~ Centenary C. Lalzahawma
NOVEMBER 20, 2018
Minung thuziak ang ni lovin mithi tawh thuziak angin kan ram kalsiam dik lo lutuk leh kan ramin ṭhat lam aia kawng tinrênga chhiat lam a pan dân hi fur ruahtui tam laia lui hnar lam aṭânga lui mawng lama ruahtuiin bawlhhlawh leh lui a thil chhe tinrêng a hnawl ṭhin angin ka rawn hnawl tla hmiah hmiah dawn a ni. Ruah sur nasat vanglaia ruah tui luanna bik awm lova a luan darh nuaih ṭhin ang hian ka ziak darh nuaih dawn a a ni. Dik reng chung siin retheihna avângin tuemaw in Court hmaah he ka thuziah avâng hian min hnuk lût em lo vang chu, mitthi tawh Court a khing duh awm lohna Zoram a nih hi!
Kum hlui ni leh mai tur kum thar a lo inher chhuak leh a, mi thiam leh mi ropuite ang nih ve tumin Thingtlang aṭângin Zoram Khawpui-ah a nu leh pate'n harsa tak chungin lehkha zir turin an awmtir a. Achhan pawh, beiseina leh rinna nen chhungkaw tana hma lam huna innghahna leh awlsam zâwka sum hailût thei tura thiamna sang zâwk nei tur leh Chempui aia Pen nena hahdam deuh zâwka chhungkaw tâna thawk turin a ni an awmtir ni, nuamchên tur ni lovin! "Mahni duh duh ti thei khawpa ni tin hun hmang thei mihring chuan hringnun kalphung leh chet vêl dân a hrethiam ngai lo vang, hrethiam angah in ngai mahse," tih hi!
Tichuan Zoram Khawpui chhûng chu ram dang tih dân anga hmasâwnnain a ken tel Lirthei (Motor)-ah chuangin ke a pen khat pawh pen hah ngai miah lovin ṭhu chungin a lo lût ta rup mai! Tichuan, School te kalin mi tam takte lo tawh hnu harsatna tam takte chu a lo tâwk chho ve zêl a, kârlakah hlimna tlêmte nen! Midangte ang thovin hma lam a pan ve zel a, retheiin baihvai hle mahse a thiltum erawh a len zawng tehfung a awm bik chuang hauh lo! Ni tin zing ni chhuak chhiara hma lam pan chung zêl chuan beiseina êng thi ṭep chu thlirin a hma lam chu a pan ta ngat ngat a! Lehkha thiamna ringawt hian zahawmna a keng tel lo tih chiang taka hretu leh ṭawngkam hman fimkhur pawimawhzia hre tlattu a ni. A chhan chu, mi zawng zawngte hi tihpalh thilthua second rei lotêa thi thut mai thei vek kan ni si a, chuvângin inngaihtlâwmna nun neih hrâm hrâm hi a pawimawhin a ropui a ni tih hrechiangtu chu!
Tichuan Mizoram khawpui chhûngah chuan a awm rei tulh tulh a, Kristian ram ni si, Kristian zaa za inchhal ram ni si hi, mi dik lo an tamzia a hmu chiang ta uar uar mai! Dik reng chung si a hmelhriat nei loh avânga dik lo zâwk/thiam lo zâwka ṭang a hmu ta fo mai! Vairam aia a Vairam loh bîkna a awmin a hre lo a. A ngaihtuahnaah chuan, a hming ve mai maiin Kristian sakhua bia kan nih dawn hi a ti ta hial mai!
Vawikhat chu diklo taka mi retheite chunga thiltitu chu Pulpit-ah PATHIAN THU ropui tak tak leh DIKNA ngaipawimawhtu PATHIAN a nihzia a sawi a. Hmana retheihna avânga dik reng chung si a dik lo zâwk an chantira kha a inkhawm ve reng si a. A thusawi chu ropui viau mahse, a sawitu nihna aṭânga tehin ani mi rethei tân chuan DAWT HMANGA KOHHRAN MIPUI HMAA FIAMTHU THAWHTU nen an danglamna a awm chuang lo. "A hun leh a hmun a zir zêla awm thiam mihringte hi mi fing ber berte an ni," tiin an sawi ṭhin. Mahse, ani mi rethei chuan a rilru tete chuan, "A hun leh a hmun hriat lutuk hi a lo ṭha ber lo a nih hi," a ti mawlh mawlh a.
A chhan chu a chunga dik lo taka an thil lo tih tawh chu a theihnghilh si lova, dik lo taka a chunga thil an tihsak lai mitthla a hmu reng chung chuan a ngaithla ta reng a lo ni. Nia, Mizoram mipui tam takte hi chu kan dik tâwk lo deuh mai ni lovin kan dik lo hulhual a ni. Mi retheite tân mahni ram chhûng ngeia awm pawh a harsa a, thiltih a harsain rethei leh hausa inkâr a zau a, hmelhriat nei leh nei lo inkâr zau zawng hi khawvêlina tehfung a siama teh phak rual a ni lo. Vairam ang maiin thlei bîk/inthliarna (discrimination) a nasa tawh khawp mai. Nia, inbual loh aia inbual chu a ṭha zâwk a lawm, chutiang tho chuan inkhawm pawh inkhawm loh ai chuan a ṭha hrim hrim a lo ni. "Kan ram Mizoram hi dikna ngei pawh rosuma lei theih a an zawrhna ram a ni ta!"
Hetiang renga kan Zoram hi a kal chuan Meidilah kan vai hian kan tla ngei ang. Ram a ralmuan avângin tualthahna a thleng tlêm a, Kristian ram a nihna avâng ringawtin mi tinte'n kan nihna kan thup bova, thu dik kan sawiin midang tân kan sawi a kan tân ni lovin, chutiang chuan mi tinin an sawi ṭheuh bawk a. Mi ṭha an awm pheuh pheuh a, inla ṭha erawh tam tak an ni. Rilru chhia phei chu chhiarsên loh an ni. Mi rêng rêng kan dress a zirin kan rilru puthmang a danglam ṭhin. Chutiang tho chuan Kristian kan nihna hian min thunun a, kan nihna dik tak hi pho chhuah kan harsat phah fo! Kristian kan nihna hi chhuanlamah kan hmang a, rorêlna nî-ah chuan kan chhuanlam hian chhuanlam siam nan vêk min la hmang dawn a ni.
"PATHIAN Biak In chhûng chu RANGKACHAK leh LUNGHLU a chei mawi niin a In chhûng chhuat chu sawiselbo khawpa fai pawh ni mahse, a pawn chu LEILET chirhdiak anga bal leh diak a nih chhûng chuan chu PATHIAN Biak In chhûnga lo lutte chuan PATHIAN Biak In chhûng chu an rap bal vek tho vang." A chhan chu a pawn lam a balin a fai lo tlat a ni. Chuvângin mi tinte'n PATHIAN Biak In chhûnga kan khawsak anga pawn lamah pawh kan khawsak theih nan pawn lama LEILET chirhdiak chu CEMENT, BALU leh RORA-in i siam ang u hmiang? Chhûng lam nun chu pawn lam lan dânin a hril ṭhin tih kan hriat kha? Chhung lam leh pawn lam pawimawh dân hi ṭhenhran theih a ni love 'taksa' leh 'rilru' ṭhenhran theih an nih loh ang chiah hian.
Lui luang lai chu lui dang luangin a rawn fin ṭhin angin kan luan/fin pawlh nuaih dawn kan tih kha. Tuna lui dâng aṭânga rawn fintu hi ZORAM POLITICS LUI a ni e. Inthlan a hnai tawh viau mai, candidate leh campaigner tute mai pawh hi DAWTSAWI an ang vek niin ka hria. An party nih lohna lam apiang an sawisêl a, tu chu nge dik ber ta ang? Eng pawh nise, hruaitute chu Pathian ruat an ni tih hi kan hriat nawn a ṭul fo ṭhin. Ka hmuh dân chuan, "Ram hruaitute hi fak hlawh ngai lo ram hmangaih si te an ni," tih hi! Mipuite hi RAM HRUAITUTE AIA KAN DIK BIKNA PAKHAT MAH KA HRE LO! Mipuite hian dik takin VOTE THLAK ṭhin ila chuan ENGVÂNGIN NGE RAM HRUAITU ṬHA KAN THLAN TLIN LOH ANG NI? Mipuite'n inthlan hmain tui ah ni lovin khawmualah Lên an deng a, an deng nawn sup sup a, Kristian mite tih atân a mawi lo khawpin, luhai thlak ngawt mai. A awm lo lem love kan mi thlan chhuahte'n inthlan zawha tui-ah ni lova khawmualah vêk Lên an den ṭhin pawh hi! Ha aiah ha, mit aiah mit tih a nih kha maw? Mipuite leh rorêltute Lên den inchhâwkna ram kan ni ti ila kan sawi sual awm love kan Zoram hi! Ngaihtuah zui atân tâwk rih mai se, inkhawmnaa mipuite tumah awm lohna hmuna hah taka thusawi te pawh kan ang palh ang e!
Eng pawh nise, "Mi tinte'n hmangaihna nen kan Zoram hi enkawl ila, PATHIAN hriatna-ah ṭhanglian zêlin, a hunah chuan pipute sulhnu chhui hreh lovin Chempui hman a ngaih hunah Kristian ram kan nihna theihnghilh ṭhakin Chempui nen kan ZORAM hi i hum ang u."
Kum hlui ni leh mai tur kum thar a lo inher chhuak leh a, mi thiam leh mi ropuite ang nih ve tumin Thingtlang aṭângin Zoram Khawpui-ah a nu leh pate'n harsa tak chungin lehkha zir turin an awmtir a. Achhan pawh, beiseina leh rinna nen chhungkaw tana hma lam huna innghahna leh awlsam zâwka sum hailût thei tura thiamna sang zâwk nei tur leh Chempui aia Pen nena hahdam deuh zâwka chhungkaw tâna thawk turin a ni an awmtir ni, nuamchên tur ni lovin! "Mahni duh duh ti thei khawpa ni tin hun hmang thei mihring chuan hringnun kalphung leh chet vêl dân a hrethiam ngai lo vang, hrethiam angah in ngai mahse," tih hi!
Tichuan Zoram Khawpui chhûng chu ram dang tih dân anga hmasâwnnain a ken tel Lirthei (Motor)-ah chuangin ke a pen khat pawh pen hah ngai miah lovin ṭhu chungin a lo lût ta rup mai! Tichuan, School te kalin mi tam takte lo tawh hnu harsatna tam takte chu a lo tâwk chho ve zêl a, kârlakah hlimna tlêmte nen! Midangte ang thovin hma lam a pan ve zel a, retheiin baihvai hle mahse a thiltum erawh a len zawng tehfung a awm bik chuang hauh lo! Ni tin zing ni chhuak chhiara hma lam pan chung zêl chuan beiseina êng thi ṭep chu thlirin a hma lam chu a pan ta ngat ngat a! Lehkha thiamna ringawt hian zahawmna a keng tel lo tih chiang taka hretu leh ṭawngkam hman fimkhur pawimawhzia hre tlattu a ni. A chhan chu, mi zawng zawngte hi tihpalh thilthua second rei lotêa thi thut mai thei vek kan ni si a, chuvângin inngaihtlâwmna nun neih hrâm hrâm hi a pawimawhin a ropui a ni tih hrechiangtu chu!
Tichuan Mizoram khawpui chhûngah chuan a awm rei tulh tulh a, Kristian ram ni si, Kristian zaa za inchhal ram ni si hi, mi dik lo an tamzia a hmu chiang ta uar uar mai! Dik reng chung si a hmelhriat nei loh avânga dik lo zâwk/thiam lo zâwka ṭang a hmu ta fo mai! Vairam aia a Vairam loh bîkna a awmin a hre lo a. A ngaihtuahnaah chuan, a hming ve mai maiin Kristian sakhua bia kan nih dawn hi a ti ta hial mai!
Vawikhat chu diklo taka mi retheite chunga thiltitu chu Pulpit-ah PATHIAN THU ropui tak tak leh DIKNA ngaipawimawhtu PATHIAN a nihzia a sawi a. Hmana retheihna avânga dik reng chung si a dik lo zâwk an chantira kha a inkhawm ve reng si a. A thusawi chu ropui viau mahse, a sawitu nihna aṭânga tehin ani mi rethei tân chuan DAWT HMANGA KOHHRAN MIPUI HMAA FIAMTHU THAWHTU nen an danglamna a awm chuang lo. "A hun leh a hmun a zir zêla awm thiam mihringte hi mi fing ber berte an ni," tiin an sawi ṭhin. Mahse, ani mi rethei chuan a rilru tete chuan, "A hun leh a hmun hriat lutuk hi a lo ṭha ber lo a nih hi," a ti mawlh mawlh a.
A chhan chu a chunga dik lo taka an thil lo tih tawh chu a theihnghilh si lova, dik lo taka a chunga thil an tihsak lai mitthla a hmu reng chung chuan a ngaithla ta reng a lo ni. Nia, Mizoram mipui tam takte hi chu kan dik tâwk lo deuh mai ni lovin kan dik lo hulhual a ni. Mi retheite tân mahni ram chhûng ngeia awm pawh a harsa a, thiltih a harsain rethei leh hausa inkâr a zau a, hmelhriat nei leh nei lo inkâr zau zawng hi khawvêlina tehfung a siama teh phak rual a ni lo. Vairam ang maiin thlei bîk/inthliarna (discrimination) a nasa tawh khawp mai. Nia, inbual loh aia inbual chu a ṭha zâwk a lawm, chutiang tho chuan inkhawm pawh inkhawm loh ai chuan a ṭha hrim hrim a lo ni. "Kan ram Mizoram hi dikna ngei pawh rosuma lei theih a an zawrhna ram a ni ta!"
Hetiang renga kan Zoram hi a kal chuan Meidilah kan vai hian kan tla ngei ang. Ram a ralmuan avângin tualthahna a thleng tlêm a, Kristian ram a nihna avâng ringawtin mi tinte'n kan nihna kan thup bova, thu dik kan sawiin midang tân kan sawi a kan tân ni lovin, chutiang chuan mi tinin an sawi ṭheuh bawk a. Mi ṭha an awm pheuh pheuh a, inla ṭha erawh tam tak an ni. Rilru chhia phei chu chhiarsên loh an ni. Mi rêng rêng kan dress a zirin kan rilru puthmang a danglam ṭhin. Chutiang tho chuan Kristian kan nihna hian min thunun a, kan nihna dik tak hi pho chhuah kan harsat phah fo! Kristian kan nihna hi chhuanlamah kan hmang a, rorêlna nî-ah chuan kan chhuanlam hian chhuanlam siam nan vêk min la hmang dawn a ni.
"PATHIAN Biak In chhûng chu RANGKACHAK leh LUNGHLU a chei mawi niin a In chhûng chhuat chu sawiselbo khawpa fai pawh ni mahse, a pawn chu LEILET chirhdiak anga bal leh diak a nih chhûng chuan chu PATHIAN Biak In chhûnga lo lutte chuan PATHIAN Biak In chhûng chu an rap bal vek tho vang." A chhan chu a pawn lam a balin a fai lo tlat a ni. Chuvângin mi tinte'n PATHIAN Biak In chhûnga kan khawsak anga pawn lamah pawh kan khawsak theih nan pawn lama LEILET chirhdiak chu CEMENT, BALU leh RORA-in i siam ang u hmiang? Chhûng lam nun chu pawn lam lan dânin a hril ṭhin tih kan hriat kha? Chhung lam leh pawn lam pawimawh dân hi ṭhenhran theih a ni love 'taksa' leh 'rilru' ṭhenhran theih an nih loh ang chiah hian.
Lui luang lai chu lui dang luangin a rawn fin ṭhin angin kan luan/fin pawlh nuaih dawn kan tih kha. Tuna lui dâng aṭânga rawn fintu hi ZORAM POLITICS LUI a ni e. Inthlan a hnai tawh viau mai, candidate leh campaigner tute mai pawh hi DAWTSAWI an ang vek niin ka hria. An party nih lohna lam apiang an sawisêl a, tu chu nge dik ber ta ang? Eng pawh nise, hruaitute chu Pathian ruat an ni tih hi kan hriat nawn a ṭul fo ṭhin. Ka hmuh dân chuan, "Ram hruaitute hi fak hlawh ngai lo ram hmangaih si te an ni," tih hi! Mipuite hi RAM HRUAITUTE AIA KAN DIK BIKNA PAKHAT MAH KA HRE LO! Mipuite hian dik takin VOTE THLAK ṭhin ila chuan ENGVÂNGIN NGE RAM HRUAITU ṬHA KAN THLAN TLIN LOH ANG NI? Mipuite'n inthlan hmain tui ah ni lovin khawmualah Lên an deng a, an deng nawn sup sup a, Kristian mite tih atân a mawi lo khawpin, luhai thlak ngawt mai. A awm lo lem love kan mi thlan chhuahte'n inthlan zawha tui-ah ni lova khawmualah vêk Lên an den ṭhin pawh hi! Ha aiah ha, mit aiah mit tih a nih kha maw? Mipuite leh rorêltute Lên den inchhâwkna ram kan ni ti ila kan sawi sual awm love kan Zoram hi! Ngaihtuah zui atân tâwk rih mai se, inkhawmnaa mipuite tumah awm lohna hmuna hah taka thusawi te pawh kan ang palh ang e!
Eng pawh nise, "Mi tinte'n hmangaihna nen kan Zoram hi enkawl ila, PATHIAN hriatna-ah ṭhanglian zêlin, a hunah chuan pipute sulhnu chhui hreh lovin Chempui hman a ngaih hunah Kristian ram kan nihna theihnghilh ṭhakin Chempui nen kan ZORAM hi i hum ang u."
Post a Comment
He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh: