nei lo pawh angkhat a entu, lawmna tawng leh lungchhiatnain a bawm pawh thliar chuang lo chanchin sawi hian kan intluktlang zaw ber a, chuvang tak chuan Thlapui chungchang i sawi zawk ang u”
 Sangpuia : “Kei chu Zufang ni lovin, Zupui chungchang sawi ka duh zawk. Thil awm mai mai hi sual anih ngai chuan, Zu hi chu a sual ber pawl anih ka ring! A han chetchhuaha, tawng a thlahdah a, inchhungkhur min han luhchilh tawh chinah chuan, a titu kei nimah ila, kan mawhpuha erawh Zu bawk a ni a, chuvang chuan, misual hnaisailo tak ngial pawh hi a tawnah chuan thiam zu chang zel a! Mihring mawhpuh lo hian Zu bawk an mawhpuh leh thinna Zoram Khawvelah hian thiamna channa tinga Zu chungchang sawi ka rawt e”
 Tlanga : “Dan lam chungchang i sawi zawk teh ang u. Dan reng reng hi amah chauh hi zawngin thalo reng reng a awm lo an tih chu! Mihring inthununna leh intluknana atana duan hnuaia mihring intluklo nuaih mai chungchang hian kei chu Van lam mi ngaihtir thin! Dan pawh hi Zu ang deuha hmansual leh ngaih khawloh theih tak mah nise, an tobul a inan miau loh avang hian Dan hi chuan tlem chuan zah a kai a, chupawh milian leh a thei hrawkhrawlah chuan Zu aia chungnunna a nei chuang bik hian ka hre nek tawh lo”
 Hmangaiha : “Ngaihdan hrang nei thah awmkhawmna hmunah zawng, luangrualna hian inthlahrun nachang a hre deuh rohva, rei rial lovin a tawmim a, hun rei a liam phei chuan auh kir rualoh hian Pi Zaii Zu dawr min pansan leh mai thin. Chuvang chuan zanin zawng, lungrualna thlawkbo mai tur venna atan Hringnun chanchin i han sawi zawk teh ang u” 
 Sangpuia : “Anih leh Hringnun awmzia hi enge a nih teh reng chu le, Zolian, nang hmuipui pu, hmui ringawt pu satliah mai lova finna nena thuamtu hian mi han hrilhfiah teh?”
 Zoliana : “Hringnun hian amah ngawtin awmzia reng a nei lova, Nun pawh hi engmahlo mai a lo ni e; Hringfa erawh chuan pian chhan a nei a, a pianchhan a tih hlawhtlin a zirin nun hian awmzia a nei a lo ni zawk e; Nun awmze chhanna nang hian nun awmzia hriatfiah tumin, Zawhna mawlmang reng zawt tawh ngai suh ang che!”
 Tlanga : “Rilru thatna nena lo piang i nih chuan, midangte tanpuina kut i thawh reng a,
Rinkawngah fak i hlawh bawk a, Pek kawngah lah sel i kai ngai lo! Chung zawng zawng hnuah pawh, harsat, lungngaih, hreawm leh tahna, I chan a ni fo si ti raw?”
 Hmangaiha : “In han sawi tak liam liamah chuan khawnge ka han sawi ve teh ang. Hringnun khualzin kawngah hian, Kawitin mil zela thudik leh tha elkhen; Fahtu che Kawngtluanin i tawk mawlh mawlh ang! Hringnun zinkawng tawp i thlen huna, An chunga rorelna dik i vuakthlak ve hunah thung chuan, An thusawi tha leh dik kaltlangin thutlukna i siam lovang! An thusawi an bawhzui kawnga, A taka thiltih an neih chhiar chungin zinkawng i khar dawn si a; Sawi that ai chuan thiltha tih a hlu zawk si a!”
 Zoliana : “Keini ramah hi zawngin sawithat kan uar a, tih that lamah pawh hian phungthlu takin kan inlungruallo hlawm chu a ni mai lawm ni? Kawitinah hian Silchar phai vai tluk zeta lungchimlo thu tha sawi hriattur a awm tak nawk hi a!”
 Tlanga : “Hringnun dik tak chu - Ruahpui nasa tak a buak hawk hawk lai a, Inchhung hul tak atanga lo ralkhat thlir mai lova, Ruahsur buan buan nen zaikhat leh Rem taka lo lamdun thiam hi a ni zawk e, an tia ni lawm ni kha?”
 Sangpuia : “Anih leh hringnun buaina bul tam tak kara buaina bul bik han sawi law law ta che u, in dangli reng mai zanin chu a tha e, Pi Zaii hringchan zu tlante ai ngawt zawngin puarna tak kan fak ngei dawnin ka hre tlat mai”
 Zoliana :  “Hringfa lo piang zawngte,
   Hmangaih dawng tura duan leh din kan ni e;
   Khawvel leh a chhunga awm erawh zawng,
   An za-in hringfa hlimna atana siam an ni!
   Hringfa ten hmangaih tur haiin,
   Khuavel tawna luangliamin;
   Hmangaih leh engkim a hlan,
   Chu ngei chu hringnun buaina bul lo ni e!”
 Hmangaiha : “I chang thlan chu a va dak thain, thinlungah thu a va’n sawi ring ve le! Kei zawng, lungngaihna hla atanga inhmuhchhuah hi ka chinve reng thin a ni bawk a, ka lungdum hle mai a”
 Zoliana : “Thu leh hlain lung a dum ngai em ni? I lung a len loh pawhin i lung tal a chhiat a ni zawk ang”
 Sangpuia : “Hringnun mahni hmasialna khawvelah hian, Hringnun thlir thiamna nun zir kawngah; Mahni inngaihhlutna nun vawn tlatna thinlung hi, Vaivut mit ti mimtu ang mai a hnawksak a ni a, Thenfai anih hma loh chuan midang ngaihhlutna nun reng hre lovin, Khawvel thlir thiamna nun pawh neih theih a ni ngai lo!”
 Zoliana : “Hei pawh chu Socrates-a leh Plato a hunlaia piang ni sela chuan, a lei hi a dangah a bet bik tawp dawn lo a nih hi a!”

 Chutih lai tak chuan Zohmangaiha leh Hruaitluangate chu Pi Ruati inah chuan an rawn lut a. 
 Pi Ruati : “Nangni thiandun pawh in lo thleng ta maw? Zanin chu in hai mai dawn emaw kan lo ti hman tawh a sin, lo leng thu tung ve rawh u. In dam maw, zan hnih leh darkar 9 zet chu in reh ta mai ka ti!”
 Hruaia : “Pi Ruat, dam avanga rawn leng kan ni a lawm, tisa lam thuah chauh zawng. Mahse tisa dampul anga lang phenah hian thinlung damlo hi a awm ve chawk a, chumi buaipui a talang chuan a nia, i ni leh darkar sawi zat chen zet chu rual kan pawl tak loh”
 Tlanga : “Hmuh theiha damna phena hmuh theihloh damlohna enkawl dam thintu Daktawr an awm ka hre hauh lo a nia, chuvang chuan in damlohna chu in sawifiah ngei a ngai ang, thian duhtak!”
 Zoliana : “Ni e, engvang chuan nge ni a, hun leh phungthlukna chang hre hauh lova, a mawi hawih pawh zawng chuang hek lova, a zan chuti teh meuh mai inpawlkhawmna ata hruaibova in awm tak a?”
 Hruaia : “A, engdang vak a ni lo, hmangaihna vang vek a ni e! Engkim mai hi hmangaihna vang hian a mawiin a duhawm a, engkim mai hi hmangaihna vang vek hian tenawm leh luak tichhuak an chang thin anih hi”
 Sangpuia : “Zohmangaih, ngati nge khatia, thingtlang tlangval, khawpuia mikhual chan chang ang mai a i ngawih reng a? Mi fing ngawih a awm a, lungmawl reh a awm bawk a, mawlna hrim hrim avanga sawi tur hriat loh luat ngawichawi a awm leh a, a tawpna hi chu i ni hauh si lova?”
 Zohmangaiha :  “Chepchep duhawm, chep chep lo khan bang teh,
    Kei anga di ngai i nih ve zawngin;
    Zuangin lo tum la, di ngaih i hril dun teh ang!”

 Tlanga : “E khai! Kan thiana chuh! Hmangaih khurah a tlu lut mai ni lovin, a pilin a pil a ni zawk a lo ni maw!”
 Sangpuia : “Aw! A va mak ta mai mai thin em! Dalna khawvela hmangaihna tak suah tur van tawh nak laiin chutia hmangaihna khura li pil zawng, mi an lohna kawngkhat a ni tawh a sin! Hmangaihna ni lovin, a zakzum tawk leka ngainatna thinlung put hi a him ber tawh zawk a nia”
 Zoliana : “I sakhmel nen pawh hian i inhmeh lo reng reng, ti ila, hmangaih la tawnglo hmelah hian inhmeh han hmehbel tum chu hriatthiam har tak tur a ni ve bawk si”
 Hruaia : “Mahni chunga a thlen loh hi zawngin, harsatna leh manganna; rilru hahna engkim maite hi, hlim leh lawmna zawng nen, Midang nuna an lo thlen hian, Nuih an tiza duh fo a lo ni!”
 Sangpuia : “Thianpa, nuthlawi lungpuam vei nei lo a tawngthla chiam thin ang chuan i rilru chu han thet teh, tu chuan nge chuti taka i thinlung chu Cupid thlala han kap ta mai a?”

 Zohmangaiha :  “Ka duhber chu a ropuina nena inthuam chuan,
    Chhawrthlapui ai pawn a eng no zawk e,
    Thianghlimna kawngah pawh ka duhber chuan,
    Vanrang chhum var meuh pawh a khum e!

    Ni khian a enna zawng a rawn chhawm pawn,
    A en khalh love, ka duhber-i engmawi chu,
    Tuifinriat pawl meuh pawn,
    Ka duhber mitmeng dumpawl rai mai duhawmna a khum lo!

    Himalaya vur pawlh loh aia thianghlim,
    Serafim duhawmna khum zo,
    Sual dum ber pawh inthlahrun tir tu,
    Ka Bahhnukte ngei chu ka duhlai a lo ni e”

 Tlanga : “Chhe hiau! Hmuh thianglo Lasi an sawi i hmu chu a ni em si lo maw? Chuti taka hmeltha an awm thei ngai dawn em ni?”
 Sangpuia : “Thian duhber, chuti taka hmangaih han tawng ta chuan hmangaihna chu i hrethiam chiah a maw, eng ang zia nge a neih a, eng ang duhzawng a chawm seilen chi nge anih i hria em?”
 Zohmangaiha : “Hmangaihna hi Hmangaih Thawnthu lungkuai ber leh Hmangaih ziakna lehkhabu leh a chhung thu luangliam atang mai a, Hriatfiah leh hrilhfiah thiam rual a ni love. Hmangaihna chu a tak ngeia tawnhriatna atanga hriatfiah a, Thinlung ril bera hriatthiam chauh chi a ni e.”
 Tlanga : “Chuti zawng, i sawi tlukin i thinlung pawh a chian ka ring e, anih chuan khawilam hmeichhe hrin ber chanchin chu nge sawi a, zan kan tlai mai dawn a?”
 Hruaia : “Zarkawt nula, Hmangaihzuali an tih saw a lawm maw le”
 Zoliana : “Het! Saw zawng thianpa, luanliam san la, luanliamna kawnah dingin hnunglam enin letsan leh zawk rawh! I tana tha reng thlen tur i hringnunah saw minu sawn a nei lovang. Amah chauh hi zawngin thuhran ni sela, a chhung leh khat kual i hrechiang tawh em?”
 Zohmangaiha : “A pa chu Pu Dothanga a ni tih chauh ka la hria a, a nu lamah phei chuan tu chi leh kuang nge a nih ka hre hauh lo, hriat chakna pawh ka pai hek lo.  Ka hriat duha chu mimal a ni a, ka hmangaihna pawh mi pakhat tan a ni si a”
 Zoliana : “A pa saw mi tawrawt a ni a, tlang ngaihah leh khual thuthang atang chuan pa zaidam leh lainatna a khat, a suahsualna hruiin a phuar tawh a mi leh sate tan chuan kulhbang sang, a hmelmate tan chuan sakeibaknei koham ang mai a ni si a. A vervekna chuan ram rorelna hnuk a sawinghing a, a duhamna chuan hmeithaite inchung di tak ngial pawh a lakbo sak thin. Chuti chung si chuan mi ngaihah chuan mawi leh duhawmin a lang si a, chu chu a fanuah pawh sawn i hmu mai mai a ni ang”

 Zohmangaiha : “Hmeichhia chu i tana thian tha ber,
   Englai pawha tanpuitu che a ni thei a.
   Hmeichhia chu i tana nupui rimawm ber,
   Englai pawha kalsan ngai lotu che a ni thei.
   Hmeichhe vek chu i tana mi tawrhhlelhawm ber,
   Englai pawha i nuna buaina thlentu a ni thei bawk.
   A parmawi i enkawl a, i thanlen tirna boruak a zir mai a ni zawk si a!”
 Zoliana : “Ka thian, vawikhat chiah i rilru sawhsawn nan ka sawi leh ang, a pa fanu anih vang chauh pawh sawn i tan a tha lova, a nu fanu anih avang sawn i tan a hrisel lo zual ang. Teak thing chuan a thanlenna tur chuan a dai a theu thin a, a lo puitlin meuh chuan an fai hliau thin.  A velah te chuan hnim ri re bak an to ngai lova, Sakhi tuai tak ngial pawh thlan daihna zawngin a hulhliap daihlim bel turin a tluzal ngai lo. Chu lo leh pawh chu thil pakhat a la awm cheu!”
 Zohmangaiha : “Suahsualna hi inthlahchhawn ni sela zawng, Hitler-a fate vang hian buaina khurah kan tlu lutin, Cleopatra laizawnnu te vang hian hurna khawvel kan tem nawn tawh ngei ang. Ka thian, i sawi a chu ka hria a, hmuh erawh ka la hmu lo. Duhtak, i mi zilhna ka dawngsawng a, thinlungah erawh a chambang lo”
 Sangpuia : “Thianpa hi zawng, veng khat, ni lo, khaw khat, a khai, chu pawh a la ni lo, Zoram mi luhlul kha a ni a, a tum tawh leh a duhna sawhsawn tum zawng, Nawhchizuar, a nawmna zawrh hmanga eizawng nuamti laklawh bansantir tum ang chauh a sawt lo a ni ta ve ang”
 Tlanga : “Mimal nun chu mimal nunin kal phawt mai teh se. Hmeichhe hi zawngin min tawk hlek lo leh mi pawh be chuang bawk lo, a hriat pawh min hre hauh lo hian kan chhungrilah Hmar thlipui hrang ang maiin buaina tuipui a vawrh sosang thei a, Chhim thli damdiai ang maiin thinurna pawh a chhem dai thei a lo nih hi”
 Zohmangaiha : “Thahrui chakna nei mi ka ni a,
   Ka ngaihtuahna pawh fimkhurna hmanga chakna pek a ni thin;
   Ka ke chheh a nghet a, ka phei khai pawh a zang bawk thin,
   Midang chakna thahrui rinchhan lovin thui tak ka kal tawh thin a;
   Buaina leh harsatna karah ka tlu bawk hek lo!
   Mahse, a chang chauh hi zawngin,
   Ka hringnun zinkawngah hian ka bana mi chelh a;
   Kawng chhova mi kai a, ka tluk lohna tura mi vawngtu,
   Engahmah mang ang suh la, engkim i tan ka hlan e,
   Tihna hringmi anka dawn hi zawng, ka thlahlel ve fo si a!”
 Hruaia :  “ Hmangaihna kawng chhuk chho zawh tan tirh lai a,
   Hmangaih tawnni lo herchhuah dawn zing vartianah,
   Hmangaih ber hmuh fiahnan i chhingmit a fiah tawk loh laiin,
   I thinlung lairil ber erawh a fiah tha thung si a,
   Duhthlanna dik siam kawngah ngei chuan,
   Mit chakna ai chuan Thinlung hriatfiahna thlang zawk ang che.

   Selna anka lo thlengin, hnialna awka lo ri mahse,
   Hmangaihna kawng i chhui mek chu,
   A kawng chhuk chho nangmah ngeiin i zawh tur a ni si a,
   Duhthlanna siam sual lul suh ang che!”
 Zohmangaiha : “Nang nge nge thian nih hi i tlin thin mang e! I lakah hian tihsual ka ngah tawh tih ka hria. ‘Sualfa a piang leh suala hrin hringfa zingah zawng, Thian tha ber meuh pawhin diklo taka khawsak chang a nei si a, Chutiang hun a lo thlen chang chuan ensan mai lovin, Thil tha tam tak a lo tih tawhte ngei chuan a diklohna enkhum thin ang che’ tih zawng zawng hi i vawng nung zo thin ka ti ngawt mai!”
 Chutih lai tak chuan leng hawn ar a lo khuang ta al al a, Pi Ruati chu inmangtha-na chibai buk chungin chung tlangval rualte chuan rilru thuhmun nei reng reng lovin mahni inlamah, naktuk hian enge a rawn thlen dawn a, naktuk hi a thlen pawh lo thleng dawn reng em tih ngaihtuahna thinlung pawh nei lem chuang lo chuan an hawng ta sang sang a. 
                                                                             -3-

 Pu Dothanga pindan pilril chhungah chuan amah leh a thuihruai, mi pathum, hmel ena finna pai hnem hmel fu fu, enchian a, chhiahhlawh chawkhawn hmelpu si, enchian chet chet a, hmel rapawm pute chuan dawhkan khat kilin muk takin an lo titi a.
 Dothanga : “Tun tum kan phai vai lo kal tur hi chu ning viau  mah suh ila, engtin emaw taka tih lungawi zawng a ngai leh ngei dawn a. Vaiho lakah hian Zoram Buai hnuaiah khan dawlzawr tak khan kan lo zawr tawh kha a ni a. Kan tun hunah lehzel, Mai-an chhumso zawra kan la zawr chhunzawm ta zel hi zawng, min zawrtirna tuiso, kan tana hlawk si nen hian a inman chiah em aw tih chang ka nei ta fo mai!”
 Vanliana : “Anni tel lova eng ni lova kan inhriat tlatna hi hriatna dik zawng a ni ngei a. Anni aia eng ni a inhriatna hi hriatna dik ni ve bawk mahsela, eng ni tura te ber mipui pawh hi bumfin an har zozai tawh anih hi maw le. Hmuhsitna thinlung pawi tawk leka Bagha phai zuk rapte lek phei chu, an thinlung hi lungtum chhum hmin tum ang chauh a ni tawh a. Ngaihsanna thinlung pu tur tinga Bangalore tlangchhip zuk rap tawhte lah hian ngaihzamna an rawn pai haw leh roh thin bawk sia, thil reng reng hi a khawlhkham laklawh hi zawngin, kham ringawt paihbo pawh hian a la khawlh ta lawh lawh zawng anih hi!”
 Dothanga : “Engpawh nisela, buaipui ngai in hriata kha buaipui a ngai tawh lohna turin lo buaipui ta ula a tha ang. Tin, tun tum kan thiltih turah hi zawngin dan pangngai ang bawkin, kan Roreltute lak atangin harsatna engmah kan tawk leh dawn chuangin a rinawm loh. Mahse chumi avanga ualau taka chet erawh chu a rem si lovang. Pu Hawla ang maia fing, Pu Zorama ang maia nunnemin kan awm zawk tur a ni ngai e”
 Hmingliana : “Chubaka fimkhur a ngaih lehna pakhat chu, hei tunlaiin sual chhui chhuaktu pawl, thalai rual hi kan venthawn a ngai hle in ka hria. Thalai rual e ti lo hian hriatna lamah Upa tam zawk an khum tawh a, taimak lamah lah nise, Japanese thang an ti tlawm titih hian a hriat a, huaisen lamah lah chuan Nang meuh pawh ka pu, an khum titih tlat tawh che in ka hria a ni”
 Dothanga : “Teirei peihna hi kan Hnamzia a ni lova, rinawm ber bera insawi thin kan pipute meuh pawh khan teirei hi an lo peih lo. Chutiang thlah kal zela thangthar nun pawh hi, awmawlna leh tihtur hriatloh luatah Pawl hmangin an tuihalna tireh an tum a, kawi tinah hian Pawl a ding sup sup reng a ni. Chuvangin he sual chhuichhuaktu pawl pawh hian kan hnam anchhia bawka chu an la rawn chawivul ang a, an la tawp thuai ta ve ang”
 Hmingliana : “Emaw ni dawn tak le? Mahse an hruaitu pakhat Zohmangaiha an tih saw chu chuti maia namnul chi niin ka hre tlat lo. Hmanni pawh khan Roreltu dilkiar pakhat nen an inbahkhaih deuh a, ‘Nangni upat lungfinna hi zawng, tiau vaivut ang mai a ni a, Upate hnena finna khawlkhawm a awm tawh zawng zawngte pawh thangthar mithmuhah inti thangtlawm zo tawh’ a ti hmiah hmiah mai a”
 Dothanga : “Chuan engtin nge chuan nge a han nawpzui teh hrep a?”
 Hmingliana : “Dulpuarna dawihzep, neihloh hlauhna thlarau hmachhuanin huaisen takin in han in la milian a, Ram leh Hnam humhalh lakah erawh zawngin chapo takin in dawihzep leh hle si. In leh lo din kawnga thahnem in ngaihtluk zetin hmeithai di inchunga di mal khat zuah pawh in harsat a ni lawm ni? In fanu fapa hamthatna in ngaihtuah tluk zetin retheihna avanga hmuichhih tawhte fanua fapate lakah hleilen in nuam si”
 Dothanga : “Roreltu chu a la ngawi ta reng a maw?”
 Hmingliana : “Ngawi reng e, kan tlangvala lah chuan a lo la duhtawk i khaw lo mai a, To ruahsur tur inmung, a sur tak tak hma a van pawnlanga chhumdum a pangaw inzial tir hmasa ang chauh a la nia lawm”
 Dothanga : “Kan thutkhawm chhan theihnghilh daih khawpin i khabe liam chu han ngaithla zui zel teh ang hmiang”
 Hmiangliana : Kan tlangvala chuan, “I dulkiarna hmang khan zahawmna lei i tum a, i dul kiar chhan erawh mirethei chanai i ei luat i tawrh loh vang a ni zawk a, zahawmna reng a pai si lo. Mamawh loh chin hi zawng thil lung ang maia tenawm an chang thin a, chuvang chuan i dulkiar pawh kha zahawma hnekin chhunglamah chuan a uih tenawm thang huam huam tawh ang chu, i nupui pawn i thaw tal hi chu rimchhia a tih ngei ka ring,” a han ti zui leh sak ngam a sin.
 Dothanga : “Mihring zingah hian hlauh nei lo chi hnih an awm thin a. Pakhat zawk chuan Mawlna avanga hlauh nachang a hriat loh luat avangin hlauh tur reng a nei lova. Pakhat zawk erawh chuan hmachhuan tur Dikna a neih miau avangin hlauh reng a nei lo thung thin”
 Lianzual : “Ka pu duhtak, ka lo inrawlh ve ang e. Chulo pawh mihring huaisenna chhan pakhat ka la hria. Mipa leh hmeichhe inkara Hmangaihna hmachhuana huaisenna a la awm leh bawk a lawm. He huaisenna phei hi chu buaipuithlak tham khawpa buaipuiawm a nia sin”
 Dothanga : “Kan tlangvala pawh hi a hmasa zawk chu a ni lo tawp ang a, a hnuhnung ber pawh a ni hauh dawn loh chu! An in deuhsawhna lungrun chu i han ngaihthlak chhunzawm zel teh ang”
 Hmingliana : “Tun tum phei chu dek na tak tawh a ni a, ngawih reng chi ni hian ka hre tawh lo. ‘Ka pu i ngam chuan mi en la, thudik hmangin ka han vaw leh teh ang che. Zoram nuam tak ni thin kha Leipui thlawhhma ramah nang leh i hote hian an chantir zo tawh a. In khawi ngam Zuva mai mai lo chuan puarna khawp tlaina tur pawh an zawng hmu tawh lo! He Zoram thlawhhma hnianghnar, ei leh in kan hmuhna ber thinah hian in suahsualna leh duham luatna chuan thlai chi chhe mi, a lo to tawh chuan thlai chi dangte zai ngai thiam reng reng lo, a thanlenna kawng daltu apiang chu dip hlum zel, ni eng zung thlar tak ngial pawh thlai dang tana zuah phal lo i ching a. Tunah chuan he leipui mawina zawng pawh hi hlo har mai mai leh hnim bawraw hnawk nuai mai chauh an chan zawh tawh hi’ tiin a han tui li sak ngam maw le!”
 Dothanga : “A tui nga zui hram lo maw?”
 Hmingliana : Hmeichhe ancheh pawh hi an in ang phur chawp a, mipa pawh, kum lama la naupang, thisen lumna tawk chauh a chhiatna hmelhriat tawh pawh hian tawpchin neih an lo thiam bik hauh lo. Ni e, ti hian a ti zui leh ta pek a lawm, ‘Nang ni ang mihring hi chu ka pu, i ngam anih chuan i beng mi han dawh la, in nihna dik tak ka han hrilh teh ang che, i haw ngam emaw chu! Nangni hi chuan nangmahni bak pelin tu hamthatna tur mah in buaipui ngai lova, in sahimna tur leh in dulkiar tihlen belhchhahna tur bak in thluakin ngaihtuah reng a nei lo. Nangni ang hi chu Rannung Tawmkailo, lenkhanga tang laklawh, talchhuah ngaihna reng reng hre lo in ni a, nangni aia mi tha zawk leh a ngaihna hria, a ngaihna hria vek mipui ten an thlan lal hun chauh lo chuan in saltanna len atanga chhuak ngai tawh lo tur in ni. Chuvang chuan hun tha i la neih a, mipui thinrim sosang mek a sosan tawp hma ngei hian, i sahimna zawngin Kawl ramah han tlanchhia la ti nia!” a ti a, hniak phawi hauh lovin a kalsan vang vang maw le!”
 Lianzuala : “He an inhnialna ni lo, an indeuhsawhna hi khawlai titi thangvah chuan ka hre tawh tak e! Kan thil hriat leh hmuhte hian fimkhurna nun min pe hlauh sela, fimkhurna nun atanga la chesual ta fo hi zawng, khuannu ruat anih loh pawhin mihring ruahman rukna avanga lo thleng a ni ziah a nia!” 
 Dothanga : “Politiciante hi chu theihnghilh ula, anmahni i mamawhna erawh hre reng thung la, chu chu a tawk chiah reng a ni”
 Lianzuala : “A dik ang, Politician reng reng chuan mipui ngaihtuahna thinlungah Duhthlan theihna turin zalenna a neizia tuh tura thlantlin an ni thin. Mahse a nei hauh si lo, duhthlan tur a nei lo mai ni lovin an ta a ni a, a nghawngah hruuin an zem tlat a, an duh dan danin an chaih thin a ni zawk. Ram tha lai zawng zawng an chanpual atan an hauh a, sumdawng hausate lah chu  Inthlengtawn nun hmangin an thuhnuaiah an dah thin bawk a. Roreltute rorel thutlukna pawh an duh an makin an chinglet kual thin. Mahse duhloh em em an neih ka han hrilh teh ang che u. Khua leh tui, an rorel saka ten ngaihtuahna thuhmun pu a, ram rorel kalphung tha leh thalo, a huhova an sawisel hi an hlau ngawih ngawih thin. An hnathawh chanchin hre lutuk ang chi te leh mi inzir sang, finna pai tel si, an ngaihtuah an ngaihtuah a dik ni lova an hriat sawisel ngam ang chi tluka huat leh duhloh an nei lo”
 Dothanga : “Chu, kan tlangvala chu thlem lungawi mai mai chi a ni dawn lo a ni maw? Mahse lungngai suh u khai, mihring reng reng hian phutawk man an nei a, an phutawk man in hmuchhuak lo anih pawn, an phuloh tawp man tal in zawngchhuak ang a, an lakah hnehna in chang tho thovang” 
 Pindan lai ta atanga Pu Dova nupui leh a thiante thawm lo ri nak nak avang chuan Pu Dovate inhmukhawm pawh chuan an thusawi lai titawpin inlengte lam chu an pan ta dial a.

                                                                                  -4-
 Bazarpui lunlai takah chuan Hmangaihzuali leh a thiannu Zualbawihite chu titi pahin Naupang Intawllenna hmun panin an kal mek a.
 Hmangaihzuali : “Enteh, hmuhnawm hmuh i nei mial lo maw?”
 Zualbawihi : “Mihring kal sup sup ka hmu a, dawr nghak thahnem ka hmu leh a, motor tlan zut zut ka hmu bawk a, van dumpawl erawh ka hmu lo”
 Zualbawihi : “A ni tak a ni tak! I mit i men tluk zet hian i ngaihtuahna hi zau sela chuan, han ti ila, ngaihtuahna zau kan tih te, ngaihtuahna ril kan tih leh ngaihtuahna thuk kan tihte hian awmze hran tehchiam a neih pawh ka hre lo. Ngaihtuahna a zau chuan ngaihtuahna a ril tihna a ni a, ngaihtuahna a ril chuan ngaihtuahna a thuk tihna ni mai hian ka hria, an zavaiin ngaihtuahna atanga lo chhuak an ni a, ngaihtuahna thawheng pawh hi ngaihtuahna tho bawk a ni lawm ni, thiannu?”
 Zualbawihi : “Anih chuan nang enge i hmuh?”

 Hmangaihzuali : 
 “Khawvel finna sang zel a ropui mang e,
 Zofa sum par zawngin hmuntin hmun tang a fang,
 Thiam fin zirna run bel fanau rochan,
 A pawi ngei e, chatuan rohlu neih an dawn si lo!

 Chunnu zuapa damchhung khawsak ngaihtuahna,
 Chhun zanin chawl lo rosum pung thur thur,
 Mahse hausak lungawina leh thlamuang reng awm si lo,
 A pawi ngei e, Van rokhawl kan tlem lua!

 Rethei chanhai chan dawnin,
 Bei a dawng hahchawlhna dik hre lovin,
 Khawvel theihna belin nitin hah zai an rel,
 A pawi ngei e, hahchawlhna dik an bel lo hi!

 Zaleng zingah vanpui duai chuang Zofa chuan,
 Hmel dur, hremhmun mei hliau ang a rawn pu,
 Rorelna rapthlak lo thleng tur ngei chu,
 A pawi ngei e, an lunglai a luah mawlh si lo!

 Fam dairial channi chuan khel lovin,
 Pawi an tiin, relthang zawng an phur ngei dawn e,
 Engan ka hriatloh tih a sawt dawn si lo,
 A pawi ngei, a pawi vawng vawng tih biahthu lungrun hlan a tul tawh ang!”

 Zualbawihi : “Nang ta pek thin hi, i ngaihtuah zawng lah hi tlangval tlawn tha tawna no na nei ta reng reng lo hi a ni thin a, ngaihtuah tur ka pe ang che, engtin chuan nge ni dawn ta a”?
 Hmangaihzuali : “I tlangval sawia chu maw? I thianpa chu ka thian a ni ve lova, i thianpa hriat thian lehchhawng phei chu tu a nih ka hre lo leh zual. Chuvang chuan Ka thian duhtak, hmeltha leh fel min kawhhmuh tawhlo la, Ka tana kawppui awm mi min zawn bansan teh, Chu ai chuan aihnah phah pui tur, Ka kawppui awm mi, tisa leh thlarau thian, Mi kawhhmuh zawk ang che, I lakah vuina reng ka nei lovang!”
 Zualbawihi : “Chutin tingawt zel teh suh! Tiang ringawt mai a i len zawngin i leng tar tak ngial dawn a nia, i hmelthat leh duhawm lah hi i hre mawlh si lova, chhaitu i tawn zingah chuan tuna mi hi chu a chanchin tlangthanga ka thu hriat nen a inmil ngat anih chuan i tan a tha dawn tlatin ka hria a lawm”
 Hmangaihzuali : “Tlangthang thu reng reng kan benga hriattir anih ve meuh hi zawngin a vah kualna a thui tawh lutuk a, a letling chiah hian kan lo hre daih tawh thin a nia. Chuti chung chuan i tlangthang thu chu han sawi teh”

 Zualbawihi :
  “Tlangvalte hmelthatna chauh hi zawngin,
  Hmeichhe atna mit lakah bak hnehtu nihna a chang ngai lova,
  Tlangvalte puitlinna erawh chuan,
  Hmeichhe finna thinlungah kumkhua atan hnehtu nihna a chang thin!”

 Hmangaihzuali : “Chutiang chuan an sawi a maw, hei hi ka chhanna ni rawh se :

  “Vawikhat mihringa rinna nghat tur hian,
  Vawikhat thiltih mai a tawk lo,
  Vawikhat, thla khat, kum khat leh kum dang chhung,
  Rintlak thiltih intelkhawmin a hrinchhuah a ni zawk!
  Vawikhat thiltih thalovin rinna a thaibo nan,
  Mitkhapkar a tawk a, kumkhua atan dinthar leh rual a ni tawh lo!

 Zualbawihi : “Chuti takin mipa hi rinloh bur tur a ni ngai lo, ti hian ka han chhang teh ang che :

  ‘Seihna hmaifang duhawm siamtu,
  Dinhmun hriatchian tumna thinlung pai;
  Humsual dai palh vengtu ban rinawm,
  Engkim tha ber duhsakna rilru thianghlim neitu;
  I tawnah par ang an lo vul anih ngai zawngin,
  Tawnmang lung di mai lo chan lo la;
  Tanglaiah nghet takin am ten lo kuangkuah la,
  Hmangaihna hruihrual chuan phuar bet rawh;
  Chutiang mi chu van mite iangin tawn tur an vang hle si a!’

 Hmangaihzuali : “A that hmel hle tak mai a, chutiang tak anih si chuan engah nge kawppui tur hi mi zawnpui chhen a, nangma tan i kherh chiam mai loh?”
 Zualbawihi : “Ka lakah a rilru a pe lova, kei mi ngaizawng lah a ni hek lo. Chulo rengah ka mumangah Pitar pakhatin tihian mi ti a lawm :

  ‘Kawppui reng nei lo, kawppui tur pawh awm chuang hek lo,
  Kawppui nei tura tanlak pawh thiam lo:
  Kawppui duhzawng tak ngial pawh hrethiam lo i ni hi,
  Lungngaih vanvadak pui chiam tur a ni ngai love!
  Kawppui siamtu leh pek tiamtu zawk chuan,
  Nang Lanu tan hian i kawppui awm mi reng a va pe dawn che rua em;
  Tiin i kawppui awm mi tur tha a thlan kual sak mek che a ni zawk si a!’

 Hmangaihzuali : ‘Chuzawng i la lengrei dawn anih chu!”
 Zualbawihi : “Nangin kei mi hmangaih chhung chuan lengrei ta mai mai mah ila, malin ka leng chuang dawn lova, enge maw pawi chuang ang le? Enteh saw kawng kharpui rinchhanin an thiandunin min lo nghah reng tawh saw, hawh teh enge kan tawh dawn a, hringnun hian enge a hrechhuahpui tehreng i han belchiang teh ang”

 Hruaitluanga : “Nulate u chibai, in lo thleng ta maw?”
 Zualbawihi : “Min hmu a, hei kan lo thleng chu a ni der mai a, min lo nghak rei tawh em?”
 Hruaitluanga : “Nichin mai khan khulai Far buk phenah khuan Vate hram kan hria a, chumi hma chuan Parva an lo insual a, chumi hma leh chuan naupang an infiam a, an infiam zo tawh bawk a. Chumi hma leh chuan nimin khan Turnipui khawchhak lamah lo chhuakin khawthlang lamah, khawvel lehlam enturin a liam tawh a, tukin pawh khan a lo chhuak leh tawh a, kan khawvel piahlamah sawn ngaih a nei a ni ang, a thlang her chak khawp mai”
 Hmangaihzuali : “Chu, hun rei a la liam loh tawp chu a, hei hi maw in tlangval sawi, mi ngai a kur diam diam intih chu? I hmel leh sakruangah chauh zawng kurlai reng ka hmu lo ka ti! Mah re re se, chibai le tlangval”
 Zohmangaiha : “Hmelhriat tanna chibai duhawm ber ka chan ni se, Thenrual loh mangtha-na pawh ka pual ni bawk rawh se”
 Hmangaihzuali : “Iau! I tawngkam chuan chatuan a kawk nghal ngawt elo maw? A rei zawng hriatlohna avanga thusawi mai thutiam mai thin, a taka mawlna nena laitual leng ve tur zawngin i hmel a tha lu hret ka ti”
 Zohmangaiha : “Ka hmel tha i ti a maw, hmeltha i hmuh duh chuan heng Rose par, rawng hrang hrang sawmpahnih, i tana ka rawn thliah keng hian va haw leh ta la. I darthlalang hmaah chuan va ding la, i darthlalangah chuan khawvela thilsiam mawi ber sawmpathum i va hmu ngei ang”
 Hmangaihzuali : “Ngawi teh, i hmela phu lovin tawngkam i thiam zek dawn ka ti, mahse fakna awka reng reng chu lawmthu sawina a chhawn zel tur an ti si a, thinlung tak leh rilru khingbaiin lawmthu ka sawi ni teh se”
 Zohmangaiha : “Thinlung ril ber leh rilru pumin ka lo dawngsawng e”
 Hmangaihzuali : “Enge helaiah hian i rawn tih?”
 Zohmangaiha :
   “Hringnun duhaisam kan neih zawngte,
  Mangram mai ni lova,
  A tak ram chantirna chu,
  Duhaisam puitlin tura ke pen hian a lo intan thin!
 Hmangaihzuali : “I duhthusam chu mihring em ni?’
 Zohmangaiha : “Aw ni e, mihring rau rauah pawh hmeichhe pakhat”
 Hmangaihzuali : “Amah chu i hmu ta em?”
 Zohmangaiha : “A taka ka hmuhna chu kar khat, a tawna kan tawn erawh Behliang mun hunlai tak”
 Hmangaihzuali : “Amah chu i hmangaih em ni?’
 Zohmangaiha : “Ka thinlung zawng zawng leh ka lu nen”
 Hmangaihzuali : “Engah i lu i tel kherin?”
 Zohmangaiha : “Lu hian mihring nihna pumpui ai a awh an ti a, chuvang chuan”
 Hmangaihzuali : “Anih leh enge i beisei?”
 Zohmangaiha : “Beiseina Thamral”
 Hmangaihzuali : “Beisei nei tawhlo chu a va khawngaihthlak awm ve?” 
 Zohmangaiha : “A beisei ber a hmuh tawh hnua beisei dang a la neih cheu zawngin a beisei ber chu beiseina thamral a ni ang”
 Hmangaihzuali : “Zawhna ka zawt ang chia, min chhang ta che”
 Zohmangaiha : “Ka chhan theih loh che chuan, ka tumna lamah tal ka boral nang e”
 Hmangaihzuali : “I boral mai ten i awm tawh nang, hawh awi, hei hi ka zawhna che ni rawh se : Ni khat chu Turnipui hian ti hian zawhna mi zawt a, ‘Engvanga tahna mittui far tur siin i hmangaihna mi hlan tak mai?”
 Zohmangaiha : “Ti hian ka chhang nang che : ‘Engvangin nge Van thengreng khi mawilo khawpa Na Sen Urh tuar khawpa i eng mawi tak chu i pek bik?’
 Hmangaihzuali : “Tleirawl ngaihzawnin mi ngaizawng ru ti raw, ka hmelthatna chauh thlir chungin”
 Zohmangaiha : “Zawng love, ngati zawng nge?”
 Hmangaihzuali : “Tleirawl lai zawngin duhzawng hi hmelah a luangliam ber thin a. Ngaihsakna, hriatthiamna, duhsakna, khawngaihnate hian, An nunah thuk takin thu an sawi lem lo! An lo leikana, hmel thatna ringawtah hian engmah a bet lo tih hriatna, Hriatchian tak takna an lo neih hnu erawh chuan, A zawnin an zawng chiam tawh zawk thin!”
 Zohmangaiha : “Chu zawng, ka nihna a ni hlek lo mai, mi nihna anih zawk chu!”

 Hmangaihzuali : “He hla thu hi i lo hre ve tawh em? 
  Nula:
  "Zal tura min thlem lai khan,
  Min tiam run hmun luahpui"
  Tlangval:
  "Thlemsam run lumpui ai chuan,
  Biahthu tiam sut ka thlang zawk e"

 Zohmangaiha : “He hla thu pawh i i hre tawh ngai em?
  ‘Zal tura ka thlem ni che chuan,
  I kutah hmangaihna zungbun ka buntir che nga;
  Runhmun luahpuia ka sawm ni che chuan,
  Ral leh tawh ngailo chatuan iang tiamthu ka hlan ang che’ 
 Hmangaihzuali : “Min ngaina tak tak a maw?
 Zohmangaiha : “Aw ka ngainatawmna zawng zawng aiin”
 Hmangaihzuali : “Mimal taka mi hriatchianna nei lovin, Ngaihdan atthlak tak hmangin thutlukna i siam ang maw? Mimal taka ka theihna hre tura chona hmanga mi fiah hmasa lovin, Endawngin i ke phah hnuaia kun turin mi ring a maw? Thutak hriatna nei tura mi biangbiak hmasak zet loh chuan, Dawt thu chhalin ka chanchin thehdarh hlek suh ang che!”
 Zohmangaiha : “I laka dawtthu ka theh darh ni chuan ka sakruang hi rial angin lo dai se, ka thlarau pawh Setana hnen lam pan mawlh rawh se”
 Hmangaihzuali : “Anih leh mi hmangaih tak zet zet a maw?’
 Zohmangaiha : “Keimah ka inhmangaihna let za zetin leh ka rinawmna thuahhnih nen”
 Hmangaihzuali : “Han thuahhnih kher chu a!”
 Zohmangaiha : “I hmangaih hmasak ber ka ni lo thei a, Fawhna thianghlim i dawntir hmasak ber nen. I mitmeng duhzawng hmasak ber leh, I rimpui hmasa ber pawh ka ni lo thei leh zel e. Mahse tuna i engkimah zawk hian, Thlafam chanpui thleng che ka huam e!”

 Hmangaihzuali :
  ‘Tlangval, kei hi mi hrechiang chiah maw?
  Chuti taka ka laka i thinlung i hawn a hi,
  Anihna zawng zawng nen rawn lut ta se,
  Hriam lek chungin mi hnawtchhuak mai lovang maw?

  Thutiam rinawm i tia law?
  Thinlung phurna leh chakna awm avang chauh a,
  Thutiam hmang a ni a, hmel chauh a nei a, takna reng a pai hlei nem,
  Hawihawm tak niin mi hria maw?
  Hawihhawmna hi ka thangkam, i awhna tur a nia sin!

  Hmangaihna thu i sawi maw?
  Hmangaihna hi naupang chhe tawng mai a ni tih i hre lovem ni?
  Mawihnai takin a khawsa mi ti maw?
  Nulate chuan a mawi hawih kan zawng ve bawk ang chu!’

 Zohmangaiha : 
  ‘Hmeichhia a zawnga Minu tih hlawh zo khawp a NU hnap,
  A hmelthatna leh duhawmna zawng zawng belhchhah tura,
  A hringnun vawng thianghlim a, uluk tlat mi,
  Ama nun ngei atanga ama hlimna leh lawmna vek chharchhuaktu chu,
  Hmeichhia a zawnga a chhe ber,
  A hlim leh lawmna tinreng mai siam chawpsak ngai ai thlawt chuan,
  A va thlannahawm tehlul dawn em!’

 Hmangaihzuali : “Mi hmangaih anih chuan ka tan englai pawhin i hunpum a i hmang tawh ang em?”
 Zohmangaiha : “Ka hre lo le”
 Hmangaihzuali : “Ka nu chuan tihian thurawn mi pe thin a sin :

  I hringnun hmangaihna luangliamah hian,
  Tu tan mah hian an,
  Hman hun, Remchan hun, Theih hun, Duh hun emaw,
  Hun hlimawm chikhat ni lul suh ang che!
  I tan an hunpum an hlan ngamlo anih ngai chuan,
  An tan i hun reng an tawnah phuloh Saron par ang thliah bik ngai suh ang che!
 Zohmangaiha : “Ka tawngsual palh hlauh a ni, min ngaidam rawh. Ka tawngsual leh ai chuan ka lei hi ka dangah bet kumkhua sela, i tawnah chauh zawng ka hunpum i tan Ka nu nunna chhalin ka tiam a che”
 Hmangaihzuali : “Ngaihdam i han ngai nghal pang dawn elo? Thutiam tiam kawngah hian mihring hi chu kan hmanhmawh thawt thawt thin mang e. Mihring taksa tidanglamtu chu khuarei a ni a, khawvel mawina thlak danglamtu pawh nakin hun a ni bawk a. Hmangaihna meuh pawh hi hun danglam karah hian a danglam ta fo thin a, thutiam lek phei chu, a tiamtu phurna a reh rual rualin bawhchhiatna nun a lo thleng mai thin a sin. Nipui sat that vanglai anga, Hringnun tluanlai tak hian, Tupawn hmangaih biahthu an hlan thei che, Mahse thlipui hrang hringnun i paltlang lai tak zawk hian, Thinlung zawnga ngaihsak thin tu che, I hrechiang ngam tak tak tawh ang! Chuvang chuan tlangval duhawm, hmanhmawh takin engmah bawh rum rum suh, Pathian chakna thuruk chu Dawhtheihna a ni si a; I chanvo leh chanpual zawng zawngte chu, Hun ruat a lo thlen hunah chuan tihfamkimin an la awm dawn si a!”
 Zohmangaiha : “Aw nula thianghlim, min hrethiam lul rawh khai, ka duhna che hian ka mit a tidel a, ka duhluatna che hian ka thinlung mit a tifiah lo palh a ni e. Kuang pawh hi puan mawi leh pangpar nen cheimawi mah ila, A chhunga awm chu a mawi zo chuang lo; He ka thinlung, tisa leh chetziaa rawn lang chhuak thin pawh hian, a theihtawkin inthup tum mahse; Duhlai, ka nihna dik tak, i tana tlaktlailo leh itawmlo hi, Thupbo ngaihna a awm lo! A thiamlo va, a ngaihna a hre bawk heklo; Ka nihna ang leh ka mawlang ang hian mi pawm thei mai lawm ni? Isua meuh pawn mi tha leh fel a duhlo a ni lawm ni?
 Hmangaihzuali : “An duh avanga min rawn hnaihtu tlangval chu thlak rual ni lo mahse, kan duh avanga min hnaihtu tlangval erawh thlak mi an ni e,"
 Zohmangaiha : “Tak tak maw?”
 Hmangaihzuali : “Anih leh dawt ka sawi i ring tihna em ni?”
 Zohmangaiha : “Ring hauh lo mai”
 Hmangaihzuali : “Chuti si engah zawhna mawlmang tak mi zawh”
 Zohmangaiha : “Zawhna mawlmang pawh hian a chang chauh hi zawngin hriatfiahna thinlung min pe thin a lawm”

 Hmangaihzuali : 
  “Dawt zawng ka sawi hauh lo, hei hi ka tiam nang che :
  Hringnun hmanpui mi duh chuan,
  I tan ka thinlung kawngka hawnin a awm e,
  Thinlung duhzawng tawmpuina i tlakchham pawn,
  I tan kir lehna remchang hun ka pe bawk a che,
  Mahse a enga zawk mah puitlin tum si lovin chambang reng suh,
  Sawmna awka chhawn tum ka vai bik si lova!”

 Zohmangaiha : 
  “Kei pawn hei hi ka tiam nang che :
  Hmangaihte hringnun zir thiam turin,
  Englai pawn lungchim ten ka kuangkuah fovang che nga;
  Hmangaihnain a ngen Dawhtheihna zawng nen,
  Anka nem tinreng i tawnah ka hlan ang.
  Hril loh thuruk hriatthiamna ka vawnpui che nga,
  I thinlung lairil ber luah lum reng chungin,
  Ka tan hahchawlhna In nuam ka chan reng tawh ang!”

 “Awle, dimtein mi fawp la, tichuan i haw tawh phawt dawn nia, ka hmangaihna che erawh i liambo pui mai loh nan he ka Phengphehlep bahkilh hi thliah tur dang nei ta rih lo chuan ka thliah phawt nang che. Phengphe nunnem zingthla zar insing sa hian, a thlazar rawng hrang inchhawih mawizia hre lo mahse, Hringmi mit erawh chuan thilsiam mawi duhawm anih a hai mawlh lo! Nang pawn hmeltha nihna phena mipa nihna infawk khawm, I tualchaina mualah hmu thiam lo mah la, Lanu mit chuan mi bik i nih reng a hmuh hmaih thei love!”

##A hnuaia fakna hi lo hmet ve rawh.##

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post