MARCH MIZORAM

Vidpuia Hrahsel


Mizo Hnam tân a chhinchhiah tlak tak, hnam pasalṭhaten Hnam chhan na'n a  zalenna an puan thla, India Sawrkar-in Mizo-te dimna tel miah lo a, Bomb hmanga abeih thla, Zofate Chawlhbûk sak avanga Assam Police-in zirlaite a kah thla 'Vau Thla' March-ah hian a thleng vek zuk nia! He March Thla hi Mizo hnam tan a thil chhinchhiah thlak tak leh hnam pasalthate zalenna puan thla ni bawk, Bomb hmanga min beihna leh Zofate Chawlbuk sak avanga Assam Police ten zirlaite an kah thla hi Mizo-te chuan kan theihnghilh ngai tawh lovang. He March thla hi Mizo Hnam tan a thla pawimawh, chhinchhiah tlak, hnam tan a pasalthate Mizoram tana an pen chhuahna thla hi Zofa ten kan hriatreng theih na'n leh thangtharten kan hnam rohlute kan hnam tan a, an thil tih, mizo hnam tan a an hnathawh hi kan ngaihhlut zual a, kan hnam tan a theihtawp chhuaha kan pasalṭhate kawng min sialsak, hi kan chhunzawm a kan hriat zel theih na'n ka rawn ziak a ni.

Kum 1966 Vau Thla (March)-ah khan Zalenna sual turin kan hnam pasalthate, kan ram kan hnam mahni a ro in relna, neih hran duh avangin leh India Sawrkar awpna hnuai aṭanga zalenna kan neih duh avangin, hming ziak ngeiin kan hnam pasalṭhate ramhnuai-ah an fehchhuak a nih kha. Ram leh hnam tana nunna hlu tak chan ta te, zalenna sual a mahni in lum chhuahsan te, rambuai lai a chhan hrang hrang avanga, rambuai tuartute, kan hnam tan a, an thawhrimna leh an hnathawh te hi Zofa ten engtikah mah kan theihnghilh tawh lovang.


Kan Hnam Pasalṭhate hi zah an phu a, kan chawimawi hi an phu a ni. Zalenna an sual lai a, an retheihzia leh an tumruhzia hi, kan chhût thiam kher ang em? Mizoram Zalenna meichher hi a la rem mai ni lovin, a alh nasat zual sawt theih na'n tunlai ṭhangtharte hian kan hnam tan hian kan theihna kawngah kan hnam pasalṭhate min hnutchhiah hi, chhunzawm turin leh hnam hmangaihna rilru pu a, ke kan pen theih hi a va ṭul em. Mizo National Day Hnam Pasalṭhate Zoram Zalenna sualtute hming ziah ni March ni 1 hi tun aia ropui zawk a mizo mipui zawng zawngin hnam tan a ke pen chhuak te tan hian zah taka anmahni kan hriat reng theih na'n a kan hman hi a ṭul tawh khawp mai.

India Sawrkar vek hian March ni 5 1966-ah, Mizote dimna tel miah lo in, Mizoram hmun hrang hrang a chengte Sipai tha chakna hmang leh Jet Fighter nen Mizoram a beih chiam avangin mi tam takin nunna an chan a. Mizoram tawrhna rapthlak tak leh lungchhiat  thlak tak mai hi thangtharte leh Mizoram mipuite hian kan theihnghilh mai loh na'n Mizo Zirlai Pawl chuan 'ZORAM NI' tia vuahin, he ni hi a hmang leh dawn a, he ni hi MZP chuan kum 2009 atang khan a hmang chho ta char char a ni. He March thla hi Mizo hnam tan chuan theihnghilh a va harsa dawn em!  Lungchhiat thlak tak leh Mizoramin harsatna a tawrhna thla hi thangthar ten tun ai zawk a kan ngaihpawimawh a, mizo hnam tan a he thla pawimawhna hi kan hriatreng a ṭul takzet.

Mizoram buai 1966 pawh kum 52 a lo tlin leh tawh meuh chuan Mizo Zirlai Pawl hmalaknain 'Zofate Chawlhbuk' Zophai Bairabi hmunah sak tum a ni a, he ram hi Mizoram Chief Minister hmasa ber Pu Ch.Chhunga (L) ram a ni. Kum 2018 February ni 27 khan Zofate Chawlhbûk chu MZP hmalaknain sak a ni ta a. He Zofate Chawlhbûk  hi a ding rei lo hle, hemi ni vek zanah hian Assam Police-in an ṭhiat darh leh vek a ni. Zophai hmun a Zofate Chawlhbuk sakna piah lawkah chuan MZP-te chuan Chawlhbuk sak ngei tumin an inkulh a, March ni 10.2018 a lo thlen chuan Assam Police-te nen buaina a chhuak ta. Zirlaite dimnatel miah lo in, kan ram chhung ngei a chawlhbuk sak kan tum chu, silai-in min kap ta, zirlai ram leh hnam tan a penchhuakte, silai mu kar a,  hlauthawng leh mangang taka Assam Police vanga kan awm kha a va lungchhiatthlakin a va tlawm thlak em! Kan Pi leh pute luah chin ram humhalh a nih theih nan a sak tum Zofate Chawlhbuk sak chu a pamtul zo ta.


Vau Thla (March) hi Mizo hnam tan hian a lungchhiatthlak hle a. India Sawrkar vauna kan tawh thla Vau Thla hi Mizo ten kan hnam tan kan vau let ngam theih nan leh kan hnam pasalthate hnungzui tura hnamchhan ngam leh huaisen tur a kan in vau hi a va ngai tawh em!
Pu J.F Laldailova fam dictionary-ah chuan March hi march: (marchh), n., v.i. kea kal, kal rem. v.t. kalkawnga hruai, kaltîr. forced march, râl nang tûra râl thlen khalh tum emawa sipai pâwl ram ban tlangpuina, tihna a ni a.
Kan hnam Pasalthate, hnam tan an ke penna thla March-ah hian March-in an kal a nih kha. Keini pawh March tak a, kan hnam tan a kal zel turin kan march ve theih nan kan ke chheh sawiremin kan hnam tan kan theihna zawnah march tak a kal kan tum tur a ni.


Sipai in ral do nan a March  an tih ang hian Mizo Mipuite hi March kan ngai tawh!  Hnam Pasaltha te zalenna puan ni, Mizo te India in min Bomb ni, Zofate Chawlhbuk sa tura, Assam Police in min kah ni hi March thla ah vek zuk thleng a! Kan hnam tan a March turin leh March thla a thil lo thleng tawh  hriatreng nan thalaite hian kan rilru ah MARCH tih leh Sipai in ral do nan a March an tih ang hian, hnam tan a March ngam turin i in buatsaih ang u.

Vidpuia Hrahsel


Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post