"chona sang tak, Mizo Hnam kohna ni bawk chhang tura Mizoten kan nghahfak zingah nangniho hi in tel," - Home Minister K Sapdanga

(MZP buatsaih HSLC 2025 Top 10-a Mizo tlingte chawimawinaa Home Minister K Sapdanga thusawi point langsar. @ May 7, 2025, Vanapa Hall)

➢ Vawiinni-ah MZP-in HSLC Exam 2025 a Top 10 techawimawina huna Khuallian tura min sawm hi ka lawm hle.


➢ Kan chawimawi turte hi kawng hrang hrangah Mizoram tan kan hmathlir leh kan innghahna tur an nihna chen a awm a, a phurawm ka ti hle a ni.

➢ Pawl 10 in pass thleng hi chuan thluak tha leh thluak chak neihin awmzia a nei thui hle a. Amaherawhchu, pawl 10 han pelh hnu hi chuan taimakna tluka thil tithei a awm lo a ni tih vawng reng turin ka duh che u a ni.

➢ Taimakna, tumruhna leh teirei peihna nen lehkha in zir chhunzawm loh chuan tuna in aia thiam lo leh nangmahni tluk lo nia inngaihte hian kum 5 atanga kum 10 a lo ral ang a, in rin loh chhungin, an lo pel duai thei che u a ni. Hei hi phuahchawp thil ka sawi mai ni lovin mi tam tak kan lo hmuh ve tawh atanga sawi ka ni tih min hriat sak dawn nia.


➢ Tun atang hian mahni tuina tak kawng in zawh fuh a tul hle bawkin ka hria. Entirna pakhat han sawi lawk ila, dawhkan hmaa thut chawt leh thil zir melh melh peih chi ni lo, analytical mind leh skill nei tha lo leh tui lovin Science Stream ka zawm e tih ngawt te hi thil tihsual hlauhawm tak a ni.

➢ Nangni hi chu a thiam ho in ni a, in tel kher lo turah ngai i la. Mi tam tak chuan pawl 10 kan han pass a, kan thiante subject lak emaw kan nu leh pa - chhung leh khat - ten zir tur a min duh ang stream zawm kan hmang fo. Hei hi kan ching lo chho tial tial niin a hriat a, rilru fim tak pua kan zir zawm tur kan thlan thiam a tul takzet a ni.

➢ Hun eng emaw ti lai atang khan Mizo zingah All India Service (AIS) direct-a tling kan tlem tak zia kan sawi zing ta hle.

➢ Hei hi a veiawm takzet a, mimal tak pawha ka thil vei em em a ni. Mizo thalaite hi kan nuamsa lutuk ta em ni ka ti fo thin.

➢ Mizovin India sawrkar hnathawk kan ngaihsan deuh deuh a direct-a tling kan neih hnuhnungte han tarlang ila – Indian Administrative Service (IAS) kan neih hnuhnung ber chu kum 2014 (kum 11 kalta)-a mi Grace Lalrindiki Pachuau a ni.  Indian Police Service (IPS)-a kan neih hnuhnung ber chu kum 1995 (kum 30 kalta)-a mi David Lalrinsanga a ni. Indian Foreign Service (IFS)-a kan neih hnuhnung ber chu kum 2005 (kum 20 kalta)-a mi Muanpuii Saiawi a ni.  Kan record en hian, Mizo thalaite hian chona sang tak kan hmachhawn mek.

➢ A lehpek hi tunge ni dawn tih hi Mizo mipui ten kan thlir rawn ta thup a ni ber. Chu chona sang tak, Mizo Hnam kohna ni bawk chhang tura Mizoten kan nghahfak zingah chuan nangniho hi in tel ta a, tun atanga ngawrh taka in inbuatsaih chuan, general line-a mite chuan kum 5 hnuah in chhang tan thei ang a, technical line-a kalte chuan kum 6 hnuah in chhang tan thei thung ang. Kum 5/6 tih vel hi a rei lo.

➢ UPSC civil service exam result a chhuah hian vaiho zinga tling tam tak hi Engineering leh Medical degree nei te an ni fo thin a. Chuti a nih chuan khawnge kan Mizo nula leh tlangval, technical course zir zote chu ni ve ta le? Mizoram sawrkar hnuai ringawta lungawina zawng lo turin kan lo hmuak dawn che u.

➢ Nangniho zingah pawh hian a tam zawk chu medical leh engineering course zir chho in nih ngei ka ring a, ka beisei bawk. A thiam leh thluak thate hian civil service-a inziah tlin inrawn vei loh chuan kan nil chho chhunzawm zel ang tih hlauhawm tak a ni.

➢ Heti zawng hian i chhut ang aw - Engineer in zir a, a tluang thei ang berin kum 4 hnuah in zo a. Mizoram sorkar hnuaiah hna in zawng a, a nawlpui chu Junior Engineer-ah in lut thei hram ang. Kum 5 hnuah post a awm chuan AE-ah. Vannei falte chu Asst.Engineer-ah direct-in in lut mahna. Chumi hnu kum 5-ah a tluang thei ang berin EE-ah, chumi hnu kum 5 dang in thawh hnuah SE-ah, chumi hnu kum 5 dang bawk in thawh hnuah CE-ah, Chumi hnu kum 5 dang in thawh leh hnuah E-in-C -ah. Heng zawng zawng hi post ruak a awm palh hlauh chuan- tih vek a la ni lehnghal. Vanneih thlak takin AE-ah direct-in lut ta ula, promotion in hmuh theih hun hmasa ber apiangah post ruak lo awm remchang ziah ta se, kum 25 in thawh hunah CE in kai mahna. Chu chu thil vang tak a ni. Kum 30 thawh hnua SE-a pension an tam mai. JE atanga tan phei chuan kum 35 in thawh hnuah CE in thlen chuan vannei pawl tak in ni ang. Medical doctor lamah pawh kal ula, kum 30 in service hnua in pi/pu tur chu IAS-te tho an ni. Chu chu kum 5/6 chhungin in ni thei.

➢ Tun atangin kum 6 chhung IAS nih tumin han zir tang tang ula, in hlawhtlin hlauh chuan in thianten kum 30/35 an nghah kha vawi leh khatah in lehpel ang a, anmahni enkawltu in ni thei dawn a ni. India ramah Mizo hnam cheimawitu pangpar mawi takin lo ni bawk ang.

➢ Mizote zingah Mizoram chhunga awm thlakhlelhna a len ziate hi hmuh hmaih rual a ni lova. Kan state chhungah sawrkar hna kan thawh theih chuan kan lungawi tlang viau niin a hriat bawk. Hei hian doctor, engineer, civil/police service officer, assistant professor, lecturer, zirtirtu leh sawrkar hnathawk nghet dang zawng zawngte a huam tel ngei ang.

➢ Tunah hian hnam dang direct IAS 8 vel kan nei a, direct IPS 10+7 vel kan nei bawk. Central sorkarin district administration
post luah turin a duh a, DC te, SP te an ni fur mai. District lama kan mipuiten Mizo tawng thiam ngei DC/SP kan duh an lo ti. Chu challenge (kohna) chu keiniho hian kan chhang dawn a ni.

➢ He kan comfort zone atang hian kan chet chhuah a, India ram zau zawk kan dai dar a tul hle mai. Chumi tih duh tak takna kan neih hunah chuan central sawrkarin hna hrang hrang a lakahte hian tling kan tam sawt ngei ang.

➢ A tawp berah chuan Tirhkoh Paula’n Kolossa khua a mite hnena lehkha a thawn Bung 3 Chang 23 hi han tarlang i la;
hetiangin -
“In tih apiangah mihring rawngbâwl ang ni lovin,
Lalpa rawngbâwl ang zâwkin tih tak zetin ti ang che u,” tiin.
Hetiang rilru pu chung hian lehkha zir chhunzawm ula, in zir zawh hunah pawh chumi rilru pu bawk chuan in awmna hmun apiangah rilru dik leh fel tak puin hna in thawk thei ngei ang.

➢ In hmalam hun atan duhsakna sang ber ka hlan theuh a che u. 
Ka lawm e!





• • • • • • 


[Subscribe telegram channel for updates- https://t.me/exploremizoramchannel ]

(Feedback at: admin@exploremizoram.com )

[For Ads - Contact +919402125273 ]


Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post