~ Joseph Lalhimpuia
Kan mi hmasa ten theih ang angin pi leh pu chanchin anlo zir / ziak a, khawvel changkang zelah kan hriat belh ve mek bawk a, black & white thlalak aiin colour ngei khan a chiang lehzual ang deuhah ngai ila. kan khawvel hmalam atan kan in hrual mum lehzual hi a ngai ta hle in ka hria. Independence day mood ral hmain tawite kan dah ang e.
1. Hun Hmasa:
Kan Historian Chhuanvawr Pu Liangkhaia khan Tiau chhak lam atangin kum 1700 - 1800 vel a tla thla angin a sawi tawh a, History of Chittagong Hill tract ah chuan kum 1520 velah Nikhama Chhakchhuak chuan Bangladesh lamah Lalram alo din daih tawh thu kan hmu thung,. a hnuah phei chuan Raja nihna pawh pek hial ani.
British ho khan Zoram an luh hma khan cachar phaiah old kuki an awm thu an sawi fo a, a hnuah new kuki chungchang nen, lut thla hmasa ho hi Manipur, tripura leh Assam lamah an chhukthla zel niin a hriat. Lo chhuk hmasa zingah Sakechek, Hrangkhawl, Paite leh Biate, sukte te pawh an tel a, Pachuau Lal Vanpuilala hian kum 1750 vel emawah Tawitlang a awp tawh tih pawh a hriat. Champhai a Lersia Hnamte lo awm tawh thute, heng Lal.. Chhakchhuak, Thangluah, Palian, zadeng leh Pachuau te hi Sailo thlangtlak hma a mi an ni hlawm hmel bawk. Tripuri ziaktupa in AD 1000 vel a Reng Lal leh Kuki indo thu a tarlan te pawh en zel ila, Lalchungnunga Palian Lal te pawh Lungtian Chittagong hill anlo thleng daih tawh a, Lalchema Sailo Chittagong hill thleng thla pawh an unau Lal Savunga sailo Buarpui Lal in a sawmchhoh hnuah Pachuau ho nen intiam rual a Laisawral a khua a din tak (1850) te pawh kan hre zel a, vailian hmasa in sap sipai Col. McPhersona hoin kum 1871 december thlaah Laipuiin an ralsai hnuah a khua an hal sak ta kha ania.. Lalchema hi kulkutta ( Kolkata) a Mizo Lal an hruai zingah khan a tel nghe nghe ani.
Kan pipute thlangtlak hi kan rilru a kan ngaihtuah fo ai hian a lo hma fe anih a rinawm e ( Historian Association lam hian an ngaihdan ni ve tak maw..!? ).
2. Hun Laihawl..
British hoin min awpna atangin India zalenna kan hmu ta a.. hetah pawh hian Inhnialna India a beh leh Crown colony a awm theih chungchangah awm bawk mahse, documents kan la hmu lo , chubakah kan unau Naga ( Naga National Council ) chuan India zalenna neih hma August ni 14, 1947 khan Independent an puang a, vawiin thlengin Naga awmna hmun hrang hrangah anla lawm thin, chutichungin India sawrkar hnuaiah awmin kum 1963 khan State ah puan ani a, vawiin thleng a an dinna ala ni.
Hun a kal hlek a, Mizoram lam pawh independent boruak alo ri leh a, Mizo Upa Pawl Hqrts, Lunglei chanchin bu - Upa Thuhla, 2009 June thla a tihchhuah chuan " Pu Laldenga leh Pu Ch. Saprawnga Debate ropui " tih thupui hmangin 1963 kum a Lunglei Town hall a Party policy an puanzar thu a tar lang a, hetiangin..
Pu Denga chuan ... " khawvel sawrkar ropui ber ber pawhin Independent hi harsa tak a an sualchhuah anih thute, Israel ram pawh Mizoram tiat vel chauh a zau anih thute, tangrual a kan beih chuan Independent chu ka kut zungpui ka hriat chian tlukin ka chiang" tih thu a, tangrual turin mipui a sawm ani.
Pu Ch. Saprawnga chuan... "Independent hmuh theihna kawng 2 chiah awma a hriat thu sawiin, 1) India sawrkar phalnain kan hmu thei. 2) India sipai kan do hnehin kan hmu thei. Tun a kan dinhmunah chuan India sawrkarin min pe dawn lo a, Kan kap hneh dawn chuanglo bawk a, tunah Independent kan hmu dawnlo tih hi ka kut zungpui ka hriat chian angin ka chiang ani" ati ve bawk a, tun atanga kum 100/200 vel hnuah chuan enge kan an dawn a hriatloh thu a sawi bawk.
3. Tun:
A tawi zawngin USA inthlan hnuhnungah khan Mizo 80% emaw laiin Donald Trump kan ṭan awm e, thenkhat chuan Biakinah thleng pawhin kan tawngṭaipui hial anih kha.. Mjzo zingah India Prime Minister Modia ṭan hi kan tamlo ngawt ang, 10 % pawh kan tlin ka ringlo hial.
Mahse hun akal hlek a, khawvel kalphung alo danglam a, Economics war alo awm a, Kan ṭan em em Trumpa chuan India sawrkar hrêkna ti chhuakin, a vau ta deuh reng bawk a, keini zofate hian inthlan lai a a ṭantu zat vel lai kha aṭan lotu kan ni ta hial mai awm mange, India lamah kan ṭang ta deuh vek hlawmin ka hria.. mak deuh ani. India cricket team kan țan theih dan te hi.
Ti hian Khaikhawm mai ila - Pathianin Mizo hnam min din a, malsawmna tam tak min pe a, Ram inrelbawlna hrang leh chenna hmunte avang pawhin ṭawng hman dan te alo danglam thei ta a, mahse " Mizo United hi i kalpui zel ang u.. " tih hian kan khaikhawm ang e.
[Join WhatsApp channel for updates- https://whatsapp.com/channel/0029Vb66gtL8KMqnoM2JIz12 ]
[For Ads - Contact +919402125273 ]
EXPLORE MIZORAM
email: admin@exploremizoram.com
Telegram channel:
Twitter: https://twitter.com/exploremizoram
Instagram: https://www.instagram.com/explore.mizoram
Youtube Channel: https://www.youtube.com/channel/UCyNrX06aSZ26HkIB25eo1YQ
إرسال تعليق
He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh: