KA DEM LO CHE

- C Lalthazuala
Columnist,


Kum 1976 a rawn inher chhuak a, Zorimawi kalphung rawn her danglam dawrh thei khawpa ‘Rock Band’ ropui leh huhang ngah, Burma rama Mizo hnahthlak khawpui lian ber Tahan atangin a rawn piang chhuak hlawl mai a, chung Rock Band ropui pahnihte chu Zodi leh Vulmawi te an ni a, Vulmawi ho hian an Audio Album hmasa ber ‘Raldawna leh Tumchhingi’ tih chu kum 1976-ah an tlangzarh a, kum 1977-ah Zodi ho chuan an Audio Album hmasa ber ‘Damlai Pialral’ tih chu an han tlangzarh ve ta bawk a. Heng Tahan khawpui Rock bank pahnih te hian khawvel hmun hrang hranga zofate chu Rimawi Hmanraw bi kima mizo hla rem, mizo phuah ngei, mizo sak ngei ni bawk chu rawn chhawpchhuakin, mizote hian Tuipuiral ho rimawi leh an rimawi hmanraw chi hrang hrang hmangin, mizo hlate hi, Mizo tlangval ngeiin a rem ve theih a ni tih heng an Audio-Album hmang hian an rawn pho lang ta a, 1970 chawhnu lam atangin Tahan khawpui atanga rawn piang Mizo Rock Band ropui Zodi leh Vulmawite chuan khawvel hmun hrang hranga cheng zohnahthlak hnam zawng zawngte tan ‘Zorimawi’ Bung thar min rawn siam sak ta a ni.



 Zodi Audio-Album ‘Damlai pialral’ tih leh ‘Phengpheleng leh Rose par’ tih Album hlawhtling tak atanga a tingtang perh thiam zia leh a kutthlak mawizia Zofaten dan lo hriat tak, Tingtang perh thiam piah lama zaithiam ni bawkamah chuan zaithiam a inti lova. Inneih nikhua leh hunpui a awm changa a kar awl hnawhkhah nana hla hnihkhat ka sa ve zauh thin tih loh chu ka zai ve mwuh lo ruin a sawi, hlaphuah thiam nibawk T.Zorampela hian solfa lamah pawh Matric a pass ve reng reng a, a tingtang perh dan kalphung pawh hi a tonic solfa thiamna hian nghawng a nei thuk hle niin a lang.

 Guitarist ropui T.Zorampela hi Dt.21st August 1950 ah Varpui khuaah a piang a, Varpui khua hi a pian hun lai vel hi chuan Tahan khaw thenawm a ni a, tunah erawh Tahan khawpui nen a inzawm vek tawh a ni, a hunlai na na na chuan Guitarist Zorampela baka ram pum dengchhuak chiang leh hmaichhan ngeia miten an hmuh chak hi an la awm ngai lo reng reng a ni. Zorimawi chanchinah hian T.Zorampela hming hi chhinchhiah tlat a ni tawh dawn a ni. 
 T.Zorampela hian ‘Zodi’ lead guitarist a nih hma hian Buta of Vulmawi te nen Mandalay khawpuiah ‘Ainawn’ Beat group an lo din ho tawh a, Ainawn ah hian T.Zorampela chu lead guitarist niin Buta hian Bass guiter a perh a, Mandalaya Baptist(American Baptist)  Kohhran recording studio ah hla thenkhat chu an lo record ve nghe nghe a. Heng an hla lo record te hi an tlangzarh lem lo niin Buta chuan a sawi. 
 Zodi Band te khan vocalist an ngah hle a, an Audio-Albuma zaive lemlote pawh kha an nei nual a, kawl hovin an hire changte a lo awm thin a, sap hla sak thiam bik leh kawl hla sak thiam bik riaute pawh Zodi vocalist ho zingah hian an awm nual a, an Audio-Album ah erawh chuan Lalenkawli, Lalhlunmawii leh amah T.Zorampela te, Thangluaia te kha an zai ber a, henghote hi Zofaten Zodi kan hriat tirh atanga tun thlenga Zodi Band Vocalist anga kan hriat tak berte chu an ni ta a ni. Zodi Audio-Album pahniha hla tam ber te kha T.Zorampela phuah an ni a, Thangluaia phuahte pawh a awm nual bawk a ni.

 T. Zorampela hian hla 57 vel zet a phuah tawh a, a hlaphuahte hi a hunlaia hla lar tak an tling deuh vek a, a bik takin a hlaphuah ho zingah rau rau pawh ‘Duhaisam’ tih te, ‘Dam takin mangtha’ tihte leh ‘Ka dem lo che’ tih hlate phei hi chu tun thlengin an lar zawm ta reng a, ‘Ka dem lo che’ tih hla Lengzem hla lungtirun tak mai phei hi chu tunlai zaithiam tharlam zawk ten an sa thar ve leh ta zel bawk a, Henry Lalmalsawma leh Zodingliani (Ding Dingi), The Apples Rock Band ten rawn sa thar ve leh in, a hla thluk kalphung ten a lo zir bawk a, a satuten an sa thiam bawk nen, thangtharte hla duh ber pawl a la ni chhunzawm chho ta zel a ni hi maw!
 T. Zorampela hlaphuah zinga pathum, Damtakin Mangtha, Duhsaisam, I tan ka ding zel ang tih hlate chu nitin sikul zirlaibuah dah a ni nghe nghe a ni. T. Zorampela hian kum 18 anih atangin hla a phuah tan a, a naupantet lai atanga rimawi ngainatak a nih avangin, rimawi lama a rilru a sawrbing thin lutuk chuan Zirna lam a ti sukuk hle thin niin a sawi a, zirna lamah matric a pass ta lova, solfa lamah matric a pass thung a, Goldsmith lamah insawrbingin Aizawl khawpuia Goldsmith dawr siam hmasa ber a ni nghe nghe, Goldsmith lama a bul lo tan tawh hi a nau Sapzarliana chuan ‘Pyramid Gold Smith’ tiin tun thlengin a chhunzawm chho ta zel a ni. 
 Mandalay khawpui atanga Tahan khawpui lama a insuanphei chu, Ainawn Guitarist T. Zorampela chuan Tahan khawpui beat group lar tak ‘Shwengapih’ ho chu zawm ve in ‘Shwengapih’ tih hming chu ‘Zodi’ tiin an thlak ta a, Tahan khawpui leh a chhehvel mai bakah Burma tlangram chin states bikah chuan an lar ta vet vet hle mai a, hnam lian zawk kawl ho zingah pawh an zai nasa hle bawk a, ‘Shwengapih’ tih hming, fiamthu lam rawngkai lek lek ‘ZODI’ tih hmingmawi tak maia an thlak kum hi 1975 ah a ni a, hemi kum vek hian T. Zorampela hian Vaphai khawchhung Lalzidingi chu Tiam tlat e tihpui kum chiah a lo ni ve bawk a, Mizo Rock Band ropui ZODI din kum chu 1975 a lo ni ta  a ni.


 Zodi Original member te chu - Lead Guitarist - T. Zorampela, Rythm Guitarist - Thangvela, Bassist - Lalthanmawia (Papuia) leh Drummer - Lalhmingthanga te an ni a. Zodi hming an put hnu reiloteah an Audio-Album hmasaber ‘Damlai pialral’ tih chu an han tlangzarh ta a, namenlova dinhmun ropuiah an inhlangkai ta nghal a, India awp chin Mizoram dung leh vangah pawh Record player a lo awm ve tawh bawk a, Mizoram khawtinah Record player a lo awm ve tawh bawk nen Zodi Audio-Album ‘Duhaisam’ zet kha chu a hunlai na na na chuan a lar riap riap teh a sin, a bik takin Mizoram dung leh vang, chhak leh thlang, chhim leh hmar a mi te, Tingtang perh thiam T. Zorampela zodi hla leh zairimawi tak tak lo pawlh mawi tura, Tingtang hrui rimawi nena lo pawlh mawitu chu hmuh an chak ngawih ngawih vek a ni. Mizo hla ngeia hneh sawh taka Tingtang perh hi T. Zorampela a rawn inlar hma hi chuan ngaihthlak tur a lo la awm lo bawk a tin ni, chu tak chu T. Zorampela Mizo hnam tana a hlutna thuruk, awh, ka tihsual thu ual au tak a ni tlat.


 Kum 1977 a tihchhuah ‘Damlai pialral’ tih Audio-Album chu a hnu reivak lovah ‘Phengpheleng leh rosepar’ tih Audio-Album chuan an han chhu zui leh nghal zat a, an lar vanglai tak hian Aizawl khawpuiah rawn kalin, concert ropui zet mai, Aizawl khawpuia concert awm tawh a, mi nawlpuiin an la hlut ber nia an sawi hial Dawrpui Govt. Meddle School-ah an rawn nei a. He mi tuma Aizawl, khawpuia an concert hi a en pha ve lo, mizoram hmun tin ami, khaw hrang hranga chengte pawhin an tapchhak titi ber a tling phak a, T. Zorampela Guiter perh hnehsawh ziate, an drummer Lalhmingthanga khuang tlir hmuhnawm ziate chu rampum titi tui ber a tling tak zet a, Zorampela hian Mizoram chhung bika thalaite tingtang perh dan kalphung pawh nasa takin a tidanglam vek niin an sawi hial a ni. Aizawl khawpuia an rawn kal tum hian Dawrpui Middle School-ah chian concert an nei a, Tahan khawpui lama an haw chhoh leh na kawng, Champhai khawpuiah Concert an nei bawk a ni.


 T. Zorampela hi kum 1980-ah Mizoram sawrkar enkawl, Music School, Institute of Music & Fine Arts (IMFA) ah Instructor-ah lak a ni a, Art & Culture Department enkawl Music School-ah hian Guitarist ropui James B.Ralte, heng hunlai vela Mizoram chhung bika Guitarist lar ber tia chhal ngam tenen thawkhovin Rimawi lama zofate mirila kan ngaih, Joseph Zokunga, Senior music Instructors chu an thawhpui a ni. T. Zorampela hi 1980-1983 thleng IMFA-ah hian a thawk a, IMFA a thawhlai hian a hunawlah, heng hunlaia recording studio lar tak ‘Velvet blue’ ah a thawk bawk a, kum 1980 chhovela Mizo zaithiam lar tak tak Audio-Album te kha a kutchhuak an awm nual a, Lalsawmliani, Vanlalzapi, Lalhmuaka, Besy Choir Audio-Album hmasaber, Lalthannguri Tochhawngte kha a kutchhuak an ni hlawm a ni.


 T. Zorampela hi ‘Zodi’ Album hnuhnung ber ‘Chingal Saum’ ah kha chuan a tel ve lova, hetiang taka Zorimawi hmasawnna tura tha lo thawhtu leh a thiamna lo thawhtu, mi talent tha hi zofate hian kan theihnghilh tawh dawn lova, Zorimawi chanchina a bung pawimawh lai ber hi a hauh reng tawh dawn a ni.

 Zodi Audio-Album pahnih ‘Damlai pialral’ leh ‘Phengpheleng leh rosepar’ tih Album kha ‘Minthant’ recording studio Mandalay a siam a ni a, recording quality chungchangah pawh Zodi Audio-Album hi a hunlai na na na chuan a chungnung hle a. Heng hunlai hian Aizawl khawpuiah recording studio hi a la awm lo  hrim hrim bawk a ni. Zodi Bassist ‘Damlai pialral’ leh ‘Phengpheleng leh rosepar’a thiamthil lo thawhtu chu Dt.22.4.2012 khan Famkhawpuiah min lo liam san ta a ni, a va lungleng thlak em!!!

 Guitarist ropui, hlaphuahtiam ni bawk T. Zorampela lo chawr chhuah dan hi a chepakai atangin i han chhui chho teh ang. Tirhkoh Langlura chu kum 1925-ah Sailam khuaah Tirhkoha dah a ni a, Sailamah hian kum 14 chhung zet a awm a, Kum 1938-ah Pastor turin Khawbungah sawn chhoh a ni ta a, a fate zinga Sailam khuaa piang hman Vanlalpathianzarzokima leh  Lalsawma chu Pastor hmingthang tak rawn ni chho ve ve in, thuhril mai bakah lehkhaziaktu ropui an rawn ni ta ve ve a ni; Pastor Langlura fapa Vanlapathianzarzokima hi Khawbung khaw chanchina YMA Branch Secretary hmasaber a ni nghe nghe a, pawlruk a pass hnuah Tahan khaw bul lawk, Varpui khaw lal, Kaphleia’n zirtirtu turin a rawn sawm a, a nupui Lalnguri hi Khawbung lal, Lalbika Sailo fanu a ni a, T.Zorampela a pai lai takin, Varpui khaw lamah chuan an insawn chho ta a, T. Zorampela hi Varpui khuaah a piang ta a ni. 


 Zokima’n Varpui a han thlen chuan Zirtirtu dang an lo lak fel tawh si avangin Khawbunga let leh ta lovin Varpui khuaah chuan an inbengbel ta a. Chin States a Sap Missionary lar tak Nicolsena’n Varpui khua a rawn tlawh tumin Zokima chuan Saptawngin a lo dawngsawng ta mai chu mak a ti hle mai a, Pastor zirturin a sawm ta a, Pathian thute a zir zawh hnuah Pastor-ah Sapho chuan an nemnghet ta nghal a. Burma rama Methodist Kohhran Pastor ropui berte zingah Sap Missionary ten an chher chhuak ta a ni.
 Rev. Zokima tia mizoten kan hriatlar tak ber, Vanlalpathianzarzokima hi a talent that zia, Burma rama Sap missionary ten an hmuchiang hle ni tur a ni. Bial nei Pastor anga a thawh hnu deuhah District Chairman ah an dah chhho ta thuai a, District chairman mawhphurhna hun engemaw chen a lak hnuah, Upper Burma pumpui huapin Finance Secretary hna a chelh leh a, hemi hnu deuh lawk hian Upper Burma pumpuia Methodist Kohhran hruaitu lu ber Conference chaiman dinhmun chelh turin thlan a lo ni ta a ni. Rev. Zokimate chhungkua hi kum 10 chuang zet Methodist Kohhran hmunpui ber, Mandalay khawpuiah an awm a ni.
 Ramkhat khawpui lian ber dawttu Mandalay khawpuia seilian ta chu, khawhawi te a lo zau lo thei lova, chu tak chu T.Zorampela Rimawi khawvel liluh tak tak tura kawng lo sialtu pawimawh tak chu a ni ngei ang le. Kum 1971 ah Ainawn beat group an lo din tawh a, 1975 ah ‘Shwengapih Band’ Tahanah tel lehin, Shwengapih(nghapih tha ber chi, Nghapih tui ber chi, Ngha-pih first class tihna) chu ‘Zodi’ tia thlak a lo ni leh a. Hetianga rimawi lamtluang a zawh theihna tura a rilru kaihruaitu hi Mandalay khawpui boruak hip phaka a awm vang a ni ngei ang.
 Zodi Vocalist lar berte zinga mi Lalhlunmawii aw mawi dangdai tak avanga ‘ka dem lo che’ tih hla zofaten kan lo hmelhriat, zofate benga cham zui ta reng chu, tunhnaiah Henry Lalmalsawma’n rwan sa thar ve lehin, Zodi ho sak aia muangin a ‘Tempo’ a rawn ti muang ta tlat a, Lalhlunmawii aw lo thanhnan tawh ho tan chuan, Aizawl Dinthar nula band,  ‘The Apples’ hovin a ‘Tempo’ thlak miah lovin, anih dan tur diktakin a rawn sa thar ve leh  a, a thluk a lo mawi kher bawk a, The Apples vocalist Zodingliani (Ding Dingi) aw nen pawh a inhmeh nangiang mai. The Apples Band hovina ‘Ka dem lo che’ single an siam hi ‘Blue wave’ recording studio, Chanmari, Aizawla siam a ni a. He recording studio neitu musician ni bawk Biakzuala (BZA) produced a ni nghe nghe. BZA hi pa duh uluk tak a ni bawk, he hla remna music arrangement pawh hi a fuh thawkhat hle a ni. Ding Dingi tan pawh chona lian tak a nih na lai a awm a, he hla a hansa zet hi chu a zaithiamzia leh awm dangdai zia, ram pum hriat tura a pholanna hmasaber a ni hial awm e.he hla mawitak mai hi a hlathu nen ngeia hmawr han bawk ka duh teh reng nen a hlathu(lyrics)ka lo tibo palh hlauh ani. Hmangaih luat vang hian ka demlo che....Tha leng dang i pawm hi. Han tih em hi chu a theih bik em dawn a mawn le.hei Guitarist T. Zorampela hi a hmel ala tha viau a nia. A thlalak ka rawn dah tel hi a fa pa nupui neihnia a thusawi lai thlalak a ni e.

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post