- Vanlalthansanga
Thuhriltu ropui tak Billy Graham-a kha (a lehkhabua
kan hmuh angin) kum 20 a tlin khan Florida Bible Institute-ah zirlai ani a, chu
a zirnaah chuan Billy-a chuan nula hmeltha deuh mai, lar
si, sakhaw lama inpe tak mai a chhar hlauh mai a; a thianpa Wendell-a hmelhriat
a ni nghe nghe a ni. Billy-a chuan a duh hle a, nula pawh chuan a duhna chu a
chhanglet ve ngei nia a hriat bakah mi dang pawhin inngaizawng hmuhin an hmu a.
Engemaw chen an inzui hnu chuan Billy chuan innei tura inhual a duh ta a. An
zirna hmunah chuan inhualna zungbun hi a to em avangin zirlai rethei leh harsa
ve tak takte chuan zungbun aiah pangpar an inpe thin a. Nula chuan pangpar chu
a lak chuan tlangval chu a duh tihna a ni a, alak duh loh chuan a duhlo tihna a
ni. Nula chuan pangpar chu a lak chuan a par pakhat a kilh bet ang a, tlangval
dang tan beisei theih loh tih entirna a ni.
Billy-a pawh a thianpa chuan pangpar chu nula hnenah
pe ve tawh turin a rawn a. Billy-a chuan pangpar chu mi lei naran aia to a lei
a, mahse nula chuan a lo la duh ta hauh lo mai! Billy-a’n engtizia nge tih a
zawh chuan nula chuan, “Billy, ka pasal atan Pathian ruat i nih ka ring lo a
ni,” a ti ta tlat mai a. Billy-a chu a rilru a na hle mai. A hmangaih em emin a
hmangaih theihtak si loh avang khan a rilru hrehawm em emin a awma, heti hian a
thianpa Wendell-a hnenah lehkha a thawn a ni, “ka tan arsi eng pawh an chuai zo ta, damchhan tur ka nei ta lo
ve,” tiin. Mahse, Wendell-a chuan helai Bible thu hi chhiar turin a chah thung
a ni. “Pathian hmangaihtu, amaha ruat anga a kohvate tan chuan, an thatna turin
engkimin a thawhsak hlawm thin tih kan hria” Rom 8:28 kha a ni.
Billy-a chuan chu chang chu chhawr a’n tum teh thin
a, mahse a thei meuh lo a ni. Chu a harsatna chu tuar har a ti hle a, a inrap
rem thei lawk lo a ni. A chang chuan amahte pawh a inringhlel rum rum a. A
zirna bansan a tum leh nula laka tlanchhiatnaah a ngaih avangin dikin a hre
bawk si lo, kal ngaihna a hre lo a ni. Zan khat chu a tihdan pangngaiin amah
chauhvin a leng chhuak a, a nun hluite a chhui neuh neuh a. A pianthar tirha
ahlim zia te, Pathian rawngbawl chauh loh chu tum a neih tak loh zia te, chu a
tumna chu nula pakhatin a hmangaih loh avang maia a phatsan teuhziate leh a
rinnate pawh chu a lo tluksan tep mai a ni tih a ngaihtuah chhuak ta vek a. A
ding chawt a, “Ka va lo a tak em! Ka nunna zawng zawng Lalpa hnenah hlan tawh
siin nula pakhatin min duh loh avang maiin ka lo bosan leh tep mai. Lalpa lo
chu dam chhan ka nei lo. Jail tangho hnenah pawh testimony lo sawi ve tawh siin
fiahna chhete pawh ka dawllo maw!” a inti a. Hostel-ah a kir leh vat a.
Wendell-a hnenah lehkha a ziak leh a. “Nula emaw, thian emaw, thil dang
engmahin ka Lalpa hi a lan thei lo vang. Ka nun pum hi Lal Isua ta a ni. Nakin
zel chu ka sawi thei lo. Engpawh ni rawh se, Amah chu ka zui dawn,” tiin a ziak
a ni.
Helai atanga lo lang chiang em em a chu - tute
pawhin hmangaihna emaw min hmangaihtu emaw hi kan zawng theuh tih a hriat a ni.
Kan sawi zau hmain engtin Greek-mite hian hmangaihna hi an lo sawi tih kan
zirho hmasa ang.
Greek-ho
inhmangaihna – Thuthlung Thara kan hmuh Pathian
hmangaihna tih hi agape atanga lak a ni a Mahse agape hi hmasanga Greek ho
chuan an hmang zen zen lo thung. Greek tawngah hian hmangaihna chi li kan hmu
a:-
1) STORGE – Chhungkua in hmangaihna, nu leh pa leh
naupangte inkara inhmangaihna
2) EROS – Romantic love kan tih mai sawina a ni a,
mihring sexes, ngaihzawng, hmeichhia leh mipa inkara hmangaihna
3) PHILIA – thian inkara hmangaihna emaw mihring
puite emaw hmangaihna sawi nan hman a ni thung a ni
4) AGAPE – hmangaihna hi hmangaihna sawi nana sang
ber hmangaihna Pathian atanga chhuak, phutlet nei miahlo a hmangaihna, kan
hmelhriat leh laina ni kherlo pawh thinlung leh rilru zawng zawng nena kan hmangaihna, Pathian atang chauha kan
neih theih sawina hi a ni.
Tute
pawhin min hmangaihtu kan zawnga, tute pawhin Agape hmangaihna hi kan zawng
theuh a ni.
Khawiah te nge chu hmangaihna chu kan zawn tih kan
en ho leh ang:-
Chhungkua
- ah pawh hian alang chiang a ni, nu leh pa ten hmangaihna tak tak Pathian
atanga chhuak hmangaihna chu an nei zo meuh thin lo, mahni fate an enkawlnaah
pawh kan hre thei a ni, chutiang bawkin fate pawhin min hringtu nu leh pa te
chu hmangaih leh duat taka enkawl tur kan nih laiin kan hmangaihna hi kan
lanchhuah tir theilo fo thin a ni.
Unau inkar
- ah pawh hmangaihna kan lanchhuah tir theilo a ni, unau te chu in ngeih dial
dial tur kan ni tih kan Bible-in min hrilh lain inhmangaih chu sawiloh unau
inmillo, inngeih thlawtlo hi kan va tam em!
Thiante zingah –
Hmangaihtu an awm ringin, thian nghet, thian bulfuk te neih kan tum fo thin.
Amaherawh chu kan thian tha ber nia kan ngaihte pawhin he khawvelah hi chuan
min phatsan duh mai thin. Hmangaihna kan lantir tawh chu hmangaihna veka min
chhanlet loh chang kan tawng ve fo thin
a ni.
Inngaihzawnnaah
– Nula leh tlangval kan la nih lai hian min hmangaihtu Billy-a ang tho khan kan
zawng a ni. Min hmangaih viau nia kan hriatte hian minlo hmangaih lo thei reng
a ni tih alang reng mai a ni. Hmangaihtu dik kan hmuh loh avangin
Inngaihzawnnaah harsatna a thleng fo thin.
Nupui-pasala inneihnaah
- pawh kan la tisual fo mai ti rawh u. Min hmangaih ber tu nia kan hriat kha
kan han nei chiah chu, anzia tak tak anlan chhuah tir ta thina, minlo hmangaih
ber awzawnglo tih kan hrechhuak thin a ni lawm ni. Hei hi nupa zawng zawngah ka
ti vek lo a nia. Nupa inkawp rem tak chu an awm teuh tho a ni. Hmangaihtu dik
kan hriatna tur atan tehkhin thu ah ka hmang duh mai chauh a ni.
Hmelma
– keimahni min haw ngawih ngawihtu leh kan tana thil thalo pui pui ngaihtuaha,
kan chhiatna hlir ngaihtuahtu te phei chu hmangaih harsa kan ti thei em em a,
nimahsela Lal Isuan ‘in hmelmate chu hmangaih ula’ (Mat 5:44) min ti leh tlat
thung si a ni.
Engvangin
nge Pathian chauh hi min hmangaihtu dik a ni kan tih?
Nula
leh tlangval inngaihzawnna inhmuhthiamlohna
atangin mahni nunna hial lakna a awm thin.
Kan
thiante zingah min hmangaih theitu tur kan zawng
a, kan hmulo fo mai.
Nupa
inthenna leh inhmuhthiamlohna atangin thil
duhawmlo tak leh nunna hial channate pawh kan hriatchang a awm thin
Chhungkua-ah
pawh mihring hmangaihna atang chuan kan inhmangaih zo lo fo. Nu leh pa te
pawhin an fate tak tak pawh an hmangaih theihloh chang a awm thin a ni.
Inhmelmakna-Mimal
leh chhungkuaa inhmuh thiamlohna avangin harsatna kan tawh chang a awm thin a
ni lawmni?
Hmangaihtu dik zawnga kan vahvelnaah hian kan
chauvin kan manganga, atawpah chuan beidawnnaah min hruai lut thin a ni.
Mihring inhmangaihna zawng a kumhlun thei lova, tawpchin a nei thina, Rinawmloh chang a nei thin. Mihringah hmangaihna kan beiseia, kan zawng thina, amaherawh chu mihringin min hmangaih theih loh chang kan hmu thin si a ni, chu chuan beidawnna khurah min hruai lut ta thin a ni.
Pathian
chu min hmangaihtu ani tih engtin nge kan hriat ang?
Kan thatna turin a ngaihtuah thin
Pathian chuan Agape
hmangaihna-a min hmangaih avangin kan tana thatna tur hlirin a thawk thin. Ziaktu
pakhat chuan Pathian hmangaihna chu “hmun ro tak hmuna ruah sur ang hi a ni e”
a ti a. Chu ruahsur chuan hmunro hmuna awmte tan hnawnna a pe thin a. chu
hmunro hmuna awmte tan chuan thatna hlir a ni mai. Tui mamawh em em te tan tui
a pe a. Thlai ten tui an dawng atang chuan rah duhawm tak a chhuah ta thin a ni.
Thlarau Thianghlimin min hriattir - Thlarau chuan
Pathianin min hmangaih a ni tih kan hriattheihna turin min pui thin a. Thlarau
Thianghlim min pek hmangin kan thinlungah hian Pathian chuan a hmangaihna chu a
rawn leih ta si a (Rom 5:5). Tirhkoh Paulan a sawi angin “Thlarau ngei chuan
keimahni thlarau nen Pathian fate kan ni tih min hriattir thin.” (Rom 8:16)
Pathian min hmangaihna chu Krista’n Kraws-a a thihna
in a tichiang
Pathian afapa min pe a ni kan tih hian, Pathian chu
amah leh amah a inpe a ni. Hmangaihtlak miah loh te chu min hmangaih a ni.
Keimahnin chakna kan neih loh avangin sualna lak ata chu kan in chhanchhuak
theilo a ni. Mahse Pathian chuan a hun takah min chhanchhuak ta a ni. Pathian
min hmangaihna chu mihring inhmangaihna nen chuan tehkhin rual a ni lo. Mi tha
aiawhin mi tu emaw chuan thih a duh mahna, mahse misual tan emaw misual aiawh
emaw thi duh chu an awm kher awm lo ve. Mahse Krista chu misual te tan a thi a
ni. Misual kan nih avangin keimahni tana chhandamna hna chu kan thawk theilo a
ni, chuvangin kan chhandamna chu Pathian min hmangaihna rah lo langchhuak liau
liau a ni.
“Nimahsela Pathian chuan a mi hmangaihna chu fak
tlakin a lantir a, misualte kan la nih laia Krista kan aia a thih avang khan”
(Rom 5:8) (Amaherawh chu, Pathianin min hmangaihzia a lanna chu – mi sual kan
nih reng lain Krista kan tan zu thi a! Rom 5:8). “He miah hian Pathian
hmangaihna kan chungah a lo lang ta, amah avanga kan nun theihna turin
Pathianin a Fapa neih chhun khawvela a rawn tirhah hian. He miah hian
hmangaihna a awm, keimahnin Pathian kan hmangaih ka ti a ni lo va, amahin min
hmangaih a, kan sualte thupha chawina ni turin a Fapa a rawn tir ka ti a ni
zawk e.” (1 Johana 4:9-10). Pathian hmangaihna chu hetiang hian kan zingah a lo
lang, a zara nun kan neih theihna turin Pathianin a Fapa neih chhun khawvela a
rawn tirhah hian. Hei ngei hi a ni hmangaihna chu: Keinin Pathian kan hmangaih
ni lo vin, Aman min hmangaih a, kan sual thupa chawi nan a Fapa a rawn tir ta
zawk hi. (1 Johana 4:9-10). Misual kan nih lai pawha Krista kan aia a thihna
chu Hmangaihtu in hmangaihna alantir dan chu a ni. Chuvangin Hmangaihtu diktak
chu Pathian chauh hi a ni.
source: pininterest
Keini pawh kan in hmangaih tawn ve tur a ni
Pathian kan hriat loh avangin hmangaihna kan nei thin lo a ni. Hmangaihna chu Pathian laka chhuak a nih avangin Pathian atang chauhva neih theih a ni si a. He Covid-19 hrileng mek karah pawh hian inhmangaihtawnna kan va mamawh tak em. Tun aia hun harsa leh hun khirh zawk pawh kan la hmachhawn zel dawn niin alang, he kan hripui hian engtikah nge min kiansan dawn tih ka hre silo. Inhmangaihtawnna hi tun dinhmuna kan mamawh ber chu a ni. Chuvangin, “duh takte u, i inhmangaih tawn theuh ang u; hmangaihna hi Pathian laka chhuak a ni si a; mi tin hmangaihna nei apiang Pathian hrin an ni tawh a, Pathian an hre bawk a. Hmangaihna neilo chuan Pathian a hre lo; Pathian chu hmangaihna a ni si a” (1 Johana 4:7-8). Misual kan nih lai pawha Krista kan aia a thihna chu Hmangaihtu in hmangaihna alantir dan chu a ni. Chuvangin Hmangaihtu diktak chu Pathian chauh hi a ni. Unau “duh takte u, Pathianin chuti kauva min hmangaih chuan keini pawh kan inhmangaih tawn theuh tur a ni.” (1 Johana 4:11).
Ka chhiar dap e. A ropuiin kan mamawh tak a va ni êm ! Pathian kan hriat chuan kan mihring puite pawh kan lo hmangaih thei mai dawn a lo ni. Pathianin malsawm zel rawh se.
ReplyDeletePost a Comment
He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh: