India phuar khawm tu leh India siamtu mi ropui tan


Narendra Modi

Prime Minister of India

Indian history kan thlir let chuan kum 1947 hun chanve chhung kha chu hun khirh lai ber niin a lang. British sawrkar awpna hnuaia kan awm tawpna hun a ni a, India in then hranna Partition hun lai anih avang te khan ram chhungah ngaihdan in ang lo tam tak a awm ani. Kan ram a rethei a, ei leh bar man a sang a, eitur a awm lova, India phuar khawm kha a huphurh awm hle  ani.

Hetiang boruak hnuaiah hian State Department chu 1947 chawhnu lamah khan a rawn piang ta a. A tum ber chu lal thenkhat in an awm Princely state 550 chuang te India a an beh theihna tura hmalak a ni. Hun a khirh bawk niin a lang, Mahatma Gandhi khan "Kan buaina hi a turu lutuk a NANGMAH chauh in i chingfel thei lo" a ti.

Heta Nangmah a tih hi Sardar Vallabhai Patel a ni a, vawiin a mi ropui kan chawimawi leh chibai kan buk hi.

Sardar Patel hian tih tak tak nen hna a thawk thin a. Hun khirh tak laiin India tan hna thawkin a hnathawh te chuan kan ram mipui te bei a ti dawng lova, in biak rawnna tan a ni ta a. Pakhat te tein, a team te nen in be rawnin hna an thawk a, India rama Princely state zawng zawng te chu Free India ah an rawn bet thei ta a ni.

A hnathawh vang liau liau hian vawiin ni a India map hi kan nei thei ta, Sardar Patel a thawhrah a ni!

Zalenna neih a nih takah khan VP Menon chuan a hna atanga chawlh a duh tawh thu Sardar Patel hi a hrilh a, ani chuan chawlh emaw retire emaw hun a ni lo tiin a lo chhang a ni. Kha kha a hna a a inpekna a ni a, VP Menon pawh chu State Department Secretary hna chelh tir nghal  ani. A lehkhabu "The story of the Integration of Indian States" ah chuan Sardar Patel a kaihhruiana hnuiaia team te tanrual dan leh entawn tlak a nih thu a ziak a ni. Sardar Patel a rilru ah chuan mipui an lang hmasa ber a, hei hi engmahin a ti danglam thei lo a ti thial a ni.

15th August 1947 kha kawng thar kan zawhni a ni a, kan tan hun chhinchhiah thlak  ani. India ram zalen ta, Home Minister hmasa berah lawmluh a ni a. A hnathawh that leh inpekna te nen nitin India mipui te tan rawng a bawl a, mi harsa leh rethei te a ngai pawimawh em em a ni.

Sardar Patel kha adminstrator ropui tak a ni a. A experience te hi a ropui thei em em a ni, 1920 khan Ahmedabad municipality ah hna a thawk a, ropui takin India administrative framework tur kha a zo thei a ni. Ahmedabad a awm lai vek hian khawpui faina kawngah nasa takin hma ala a, khawpui a bawlhhlawh paihna drainage system changtlung tak a siam tawh bawk a. Khawpui a chengte tana kawngpui tha, kawlpehtha leh zirna te a ngai pawimawh hle a ni.

Vawiin ah hian India chuan cooperative sector a kan thawh that avangin hriat kan hlawh a, hei hi Sadar Patel vang  ani. A intanna chu Amul atang hian a hriat theih awm e. Hei hian khawtlang mai bakah hmeichhia te chawikanna kawngah nasa takin hna a thawk a. Sardar Patel vangin cooperative housing society kalpui a ni a, hei hian mi tam tak chenna a pe  ani.

Sardar Patel a chanchin sawia theihngilh theih loh chu rinna leh inpekna hi a ni. India rama loneituten amah ah rinna nghet an nei a. Bardoli Satyagraha ah khan a huaihawt tu Kisan Putra a ni miau a ni. Hnathawk miten amah ah beiseina an nei a, an hruaitu ah an pawm. Sumdawng leh industrialists ten amah nena hnathawh an duh a, India economic hmasawnna leh industry thanna ah hmathlir thui tak a nei tih an hmuhchian em em avangin.

Politics a khelhna ah a thianten an ring a. Archarya Kripalani chuan Bapu a thu lak tur a awm lohvin Sardar Patel a hnena a kal thin thu a sawi. Politics  a thiam zia Sarojini Naidu in 1947 khan a sawi a, " thuthlukna leh hnathawhna a chhunzawm mi  ani" a ti hial.

Mi zawng zawng in an ring a, Sardar Patel hi ram chhunga hnam peng hrang hrang, rinna hrang hrang zuitu, kum upa leh naupang ten an zah em em a ni.

Kumin a Sardar Jayanti kan hmang hi a ropui leh zual. India mi vbch 130 chuang te malsawmna in 'Statue of Unity' kan hawng dawn a ni. Narmada lui kiangah, Statue of Unity hi a ding anga, khawvel a sang ber tur a ni. 'Dharti Putra' Sardar Patel hi van chenin sang takin a ding anga, min kaihhruai a min enkawl zel turin.

Sardar Patel a lim lian tak mai a taka siam tute chungah lawmpuina ka hlan a. 31st october 2013 -a he project atana lung kan phum lai kha ka hrechhuak. Hun rei lo teah a takin a rawn thleng thei ta a, India mite kan in chhuang a ni. He lungphun 'Statue of Unity' hi tlawh thuai turin ka sawm vek a che u.

Statue of Unity hi India inpumkhatna lantirtu a ni. Kan awmna hmun leh khua te in ang lovin, kan hmel leh kan sakhua te inang lo mahse, min phuar khawmtu a ni dawn a ni. Kan zavaia kan tanrual chuan khawvel kan hmachhawn anga, India ram hi ropui takin kan siam dawn a ni.

Sardar Patel hian India ram history a thlak dang lam a. Kan in ang lohna te chu hmun khata min phuar khawm tu ah a siam a. Balkanization atangin India a chhanhim a, India mi zawng zawng lungrualin min siam a ni. Vawiin, ah hian kei ni mi vbch 130 te hian a hnung zui ila, India thar- chak zawk, ropui zawk leh hmasawnna tluantling chu i siam ang u. Thuthlukna kan siam ten kan hmasawnna atan rah tha a chhuah theih nan hma la ila, eirukna, induhsakna thianghlim lo te chu Sardar Patel a duh ang hian i kalsan vek ang u.

Read English

Post a Comment

He post chungchanga i ngaihdan lo sawi ve rawh:

Previous Post Next Post